به گزارش خبرگزاری علم و فناوری گیلان: محققان دانشگده مک گیل کانادا با اسکن مغزی بیش از 1300 نفر بیان داشتند که نواحی یادگیری، حافظه و قضاوت در معرض بیشترین خطر می باشند.

چاقی یک بیماری است که اتفاقا خیلی پیچیده بوده و در اصل شامل مقدار بیش‌ از حد چربی ذخیره‌ شده در بدن می‌باشد، نگرانی در مورد چاقی، فقط به مسائل ظاهری بر نمی‌گردد، بلکه چاقی یک مشکل پزشکی است که خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها و مشکلات سلامتی، مانند بیماری قلبی، دیابت، فشار خون بالا و برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد

تأثیرات چاقی بر بدن و عوارض اضافه وزن را می‌توان به افسردگی، بیماری‌های قلبی، بیماری کبد، بروز سکته قلبی، مغزی، افزایش فشارخون و… اشاره کرد، در صورت عدم کنترل چاقی و بی‌توجهی به آن احتمال مرگ نیز وجود دارد، یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای درمان چاقی، داشتن تحرک یا انجام فعالیت‌های ورزشی است اما این راهکار برای افرادی که دچار اضافه وزن شدید هستند یا بدن آنها به ورزش کردن واکنشی نشان نمی‌دهد، مناسب نخواهد بود، راهکار بعدی برای چنین افرادی، انجام عمل اسلیو معده است.

از عوارض چاقی و اثرات آن بر مغز بر طبق نتایج مطالعات مختلف،  نشان داده‌اند که افزایش وزن نه تنها موجب تغییر شکل بدن می‌شود، بلکه می‌تواند فعالیت‌های مغز انسان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. بروز این تغییرات در مغز ممکن است به پرخوری، چرخه معیوب کاهش وزن و مشکلات دیگر منجر شود.

افزایش وزن ممکن است واکنش مغز به لذت بردن از غذاهای شیرین و چرب را از بین برده و در نتیجه بیش از زمانی که لاغر هستیم به مصرف کیک و کلوچه تمایل داشته باشیم، در حقیقت، این شرایطی مشابه با افراد معتاد است که به تدریج و برای کسب رضایت، دوز بیشتری از مواد مخدر را مصرف می‌کنند، طی مطالعه‌ای که در نشریه "نوروساینس" منتشر شده، پژوهشگران مغز زنانی که یک نوشیدنی شیرین مصرف کرده بودند را اسکن کردند. آنها دریافتند نوشیدنی شیرین ناحیه‌ای از مغز که "استریاتوم" نامیده می‌شود را فعال می‌کند، شش ماه بعد و در شرایطی که بر وزن برخی از شرکت کنندگان افزوده شده بود، این اسکن بار دیگر انجام شد نتایج اسکن دوم در مقایسه با اسکن نخست نشان داد مغز افراد چاق واکنش کمتری نسبت به مصرف نوشیدنی شیرین نشان می‌دهد.

چاقی و تمایل آنی برای خوردن مواد غذایی، بنابر نتایج پژوهشی که در سال 2010 انجام شد، ناحیه‌ای از مغز به نام "اوربیتوفرانتال کرتکس" که مسئول فعالیت آنی و بدون انگیزه قبلی انسان است در کودکان چاق نسبت به کودکان لاغر کوچکتر است، هر چه اندازه این بخش کوچکتر باشد احتمال مصرف مواد غذایی به صورت آنی بیشتر است، اگرچه این مطالعه یک پیوند علت و معلولی را ثابت نکرده است اما ممکن است چاقی کودکان موجب کاهش اندازه ناحیه اوربیتوفرانتال کرتکس در آنها شود، همچنین، چاقی به عنوان عاملی اثرگذار بر سیستم ایمنی شناخته می‌شود که التهاب را در بدن افزایش می‌دهد، این افزایش التهاب ممکن است به چرخه‌ای معیوب و آسیب دیدن بخش‌هایی از مغز منجر شود که این مسأله نیز می‌تواند به مصرف بیش از اندازه مواد غذایی و چاقی بیشتر منجر شود.

چاقی سبب افزایش خطر زوال عقل می شود چربی شکمی بیشتر با کاهش حجم مغز در بزرگسالان میانسال مرتبط است به گفته دانشمندان، چربی اضافی می‌تواند به التهاب بیشتر منجر شود که سطح استرس را افزایش می‌دهد و این مسأله بر مغز اثرگذار است، چربی شکمی که به نام چربی احشایی نیز شناخته می‌شود هورمون‌هایی منحصر به فرد را آزاد می‌کند که ممکن است به شیوه متفاوت نسبت به هورمون‌های آزاد شده از چربی‌های دیگر مانند چربی زیر پوستی، بدن انسان را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که خطر زوال عقل در افرادی که دارای حجم مغز کوچتری هستند، بیشتر بوده و این افراد نتایج ضعیف‌تری در تست‌های شناختی کسب می‌کنند.  

فعالیت‌های مغز تنها با افزایش وزن تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند، بلکه کاهش وزن نیز می‌تواند شرایط مشابهی را ایجاد کند، رژیم غذایی ممکن است چگونگی واکنش مغز به استرس را تغییر دهد و این مسأله به پرخوری منجر شود. طی مطالعه‌ای که در سال 2010 انجام شد، دانشمندان با اتخاذ رژیم غذایی برای موش‌ها، کاهش 10 تا 15 درصدی وزن آنها را موجب شدند، سپس آنها اجازه دادند تا موش‌ها وزن از دست رفته را جبران کنند، با این وجود، هنگامی که موش‌ها در شرایط استرس‌زا قرار می‌گرفتند، غذای بیشتری نسبت به موش‌هایی که تحت رژیم نبودند، مصرف می‌کردند.

سازمان بهداشت جهانی چاقی را به این شکل تعریف می‌کند: “اضافه‌وزن و چاقی به‌عنوان تجمع غیرطبیعی یا بیش‌ازحد چربی که خطری برای سلامتی ایجاد می‌کند، تعریف می‌شود.” برای اینکه بفهمیم چاق هستیم یا نه، محققان شاخصی به نام BMI (شاخص توده بدنی) را تعریف می‌کنند سازمان بهداشت جهانی به‌صورت کلی می‌گوید: اگر شاخص توده بدنی در فردی بیش از ۲۵ باشد، او دارای اضافه‌وزن بوده و اگر بالای ۳۰ باشد، شخص دچار بیماری چاقی است.

امروزه چاقی به یک اپیدمی جهانی تبدیل گشته است به‌طوری‌که سالانه بیش از 4 میلیون نفر درنتیجه اضافه‌وزن یا چاقی جان خود را از دست می‌دهند نرخ اضافه‌وزن و چاقی در بزرگسالان و کودکان همچنان درحال افزایش است، از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶، تعداد کودکان و نوجوانان دارای اضافه‌وزن یا چاق در سنین بین ۵ تا ۱۹ سال، بیش از چهاربرابر (از ۴ درصد به ۱۸ درصد) در سطح جهان افزایش یافته است. اضافه‌وزن و چاقی که زمانی تنها در کشورهای با درآمد بالا به‌عنوان یک مشکل مطرح می‌شد، اکنون در کشورهای با درآمد پایین و متوسط، به ویژه در محیط‌های شهری، به‌طور چشمگیری در حال افزایش است. اکثریت قریب‌ به‌ اتفاق کودکان دارای اضافه‌وزن یا چاق در کشورهای در حال‌ توسعه مثل ایران زندگی می‌کنند که نرخ افزایش چاقی در آنها ۳۰ درصد بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته است.

اضافه‌وزن و چاقی عملکرد طبیعی بدن از تنفس، تولیدمثل، حافظه و… تا نوع رفتار و خلق‌وخو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از تأثیرات چاقی بر بدن می‌توان ابتلا به بیماری و امراض مختلفی مانند سرطان، قند خون، کبد، کیسه صفرا، کلیه و ناراحتی قلبی و عروقی اشاره کرد. از عوارض چاقی علاوه بر مشکلات ذکر شده تأثیر بسیار بر روی زانو، ستون فقرات و حتی عامل مهمی برای ابتلا به دیسک کمر و… است کاهش وزن بهترین راهکار برای پیشگیری از عوارض ناشی از چاقی است که باعث افزایش عمر می‌شود.

اضافه‌وزن به بیماری گفته می‌شود که در آن توده‌های چربی ناسالم در قسمت‌های مختلف بدن جمع می‌شود. چربی‌های ایجادشده به اندام‌های بدن فشار وارد می‌کند و سلامتی را به خطر خواهد انداخت. شما باید به داشتن تغذیه مناسب، مصرف غذاهای سالم، ورزش و… از اضافه‌وزن جلوگیری کنید و مراقب تناسب‌اندام خود باشید.

می‌توانید با مراجعه به متخصص تغذیه یا مراکز معتبری که رژیم غذایی مناسب را به شما ارائه می‌دهند، تناسب‌اندام خود را حفظ کنید، همانگونه که ذکر شد روش‌های مختلفی برای جلوگیری از اضافه‌وزن وجود دارد که می‌توان به پیاده‌روی، عدم مصرف فست ‌فود، مصرف سبزیجات و… اشاره کرد. تغذیه سالم از بروز چاقی و مشکلات آن جلوگیری می‌کند که راه‌های مختلف آن شامل موارد زیر می‌شود:

سعی کنید یک بشقاب کامل غذا نخورید و نصف آن را با سالاد و سبزیجات پر کنید، بهتر است غلات تصفیه‌ شده مانند برنج قهوه‌ای، نان گندم و… را جایگزین برنج، ماکارونی و غلات تصفیه نشده کنید، سعی کنید از پروتئین‌های فاقد چربی مانند مرغ بدون چربی، غذاهای دریایی و سویا استفاده کنید، از مصرف غذاهای چرب، فست ‌فود و… جلوگیری کنید، بهتر است آبمیوه‌های طبیعی را جایگزین نوشیدنی‌های شیرین و نوشابه کنید.

چاقی و اضافه‌وزن عوارض زیادی دارد و منجر به بیماری و امراض متعددی می‌شود که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: چاقی بر روی سیستم عصبی تأثیر بسیاری دارد، مانع رسیدن خون به مغز شده و در نتیجه احتمال اینکه شخص دچار سکته مغزی ‌شود، وجود دارد. همچنین عوارض دیگری مانند افسردگی، عدم اعتماد به‌ نفس و به هم ریختن تناسب‌اندام فرد را به دنبال دارد.

از آنجایی ‌که اسید معده با مری در ارتباط است، چاقی ابتلا به بیماری ریفلاکس معده را افزایش می‌دهد، همچنین موجب تجمع چربی در کبد شده، مشکلات کبدی را افزایش می‌دهد. خطر ابتلا به سنگ صفرا را افزایش داده که درنتیجه شخص باید جراحی شود، یکی از روش‌های جراحی صفرا، جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا است.

بالا رفتن وزن باعث شده که در قسمت زیر گردن شخص چربی به‌ صورت توده جمع شود که راه تنفس را کوچک و تنگ کند و دچار تنگی نفس شود، ناگفته نماند که تنگی نفس در شب بیشتر خواهد بود که به آن آپنه خواب گفته می‌شود، گاهی اوقات ممکن است نفس شخص برای چند لحظه به‌طور کامل قطع شود، همچنین افرادی که اضافه‌وزن دارند قلب آن‌ها برای پمپاژ کردن فشار زیادی را باید تحمل کند و درنتیجه موجب بالا رفتن فشارخون یا بروز سکته مغزی شخص می‌شود.

انسولین هورمونی است که قند را از خون‌ گرفته، به سایر اندام‌های بدن می‌رساند و باعث رساندن انرژی و مواد معدنی موردنیاز به بدن شخص می‌شود، چاقی همچنین باعث استقامت سلول‌های بدن در برابر انسولین و مانع جذب قند خون شده که سبب ابتلا شخص به دیابت نوع دو می‌شود دیابت نوع دو عوارض بسیاری مانند بیماری قلبی، کلیوی، سکته مغزی، اختلال در بینایی و در آخر قطع عضو را به دنبال دارد. چاقی همچنین بیماری‌های کلسترول، قند خون بالا و فشار خون بالا باعث تنگ شدن و مسدود شدن رگ‌های قلب شده که به آن آترواسکلروز می‌گویند و درنتیجه شخص سکته قلبی، مغزی و حتی مرگ می‌شود.

در اثر تجمع بافت چربی در اطراف رحم و.. ممکن است شخص دچار مشکلات فراوانی برای باردارشدن مواجه شود. همچنین چاقی ابتلا به عوارض در زمان بارداری را افزایش می‌دهد.

یکی دیگر از عوارض چاقی این است که باعث تجمع و تراکم توده استخوانی و مفاصل می‌شود که به این نوع چاقی در اصطلاح استئوسار کوپنیک نام دارد. این نوع چاقی خطر استخوان پوکی، ناتوانی جسمی، حرکتی و مشکلات مفاصل را به دنبال دارد و همچنین سبب سفتی و درد مفاصل می‌شود.

همچنین از تأثیر چاقی بر زانو درد نباید غاقل شد. معمولا افرادی كه دچار اضافه وزن يا چاقی هستند درد زانو دارند. یکی از راهکارهای کاهش درد زانو و کم کردن احتمال ايجاد آرتروز، كاهش وزن است.

یکی دیگر از عوارض مهم چاقی جوش‌های پوستی است که در قسمت‌هایی که پوست بدن جمع شده ایجاد می‌شود. یا اینکه فرد به‌نوعی بیماری جلدی به نام آکانتوز نیگز نیکاس مبتلا شود. این عارضه در اثر تغییر رنگ و ضخامت پوست چروک شده بدن رخ دهد.

هنوز ارتباط بین سرطان و چاقی به‌طور قطعی مشخص نشده است؛ اما به علت ایجاد اضافه‌وزن احتمال ابتلا به سرطان سینه، پانکراس، روده، پروستات و… وجود دارد.

ارتباط نزدیکی بین اضافه‌وزن و افسردگی وجود دارد؛ زیرا چاقی سبب کاهش اعتماد به‌ نفس و احساس غم و اندوه می‌شود. در اثر بروز این عوامل فرد تمایلی به شرکت در مراسمات و جمع‌های دوستانه را ندارد و باگذشت زمان دچار افسردگی می‌شود.

انتهای پیام/.

طاهره رضاپور