به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از قم ، تجهیز و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور فرصتی است تا تولید اتوبوس در ایران جان دوباره ای بگیرد و به جای خروج ارز از کشور، با بالا بردن کیفیت تولید سهمی از صادرات اتوبوس در جهان را به خود اختصاص دهیم ، و بستری برای ایجاد اشتغال فراهم گردد.برخی از سازمان ها با خرید اتوبوس از شرکت های خارجی زمینه ورشکستگی این صنعت و افزایش بیکاری در جامعه را فراهم می آورند.

یکی از مهم ترین مولفه ها برای شکوفایی اقتصادی کشور، قطع شدن وابستگی اقتصاد کشور به نفت است. برای رسیدن به این هدف لازم است تا صادرات غیر نفتی افزایش یابد،یکی از صنایع با سابقه در ایران تولید اتوبوس است.که با برنامه ریزی و اقدامات زیر بنایی این صنعت می تواند نقش بسزایی در افزایش صادرات غیر نفتی ایجاد کند. 

ایران خودرو دیزل شرکتی است که در  جاده های كشور و در لیزینگ ها نام آن بارها توسط هم میهنان شنیده شده است،این شرکت که  بزرگترین سالن تولید اتوبوس در خاورمیانه را در اختیار دارد، از افتخارات ملی محسوب می گرددكه با با تجربه ۵۰ ساله نگین درخشان صنعت کشور است.

یکی از محصولات تولیدی گروه ایران خودرو دیزل تولید اتوبوس است. که درصد زیادی از مردم از توانایی گروه ایران خودرو دیزل بی خبر هستند و بعضا نسبت به تولید اتوبوس های ایرانی اطلاع چندانی ندارند.

در بررسی تاریخچه صنعت اتوبوس سازی کشور به نام ایران ناسیونال یا ایران‌خودرو فعلی برخورد می کنیم.که به صورت یک شرکت  سهامی عام در مرداد ماه سال ۱۳۴۱در اداره ثبت شرکتهای تهران به ثبت رسید. تولید اولیه شرکت، اتوبوسهای معروف به «ال‌پی» بود که شاسی آن ازآلمان وارد می‌شد و  با نصب اتاق بر روی آن در کارخانه شمالی فعلی شرکت ایران‌خودرو مونتاژ می‌گردید.

از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ اتوبوس در مدل‌های اتوبوس ۳۰۲ شهری، بیابانی و سوپرلوکس و مینی بوس و تولید می‌گردید.با وقوع انقلاب اسلامی شرکت ایران ناسیونال به اعتبار نوع صنعت، زیر مجموعه سازمان صنایع ملی با مدیریت وزارت صنایع قرار گرفت و ملی اعلام گردید.و با نام ایران خودرو به کارخود ادامه داد

در سال ۱۳۶۸برای تولید بیشتر اتوبوس بزرگ ترین سالن تولیداتوبوس در غرب آسیا راه اندازی شد، که این سالن در دو شیفت، سالانه ۶۰۰۰ دستگاه اتوبوس تولید می‌کرد.

در سال 1338 گروه صنعتی خاور، بنز خاور جهت تولید کامیون تحت لیسانس کارخانه "بنز" آلمان در تهران تأسیس گردید و به ساخت انواع کامیون و کامیونت مبادرت ورزید. شرکت خاور در سال 1378 در شرکت ایران خودرو ادغام گردید و گروه "ایران خودرو دیزل" را تشکیل داد.  که تولید اتوبوس در ایران خودرو ، در قسمت ایران خودرو دیزل دنبال گردید.

بررسی های خبرگزاری علم و فناوری نشان می دهد که سابقه صنعت اتوبوس سازی در کشور تنها به شرکت ایران خودرو دیزل برنمی گردد، بلکه شرکت شهاب خودرو نیز در این زمینه نقش آفرینی داشته است. شرکت شهاب خودرو در سال ۱۳۴۳ با نام لیلاند موتور به تولید انواع کامیون، اتوبوس وکامیونت مبادرت ورزیده است. پس از پیروزی انقلاب با خرید شاسی اتوبوس از شرکت "ایران خودرو" و موتور بنز از شرکت "ایدم تبریز" اقدام به تولید اتوبوس بنز 302 نمود. در سال های اخیر تولید شاسی اتوبوس در این شرکت آغاز و فعالیت هایی نیزجهت استفاده از نیروی محرکه اتوبوس محصول شرکت "رنو" انجام شده است.

به نظر می رسد یکی از فرصت های مناسب ایجاد اشتغال در کشور صنعت اتوبوس سازی است که با قدمت ۵۵ ساله و دارا بودن بزرگ ترین سالن تولید در غرب آسیا اصطلاحا کشور ایران غول این صنعت محسوب می گردد که فرصت های اقتصادی مناسبی برای کشور ایجاد می کند که متکی به نفت نیست.

در ادامه خبرگزاری علم و فناوری وضعیت صنعت تولید اتوبوس کشور را مورد بررسی قرار می دهد.

در دهه ۵۰ شرکت ایران خودرو(ایران ناسیونال )  اولین صادرات اتوبوس ایران به اروپا صورت گرفت. قریب به بیش از  هزار اتوبوس به کشور رومانی ، کویت ، مصر صادر کرد.

اقتصاد آنلاین در گزارشی وضعیت شرکت شهاب خودرو یا لیلاند موتور که ۵۳ سال سابقه تولید اتوبوس این شرکت به ۵۳ سال پیش باز می گردد را مورد بررسی قرار داده است، در این گزارش آمده است، این شرکت اتوبوس گاز سوز با استاندارد آلایندگی یورو ۶ با موتور بنز را تولید می کند که استاندارد آلایندگی Euro5+EEU  را نیز کسب کرده است و در مناقصه ۶۰۰دستگاه اتوبوس صادراتی به کشور سوریه در رقابت با شرکت های متعدد برنده شده است .

لازم به ذکر است شرکت شهاب خودرو با انتخاب شریک تجاری از کشور بلاروس مقدمات تولید اتوبوس تمام برقی شهری ابرخازنی با تکنولوژی روز دنیا را آغاز کرده است که  با حفظ محیط زیست و عدم آلودگی هوا در توسعه پایدار مثمر ثمر خواهد بود.

با توجه به توانمدی های صنعت گران کشور در تولید اتوبوس لازم است شرایط لازم یرای حمایت هرچه بیشتر از این صنعت فراهم گردد. یکی از فرصت های مناسب برای توسعه این صنعت نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی در کشور است.اما این نکته به همین جا ختم نمی شود و شاهد اخذ قرار داد با سایر کشورها برای خرید اتوبوس هستیم.  

بر اساس گزارشی که میزان منتشر کرده است برای نوسازی اتوبوس های شهری قرار داد ورود 900 اتوبوس از کشور روسیه منعقد شده است، نکته جالب تر آنکه ایران در سال 2000 میلادی یعنی 18 سال پیش  طی قرارداد مشترکی با قزاقستان 250 اتوبوس تولید و به روسیه صادر شده است، که در  ساخت اين اتوبوس ها شركت ايران خودرو ديزل شاسي و قواي محركه و شرکت الكتروترانس قزاقستان بدنه و ساير قسمت ها را تامین کرده است.

سابقه تاسیس شرکت روسیه ای که قرار است 900 دستگاه اتوبوس را به ایران صادر کند ،به سال 2000 بر می گردد، یعنی زمانی که ایران  اتوبوس به روسیه صادر کرده است این شرکت روسیه ای شروع به کار کرده است و شرکت ایرانی تولید کننده اتوبوس ۳۷ سال قدمت و تجربه بیشتری نسبت به شرکت روسیه ای دارد ، اما با همه این احوال صنعت داخل کشور با سیاست غلط و بی مهری مسئولین مربوطه مواجه می شود. 

متاسفانه شرکت های تولید اتوبوس داخل کشور با کمتر از ظرفیت خود کار تولید را انجام می دهند و از طرف دیگر اتوبوس وارد کشور می شود که این موضوع نتیجه ای جز وارد شدن خسارت به تولید  و صنعت داخل و بیکار شدن کارگرها در پی نخواهد داشت. صنعتی که بیش از نیم قرن مورد توجه واقع نمی شود اما همان صنعت در کشور دیگر هرچند هنوز بیست سال تجربه ندارد اما مورد توجه سازمان ها و ارگان های داخلی قرار نمی گیرد و در واقع بخشی از اقتصاد مقاومتی که با خرید محصولات ایرانی و جلوگیری خروج ارز عملی می شود، به راحتی با مهری و کم توجهی مسئولین اجرایی نمی شود.

برخی ممکن است این شائبه را مطرح کنند که دلیل خرید های خارج از کشور پایین بودن کیفیت محصول داخلی است، این در حالی است که شهرداری شیراز برای تجهیز و نوسازی ناوگان شیراز اتوبوس های تولید شرکت ایران خودرو دیزل را خریداری کرده است که لازم است به عنوان یک الگو مطرح و مورد تشویق واقع شود.

از طرف دیگر شرکت شهاب خودرو و اخذ استاندارد های لازم و انجام صادرات به سایر کشورها موید کیفیت اتوبوس های داخل کشور است. لازم است مجلس از طریق وضع قوانین مناسب و نظارت بیشتر شرایط را برای خرید محصول داخلی و عدم واردات کالاهای مشابه تولیدات کشور فضای کسب و کار و اقتصاد را رونق بدهند.

 با توجه به اینکه نوسازی ناوگان حمل و نقل درون شهری توسط شهرداری ها و سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور انجام می گیرد انتظار می رود شورای اسلامی شهر و روستا به عنوان نمایندگان مردم نظارت دقیق تری بر کار شهرداری ها داشته باشند تا نوسازی ناوگان با خرید از شرکت های داخلی انجام گیرد.

انتهای پیام/

علیرضا مومنی