کنترل‌کنندگان بالگرد مریخی نبوغ (Ingenuity) ناسا حدود دو ماه پیش با نگرانی‌هایی روبه‌رو شدند. تراویس براون (Travis Brown)، مهندس ارشد پروژه نبوغ، در یک توئیت نوشت: این بالگرد کوچک در اوایل ماه آوریل، حدود ۶ روز با گروه ماموریت ارتباط نگرفت. در ابتدا دلیلی برای نگرانی وجود نداشت.

از ژانویه سال جاری که زمستان در محل حفاری‌های نبوغ در بستر دهانه جیزرو (Jezero Crater) مریخ آغاز شد، این بالگرد مبتنی بر نور خورشید، در حالت زنده ماندن در شب قرار گرفت. این امر منجر به بروز عدم قطعیت در مورد زمان بیداری روزانه نبوغ شد که ارتباط گرفتن با آن و برنامه‌ریزی فعالیت‌های آن را سخت‌تر می‌کرد. علاوه بر این، ظاهر شدن یک صخره‌ در این شرایط، یک سایه ارتباطی را بین نبوغ و شریک رباتیک آن یعنی مریخ‌نورد استقامت (Perseverance) ایجاد کرد.

آخرین تصویر گرفته شده مریخ نورد استقامت از بالگرد نبوغ

براون که در آزمایشگاه پیش‌رانش جت (JPL) ناسا در جنوب کالیفرنیا کار می‌کند، نوشت: هنگامی که استقامت به محدوده ارتباطات بازگشت، اما خبری از بالگرد نبوغ نبود، وضعیت نگران‌کننده‌ای پیش آمد.عملکرد ضعیف در مخابره، به عنوان یک توضیح قابل قبول تلقی می‌شد، اما دلایلی برای شک کردن وجود داشت. در بیش از ۷۰۰ روز مریخی که بالگرد تحت کنترل بود، یک بار هم خاموشی کامل رادیویی را تجربه نکرده بودیم. حتی در بدترین محیط‌های ارتباطی، همیشه نشانه‌هایی از فعالیت را دیده بودیم. خاموشی نبوغ در روز ۷۵۵ مریخی معادل پنجم آوریل (نیمه دوم فروردین‌ماه) آغاز شد و سرانجام در روز ۷۶۱ مریخی پایان یافت. گروه ماموریت در آن زمان، سیگنالی را در طول پنجره بیداری مورد انتظار بالگرد مشاهده کرد. براون نوشت: مشاهده سیگنال دوم در روز۷۶۲ مریخی یک تسکین برای گروه بود.

نبوغ، پنجاهمین پرواز خود را روز بعد روی مریخ انجام داد که روز ۷۶۳ مریخی معادل ۱۳ آوریل بود. در آن پرواز، بالگرد مریخی به حداکثر ارتفاع ۱۸ متر رسید که بالاتر از همیشه بود. گروه ماموریت از دیدن پرواز موفقیت‌آمیز نبوغ در روز ۷۶۳ مریخی، آسوده‌خاطر شدند. بالگرد نبوغ دوباره در ۲۲ آوریل پرواز کرد، اما از آن زمان تاکنون روی سطح مریخ مانده است. به گفته براون، تابستان به زودی به دهانه جیزرو خواهد رسید، اما مشکلات ارتباطی ممکن است فراتر از تغییر فصل باشند، زیرا مقدار زیادی از گرد و غبار مریخ روی پنل‌های خورشیدی نبوغ وجود دارد که احتمالا بالگرد را برای مدتی در وضعیت کنونی آن نگه خواهد داشت. این بدان معناست که هنوز بازی مخفیانه و پرمخاطره با بالگرد کوچک بازیگوش به پایان نرسیده است.

/سهراب شهیدی