به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری تهران؛ دوره شهید فریدالدین معصومی در جهت توانمندسازی مسئولین پایگاه‌های علمی، به همت سازمان بسیج علمی تهران بزرگ و با حضور سردار مهدی رحیمی مسئول سازمان بسیج علمی کشور، سردار محمود توکلی جانشین سپاه حضرت محمد رسول‌الله (ص)، مجید صحراگرد معاون علمی، پژوهشی و فناوری سپاه حضرت محمد رسول‌الله (ص) و مسئولین پایگاه‌های علمی در ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ برگزار شد.

در این دوره فرماندهان پایگاه‌های علمی از مطالب آموزشی، در قالب کارگاه‌های ارائه تجربه‌های موفق و سخنرانی اساتید بهره بردند، همچنین کتاب میزان که دربردارنده تجربه موفق سی‌ساله پایگاه علمی شهید علم الهدی در زمینه نخبه‌پروری است و در سال ۱۴۰۱ منتشر و با حضور باقری مقدم مسئول بنیاد ملی نخبگان از آن رونمایی شده، به‌عنوان یک نقشه راه برای استفاده مسئولین علمی دیگر پایگاه‌ها معرفی گردید.

کار علمی نباید ایزوله باشد؛

سردار محمود توکلی جانشین سپاه حضرت محمد رسول‌الله (ص) تهران در حاشیه برگزاری این دوره درباره کار علمی در بسیج گفت: باید به این نکته توجه داشت که در زمان حاضر و در فضای فعلی شهر و کشورمان کار علمی یک ظرفیت بسیار ارزشمند است؛ چراکه کار علمی، پژوهشی و آموزشی بر خلاف بعضی از فعالیت‌ها، یکی از کارهایی بوده که به همه عرصه‌های دیگر کمک می‌کند به همین  جهت بسترسازی و زمینه‌سازی  برای عرصه‌های دیگر فعالیت‌ها، وظیفه پایگاه‌های علمی مؤثر است.

او افزود: کار علمی بسیار ظرفیت‌ساز است و اقبال نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها نیز به همین سمت است و تلاش و هدف‌گذاری ما نیز باید در جهت حل مسائل دیگر با استفاده از این ظرفیت علمی باشد که سهم هر کدام از این عرصه‌ها ممکن است تابع شرایط، موقعیت‌های محیطی و اکوسیستم محلی و منطقه‌ای فعالیت باشد و همه مجموعه‌ها با یک الگو نمی‌توانند جلو بروند.

سردار توکلی ادامه داد: در بعضی مواقع کار علمی برای رسیدن به حداکثر رشد، به‌صورت انکوباتوری و ایزوله از سایر موضوعات انجام می‌شود که شاید به لحاظ سرعت گرفتن و میزان زمانی که صرف به‌نتیجه‌رسیدن می‌شود خوب باشد؛ اما به‌صورت کلی در جهت تحقق اهداف مدل خوبی نیست. درست است که پایگاه علمی، مرکز رشد و ظرفیت‌های دیگر در بسیج فعال می‌شود؛ اما قاعدتاً نباید موضوعات دیگر فراموش شود.

او بیان کرد: بخشی از پایگاه‌ها به دنبال نخبه‌پروری هستند؛ اما نخبه‌ای که فقط در مسیر علم قدم بردارد و برای موضوعات دیگر اهمیت قائل نباشد نمی‌تواند تأثیرگذاری لازم را داشته باشد و اگر نگاه ایزوله وجود داشته باشد اهداف در این زمینه محقق نخواهند شد.

جانشین سپاه تهران عنوان کرد: پایگاه‌های علمی باید بتوانند در اغلب زمینه‌ها سرآمد باشند و باید بتوانیم کارآمدی گفتمان علمی را ثابت کنیم تا موفق و ماندگار باشیم و اگر نگاه افراد بیرونی که ما را ارزیابی می‌کنند این باشد که این نوع پایگاه‌ها در اغلب زمینه‌ها ضعیف بوده و فقط در زمینه علمی فعال هستند عمدتاً بعد از مدتی به این نتیجه می‌رسند که این پایگاه‌ها و مجموعه‌های علمی کارایی لازم را ندارند و به سمت محدودشدن این گفتمان و ضعف کیفی و کمی این مسیر حرکت خواهیم کرد.

او اظهار کرد: یکی از اضلاع کار در محله و مسجد و کف جامعه، کار علمی مبتنی بر نظام مسائل و حل مسائل اولویت‌دار مردم است و پایگاه‌ها می‌توانند به‌عنوان یکی از بازوهای فکری فعالیت کنند و جایگاه خود را در تمدن‌سازی پیدا کرده و به ایفای نقش بپردازد.

دوره شهید معصومی؛ نقطه آغاز بر پیشرفت و گفتمان‌سازی علمی

مجید صحراگرد معاون علمی، پژوهشی و فناوری سپاه حضرت محمد رسول‌الله ‌الله (ص) در گفتگو با خبرنگار علم و فناوری تهران، درباره این دوره توانمندسازی گفت: بعد از کرونا بافاصله جدی در انجام فعالیت‌های حضوری پایگاه‌ها مواجه بودیم و خیلی از فعالیت‌ها با چالش همراه بود و حالا بعد از حدود یک سال پایگاه‌ها فعالیت‌های خودشان را شروع کرده‌اند و کاملاً به شکل منسجم این مسئله را دنبال می‌کنند و این اولین دوره توانمندسازی برای مسئولین علمی پایگاه‌ها است تا در اوج فعالیت پایگاه‌ها که تابستان است، بتوانیم یک انسجام و هماهنگی بین پایگاه‌های علمی به‌ویژه فرماندهان پایگاه‌های علمی ایجاد کنیم. از طرف دیگر باتوجه‌به هم‌زمانی این دوره با توسعه پایگاه‌های علمی در شهر تهران، این نیاز و ضرورت دوچندان شد که هم‌افزایی بین پایگاه‌های علمی را برنامه‌ریزی کنیم و این کار در قالب دوره توانمندسازی شهید سید فریدالدین معصومی شکل گرفت.

او ادامه داد: پایگاه‌هایی که سابقه فعالیت دارند تجربه شرکت در دوره‌های توانمندسازی قبل از کرونا را دارند و نکته حائز اهمیت این است که خیلی از پایگاه‌های مجرب و سابقه‌دار علمی به‌عنوان مربی در این دوره حضور داشتند و برنامه‌ریزی آن نیز به عهده جمع پایگاه‌های موفق علمی بوده است.

صحراگرد در توضیح تمایز این دوره با دوره‌های قبلی بیان کرد: اولین تمایز این است که عمده برنامه‌ریزی و اجرای دوره بر عهده خود پایگاه‌های علمی بوده و نکته دوم این که این حجم از پایگاه‌های علمی و توسعه تعداد پایگاه‌های علمی به لحاظ کمی، اولین‌بار است که شکل می‌گیرد و در دوره‌های قبل این فعالیت‌ها کم‌حجم‌تر بود و به لحاظ کیفیت هم به همین نسبت؛ آنچه که امروز در قالب ارائه مباحث انجام شد باتوجه‌به تجربه ده‌ساله پایگاه‌های علمی صورت گرفت. همچنین رویکرد جدیدی پی گرفته شد تا در این دوره با تغییری با عنوان نقش‌آفرینی مورد انتظار پایگاه‌های علمی کار دنبال شود؛ اما در دوره‌های قبل  به انجام فعالیت‌های علمی در پایگاه‌ها بسنده می‌شد.

او ادامه داد: حد انتظار ما در نحوه ادامه فعالیت پایگاه‌ها، نحوه فعالیت پایگاه‌ها در قالب برنامه‌های مشترک و حرکت شبکه پایگاه‌های علمی است که قبلاً کم‌رنگ‌تر بود؛ همچنین ارتقا سطح ارتباطات برنامه‌های مشترک، طراحی برنامه‌ها و رویدادهای علمی مشترک بین پایگاه‌های علمی نیز در این دوره به‌عنوان انتظارات از پایگاه‌ها اعلام شد و این دوره، نقطه آغازی بر پیشرفت فعالیت‌های علمی است. در دوره‌های توانمندسازی آینده نیز تقویت نقش‌آفرینی پایگاه‌ها در عرصه علمی و مدل تعاملی و مشارکتی بین پایگاه‌ها، به‌صورت جدی‌تر پی گرفته خواهد شد و در دوره‌های آینده، به‌صورت مکمل گفتمان‌سازی در این عرصه، توجیه مسائل و مشکلات و ارائه راهکارهای جدید این بخش‌ها برای ارتقای شبکه را برنامه‌ریزی خواهیم کرد.

معاون علمی، پژوهشی و فناوری سپاه تهران با اشاره به توسعه پایگاه‌های علمی عنوان کرد: از ابتدای تشکیل پایگاه‌ها باید در هر ناحیه، دو پایگاه علمی به تفکیک جنسیت شکل می‌گرفت که باتوجه‌به ۲۳ ناحیه، در مجموع ۴۶ پایگاه می‌شد که با ریزش‌ها و رویش‌های دوره‌ای متوسط ۳۵ تا ۴۰ پایگاه علمی داشتیم که در همین رنج حفظ می‌شد. در ابتدای سال ۱۴۰۱، ۳۸ پایگاه علمی وجود داشت که در انتهای سال ۱۴۰۱، به ۵۵ پایگاه علمی رسیدیم و باتوجه‌به نظر فرمانده سپاه حضرت محمد رسول‌الله (ص)، بنا شد این تعداد دوبرابر شود که امروز در دوره، شاهد حضور ۸۰ پایگاه بودیم و تا کنون به ۹۰ پایگاه نزدیک شده‌ایم و امیدواریم که بتوانیم هر چه سریع‌تر به ۱۱۰ پایگاه هم برسیم.