به گزارش خبرگزاری علم و فناوری استان بوشهر؛ بیماری‌های خودایمنی درحال‌رشد هستند و دانشمندان اطلاعات کمی در مورد عوامل ایجادکننده آن‌ها در اختیار دارند. در این‌گونه از بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به سایر اجزا و سیستم‌های بدن آسیب می‌زند؛ همچنین امراضی ازاین‌دست در موارد حاد و با ایجاد مشکلات اساسی در عملکرد دستگاه‌های بدن، بیمار را به کام مرگ بکشاند.

اکنون دانشمندان یک گام به یافتن پاسخ سؤالات خود نزدیک‌تر شده‌اند. محققان دانشگاه آرهوس (Aarhus University) واقع در دانمارک، به کمک یک تکنیک جدید موفق به شناسایی ذرات موجود در خون شدند؛ این ذرات نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد بیماری‌های خودایمنی دارند.

پژوهشگران کشف کرده‌اند که بیماران مبتلا به بیماری خودایمنی همانند لوپوس (SLE)، یک نوع ذره پروتئینی (پیش‌تر ناشناخته بود) در خون تشکیل می‌دهند؛ این ذرات آن‌قدر بزرگ هستند که راه خود را به دیواره عروقی پیدا کرده و باعث آسیب آن‌ها می‌شوند. این بیماری به طور بالقوه تهدیدکننده زندگی و می‌تواند موجب لخته شدن خون و التهاب مفاصل و اندام‌ها شود.

ذرات نانومتری مرگبار!

دکتر کریستین جول مدسن از گروه زیست‌پزشکی دانشگاه آرهوس در این باره توضیح داد: ما می‌بینیم که بیماران ذرات بزرگی در خون خود دارند. به دلیل اندازه آن‌ها، به طور دقیق در لبه رگ خونی توزیع می‌شوند؛ جایی که می‌توانند به طور بالقوه در دیواره عروق قرار گرفته و التهاب ایجاد کنند.

محققان توانستند از روش مدرنی بهره ببرند تا ذرات پروتئین خاصی را در نمونه خون بیمار دنبال کرده و اندازه آن‌ها را بر حسب نانومتر اندازه‌گیری کنند. با انجام این کار، مشخص می‌شود که دامنه و ساختار ذرات برای گسترش بیماری در بدن بسیار مهم است.

دکتر مدسن ادامه داد: ما ذرات پروتئین را به ذرات فلزی کوچک متصل می‌کنیم تا توسط لیزر پرتو دریافت کرده و به‌شدت فلورسانس می‌شوند. ما قادر هستیم فرایند را روی صفحه‌نمایش دنبال کنیم و این باعث شده است که متوجه شویم بیماران لوپوس دارای غلظت بسیار بالاتری از این ذرات نانومتری هستند. این تکنیک هوشمندانه و بسیار حیاتی، تشخیص این بیماری در مراحل اولیه ابتلای بیماران را نیز فراهم می‌سازد.

تشخیص زودهنگام بیماری بسیار کلیدی است زیرا درمان می‌تواند علائم را کاهش داده و از آسیب‌های جدی اندامی جلوگیری کند؛ بنابراین، در زمینه بالینی نیز بسیار جالب است که پزشکان بتوانند نمونه خونی گرفته و پنج دقیقه بعد پاسخی به این پرسش داشته باشند که آیا بیمار در مسیر ابتلا به لوپوس بوده یا به‌طورقطع بیمار است؟

تسریع فرایند مطالعات بالینی به کمک بانک اطلاعاتی ازپیش‌ساخته‌شده

دکتر مارگارت ترولدبورگ استادیار دپارتمان زیست‌پزشکی دانشگاه آرهوس با مطالعه بیماران لوپوس و همکاری دپارتمان روماتولوژی در بیمارستان دانشگاه آرهوس، یکی از گسترده‌ترین گروه‌های لوپوس را در دانمارک گردآوری کرده است. فعالیت‌های او با بیماران مبتلا به لوپوس موجب شد پژوهشگران یک شروع بزرگ داشته و از بانک اطلاعاتی و نمونه‌های خونی بسیاری از بیماران و گروه‌های تحت کنترل برای پیشبرد تحقیقات بالینی خود استفاده کنند.

با وجود چنین داده‌ها و پیشرفت روند پژوهش انتظار می‌رود تکنیک جدید به‌عنوان یک ابزار تشخیصی در کلینیک بیمارستان دانشگاه آرهوس طی 5 تا 10 سال در دسترس باشد.

کشف ذرات بیماری‌زا درک بهتری از علت بروز این بیماری را ایجاد کرده و امید است در درازمدت، به جلوگیری از پیشرفت لوپوس و بهبود دانش محققان در مورد عوامل ارثی و سایر عوامل کمک کند.

کریستین جول مدسن به همراه پروفسور توماس جنسن، این فناوری را به ثبت رسانده و آن را NIP-Q (تعیین مقدار پروتئین ایمن فعال در مقیاس نانو) می‌نامند.

در ابتدا، این حق ثبت اختراع فقط برای تجزیه‌وتحلیل پروتئینی که در بیماران مبتلا به لوپوس رخ می‌دهد اعمال شد، اما تیم تحقیقاتی انتظار دارد که این روش برای تشخیص سایر بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید نیز مورداستفاده قرار گیرد.

پروفسور جنسن در این باره گفت: در حال حاضر تمرکز ما بر این است که چگونه بیماری‌های التهابی منجر به آزاد شدن DNA در خون شده و این فرایند تا چه حدی می‌تواند سیستم ایمنی را تحریک کند؟

وی در آخر افزود: تشخیص دقیق و نظارت بر توسعه یک بیماری خودایمنی برای پزشکان اغلب دشوار است. این می‌تواند تصمیم‌گیری در مورد دارو و اندازه‌گیری اثر آن را بسیار دشوار کند.

هزینه درمانی بیماری‌های خودایمنی در نتیجه رشد نرخ شیوع آن‌ها و هم‌زمان با توسعه داروهای جدید، همچنان در حال افزایش است؛ بنابراین روش‌های اندازه‌گیری بهتری لازم است تا بتوان درمان‌ها را به شیوه‌ای تنظیم کرد که هم از نظر مراقبت‌های بهداشتی و هم از نظر اقتصاد سلامت کارساز باشد.

جزئیات بیش‌تر این تحقیقات در آکادمی ملی علوم دانمارک منتشر شد.

خبرنگار:محمدامین خلجی

انتهای پیام/