به گزارش خبرگزاري علم و فناوري از استان مركزي؛ اين روزها مسئله حجاب در بين افراد جامعه به عنوان بحث چالش برانگيز مطرح شده است. براي شركت در اين چالش تصميم بر اين شد، بدانيم فلسفه حجاب چيست؟ می‌خواهیم بررسی کنیم که آیا در جهان حجاب برای زنان و مردان تعریفی داشته است یا نه! حجاب را ادیان آورده‌اند یا زاییده‌ی خواسته‌های بشری می‌باشد و کلاً حجاب را فقط زنان باید رعایت کنند یا مردان را هم شامل می‌شود؟

حجاب چیست؟

حجاب از لحاظ لغوي به دو معناي پرده و حاجب به كار مي‌رود(مطهري، 1372: 78) و معناي ديگر حجاب به معناي پوشش، منع و آنچه ميان واقع شود مي‌باشد.(طريحي،1375: ج2ص 34) در قرآن مجيد نيز اين كلمه در همه جا به معناي پرده يا حائل استفاده شده است. حجاب در لغت‌نامه‌ی دهخدا؛ در پرده کردن، حجب، روگیری، عفاف، حیا، شرم.

تاریخچه حجاب

قبل از اسلام در برخي ملل حجاب وجود داشته است از جمله در ايران باستان و همچنين در ميان قوم يهود و شايد هم در هند، ولي در جاهليت عرب حجاب وجود نداشته و به وسيله اسلام در عرب حجاب به وجود آمده است. آنچه مسلم است اين است كه قبل از اسلام در جهان حجاب وجود داشته و اسلام مقدمه ابتدايي حجاب نبوده است اما حجاب اسلامي با حجابي كه در ملتهای ديگر وجود داشته متفاوت بوده است(مطهري، 1372: 21-24)در فرهنگ‌نامه‌ی لاروس(دانشنامه فرانسوی که همه‌ی شاخه‌های دانش را پوشش می‌دهد) از حجاب زنان یونان صحبت شده است. حجابی که تا روی پای آن‌ها را می‌پوشانده است.

حتی زنان بعد از ازدواج اجازه نداشتند بدون حجاب در خارج از منزل حاضر شوند. تنها معشوقه‌ها بودند که می‌توانستند در مراسم و مهمانی‌ها بدون پوشش باشند. اگر زنی می‌خواست در یک مهمانی شرکت کند حتماً باید با پوشش کامل از منزل خارج می‌شد .

تاریخ‌نگارانی همچون ویل دورانت و جواهر لعل نهرو معتقدند حجاب از میان زنان ایران باستان و هند در میان دیگر کشورها و آیین‌ها رواج یافته است.
چون زن مظهر زیبایی است و مردان با زنان به کامجویی رسیده، آن‌ها را در پرده و حجاب کردند و ازدواج را منسوخ و عزب بودن را ستودند. البته فقط زن نبود که جزو لذات به حساب می‌آمد، بلکه آن‌ها ثروت اندوزی و بهره بردن از آسایشی که در پی داشتن ثروت به وجود می‌آمد را هم بر خود حرام کرده بودند و به فقر طلبی گرایش داشتند. این مکتب نه تنها در هندوستان که در یونان از طرف کلیسا ترویج می‌شد.

از منظر عدالت و امنیت اجتماعی باید از زن محافظت می‌شد زیرا که در ایران باستان اگر صاحب منصب و شاهزاده‌ای زنی زیبا در خانه داشت او را از چشم همگان مخفی می‌کرد که اگر کسی به داشتن زنی در خانه‌ای آگاه می‌شد زن دیگر متعلق به خانه و زندگی خودش نبود.

همچنین در ایران باستان زن بعد از ازدواجش حتی به پدر و برادر خود هم نامحرم می‌شد و آن‌ها هم اجازه نداشتند او را ببینند. زنان تنها با تخت‌های روان روپوش‌دار اجازه‌ی تردد در شهر را داشتند و نمی‌توانستند در معابر با مردان صحبت کنند.

برخی دیگر حجاب زن را مربوط به بستن دست و پای او در عرصه‌ی اقتصادی می‌دانند تا مرد بتواند به راحتی عرض اندام کند و زن را محبوس نگاه دارد. تنها با گذاشتن حجاب بود که زنان از حرکت اجتماعی بازداشته می‌شدند.  

علل فوق و علت‌های که به پیدایش حجاب مربوط است هیچ کدام نمی‌تواند دلیل اصلی به وجود آمدن حجاب باشد. زیرا دلایل و ادله‌ی کافی برای آن‌ها در دست نیست و این‌ها فقط حدسیات و گمانه‌زنی‌های تاریخ‌نگاران است .به هرحال هر زمان، چه در دوران باستان و چه در زمان حال مذهب همیشه وجود داشته است و هر قومی بنا بر اقتضای آیین خود نوعی از پوشش را می‌پسندیده است. کما این که در این میان تعصبات و نظرهای شخصی هم در بیش و کم کردن آن بی‌تأثیر نبوده است.

تعریف حجاب در ادیان

در کتاب تورات در شریعت ابراهیم پوشش برای زن تعریف شده است. در اصول اخلاقی تلمود که یکی از کتاب‌های دینی یهود است نوشته شده اگر زنی در آیین یهودی بدون پوشش در انظار ظاهر می‌شد شوهرش اجازه داشت تا او را طلاق دهد.

در آیین مسیحیت هم زنان دارای پوشش بودند. در انجیل از زنان خواسته شده وقتی مشغول عبادت با خدا هستند شایسته است که سر خود را بپوشانند و به همین دلیل به زنان توصیه شده وقتی که خداوند خواسته در مقابل او که آفریدگار است پوششی بر سر داشته باشند پس در مقابل مردان هم باید حجاب داشته باشند.

حجاب در اسلام

آیاتی که در قرآن به حجاب زنان تاکید شده است آیه‌ی 59 سوره‌ی احزاب و همچنین آیه‌ی 31 سوره‌ی نور است.
در قرآن حجاب زن پوشش بدن و سر او به غیر از صورت و دست‌ها می‌باشد. به صورتی که برجستگی‌های بدن زن مشخص نباشد و همچنین لباس او لباس شهرت نباشد.

حجابی که اسلام برای زنان تعیین کرده است برای پنهان کردن زن در خانه نیست بلکه برای اینکه زنان بتوانند بدون آزار دیدن از مردان به فعالیت‌های اقتصادی خود بپردازند.

حجاب مردان

در متون تاریخی هیچ حجابی برای مردان تعریف نشده است و تنها اسلام مردان را ملزم به رعایت حجاب کرده است. اما مسأله‌ی مهم‌تر برای مردان نگاه آن‌هاست که باید در مواجهه با زنان آن را حفظ کنند که در این زمینه آیات و روایات بسیاری نقل شده است.

به هر حال این‌گونه که در تاریخ بیان شده چه پیش از اسلام و چه بعد از آن زنان در همه جای دنیا دارای پوشش بوده‌اند. گاهی دستخوش غیرت و یا تعصب‌های مردانه این پوشش اغراق‌آمیز شده است و سبب شده که زنان را نه تنها به حجاب امر کنند بلکه آن‌ها را در خانه هم پنهان دارند.

حالا با در نظر گرفتن مبانی تاریخی و و آیات قرآنی شاید راحت‌تر و با دید بازتری بتوان در مورد مسأله‌ی پوشش و حجاب نظر داد و در مورد آن تصمیم گیری کرد.

خبرگزاری علم و فناوری از استان مرکزی به گفتگوی کوتاهی با خانم رضایی معاون پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهراء(س) با موضوع حجاب داشته است که در ذیل آمده است:

رضایی معاون پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهراء(س) گفت: حجاب و پوشش یکی از مسائل اساسی انسان است که برای زنان و مردان در سطح جامعه مطرح شده است.

رضایی افزود: با توجه به تبلیغات رسانه‌های غربی هم اکنون حجاب به صورت مسئله‌ای ویژه با وسعت و گستردگی خاص مطرح شده است.

او عنوان کرد :مسئله حجاب در بستری از روابط اجتماعی شکل می‌گیرد که در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و همچنین مؤلفه‌های مذهبی معنوی، منزلتی، شخصیتی و رفتاری قابل بررسی است.

معاون پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهراء(س) بیان کرد::حجاب حفاظ ظاهری و باطنی، در برابر افراد نامحرم است که مصونیت اخلاقی، خانوادگی و امنیت اجتماعی را سبب می‌شود.

او با بیان اینکه امروزه جوامع اسلامی در بحث حجاب، نیازمند نوعی گذار هستند؛ گذاری که از تقلید، عادت و تعبّد از سر اکراه به مرحلة آگاهی و معرفت باشد افزود: اغلب، زنان بیشتر از بعد اعتقادی به حجاب می‌نگرند و از لحاظ رفتاری، کمتر به آن عمل می‌کنند.

معاون پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهراء(س) گفت: اگر ضرورت و نقش حجاب در اجتماع به خوبی تبیین شود، زمینه‌های توسعه و ترویج آن به راحتی و با مشارکت همه مردم فراهم خواهد شد .

رضایی با بیان اینکه اگر افراد با فواید و فلسفه وضع این قانون الهی از منظرهای مختلف دینی، عقلی، علمی و روانی آشنا شود ادامه داد: اگر مقیّد به رعایت کردن آن نباشند، احتمال تغییر رفتار در آینده وجود دارد.

او در ادامه صحبت‌های خود به نکته جالبی اشاره کرد: پوشش اسلامی بانوان، دارای دو بُعد ایجابی و سلبی است. بُعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبی آن، حرام بودن خودنمایی به نامحرم است؛ و این دو بُعد باید در کنار یکدیگر باشد تا حجاب اسلامی محقق شود. 

رضایی خاطر نشان کرد :کسی که دارای حجاب باطنی است،6 ویژگی دارد:

اول)عفاف وحجاب ذهن به معنای نپروراندن ذهنیت گناه و معصیت در ذهن و پرهیز از فکر و خیالات باطل است.

دوم) عفاف و حجاب درنگاه که از دستورات مؤکد اسلام پرهیز از نگاه کردن به نامحرم است. زیرا بیشترین تأثیر منفی را بر دل دارد.

سوم) عفاف وحجاب درگفتار: برای زن جایز نیست صدای خود را بگونه‌ای جلوه دهد که موجب تحریک نامحرم شود.

چهارم) عفاف وحجاب در ارتباطات: اسلام هر گونه ارتباط و برخورد حسّی میان زن و مرد نامحرم را نادرست بیان کرده است.

پنجم)عفاف وحجاب در رفتار و معاشرت: زن مسلمان علاوه بر پوشش ظاهری باید در نوع حرکات، برخوردها و حتی راه رفتن نیز زمینه سوء استفاده افراد نامحرم را از میان ببرد.

ششم) عفاف وحجاب درپوشش: حکم وجوب حجاب زن در برابر نامحرم یکی از احکام مسلّم اسلام است که درباره آن تردیدی نیست.

معاون پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهراء(س)در پایان اضافه کرد : هرگاه سخن ازحجاب،در جهت حفظ امنیت اخلاقی اجتماع و تکامل معنوی فرد به خصوص کرامت زن است تا در فعالیت‌های اجتماعی حاضرشود.

انتهای پیام/جوکار