به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از خراسان شمالی،چالش اصلی در حوزه بیکاری، وجود هزار جوان فارغ التحصیل بیکار آماده ورود به بازار کار است، ولی به ‌دلیل بالا بودن میزان تقاضاهای کار، بسیاری از آنها بیکاری‌های طولانی‌مدتی را تجربه می‌کنند.

در بازار کار، برخی به ‌دلیل داشتن تخصص‌ها و مهارت‌های ویژه یا گاهی شانس، پارتی و آشنابازی و مواردی از این دست، فوری جذب بازار کار می‌شوند، ولی با اوضاع کنونی، برخی فارغ التحصیلان آمادگی ورود به بازار کار با شرایط پارتی و آشنابازی و... را ندارند و به ‌دلیل بالا بودن میزان تقاضاهای کار، بیکاری آنها طولانی‌مدت می‌شود.

ارتباط و تناسب بین فارغ التحصیلان رشته های مختلف دانشگاهی و بازار کار و موقعیت های شغلی در کشور یکی از مهم ترین افداماتی است که باید در جهت بهبود اوضاع اقتصادی و علمی و اشتغال جامعه مورد توجه قرار بگیرد.

ایجاد این تناسب بین رشته های دانشگاهی و بازار کار و اشتغال مسئله ای است که از گذشته تا کنون در بخش های مختلف علمی و دانشگاهی، از جمله وزارت علوم مورد بررسی قرار گرفته است.

نکته قابل تامل این است که قطعا رفع مشکل اشتغال و تخصص در شغل در کشور نیازمند تعامل و هماهنگی دوجانبه بین نظام آموزش عالی و بازار کار کشور می باشد تا دانشگاه ها بر اساس اعلام نیاز بازار کار در کشور اقدام به جذب دانشجو در هر رشته داشته باشند و از سوی دیگر بازار کار نیز باید با توجه به استقبال دانشجویان از رشته های دانشگاهی نسبت به گسترش حجم و تنوع بازار کار خود اقدام نماید.

در سال 1393 طرحی با عنوان حذف رشته های بدون کاربرد و بی ارتباط با بازار کار در دستور کار دولت تدبیر و امید قرار گرفت و از این طرح با عنوان حل کننده مشکل بی کاری یاد شد و این دستور ویژه توسط دکتر روحانی در صورتی سه سال از صدور آن می گذرد که در روز صدور این دستور حدود 1.2 میلیون نفر از کل بیکاران کشور را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با مدارک بالاتر از فوق دیپلم تشکیل می دادند و امروز این امار کاهش نداشته بلکه افزایش چشم گیری نیز داشته است.

هم خوانی رشته های دانشگاهی با بازار کار، عامل رفع بیکای تحصیل کرده ها

مشاور عالی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مورد هم خوانی رشته های دانشگاهی و بازار کار در کشور گفت: برنامه ریزی در خصوص همخوانی رشته های آموزشی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور با نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه، نخستین گام در راستای رفع مشکل بیکاری دانش آموختگان مراکز علمی و دانشگاهی کشور است.

با همکاری نظام آموزش عالی و بازار کار کشور می توان گفت مشکل بیکاری تحصیل کرده ها حل می شود چراکه پذیرش دانشجو یا همکاری بازار کار تنها متناسب با نیاز کشور می باشد و به همین دلیل فارغ التحصیل یک رشته خاص  به اندازه نیاز بوده و فارغ التحصیل بیکار در آن رشته وجود نخواهد داشت.

نداشتن تناسب ۸۵ درصد شغل‌ها با تحصیلات دانشگاهی

می توان گفت برنامه ریزی نادرست در زمینه ی هدایت دانشجویان به رشته های مورد نیاز بازار کار و بعد از آن هدایت آنان به سمت مشاغل متناسب با رشته خود باعث بوجود آمدن مشکلی بزرگی به نام نداشتن تناسب تحصیلات بسیاری از شاغلین در شغل های مختلف با محل و نوع کار آنان شده است.

محمد اکبرنیا مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد نبود هماهنگی بین سیستم آموزش عالی و نیاز بازار کار گفت:در حالت کلی این مورد پروسه طولانی است. سال هاست که این مشکل بین بحث اشتغال و دانشگاه به چشم می خورد. ضرورت در همه دولت ها نیز احساس شده است حتی در دولت های قبلی به طور مثال در زمان آقای جهرمی هم این مسئله مد نظر قرار گرفت و مقرر شد که بحث هماهنگی میان سیستم دانشگاهی و بازار کار به خوبی توجه شود.در همان راستا بود که بحث ایجاد دانشگاه کارآفرینی را مطرح کردند و مقرر شد که این مسئله توسط وزارت کار دنبال شود و پس از آن دانشکده کارآفرینی در دانشگاه تهران ایجاد و در حال حاضر مشغول فعالیت است.

نقش دانشگاه در حل مشکل عدم تناسب بین رشته های تحصیلی با بازار کار و شغل

نظام آموزش عالی کشور به عنوان یکی از دو قطب تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد مورد نیاز جامعه را در سطوح و رشته های مختلف بر عهده دارد. بر اساس بررسی های بعمل امده در زمینه چگونگی عملکرد نظام اموزشی عالی می توان گفت که بنا به دلایل مختلف دستیابی به هدف فوق ر سطح جامعه محقق نشده است.

جذب فارغ التحصیلان دانشگاه ها و مراکز آمزوش علای کشور در بازار کار منوط به داشتن توانایی ها و ویژگی های می باشد که بخشی از آنها می بایست در طول دوران تحصیل در دانشگاه ایجاد گردد. بنظر می رسد عدم تناسب بین فرایندها و مواد آموزشی رشته های تحصیلی موجود در دانشگاه ها با مهارت ها و توانایی های مورد نیاز بازار کار، مهمترین عامل موفق نبودن فارغ التحصیلان در کاریابی و اشتغال می باشد.

با اشاره ای به عوامل درونی در دانشگاه ها می توان به راه حل هایی برای این مشکل رسید که تعدادی از این عوامل به شرح زیر می باشند: 1-عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش دانشجو دردانشگاه و نیازهای آتی بازار کار 2- عدم تناسب بین محتوای آموزش با مهارتهای شغلی 3- عدم توفیق دانشگاه ها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمت رسانی به جامعه در دانشجویان 4- مشخص نبودن حداقل قابلیتهای علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن 5- عدم آشنایی اعضای هیات علمی با فرایند و نحوه انجام امور در واحدهای تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته تحصیلی فارغ التحصیلان 6- فقدان زمینه مناسب برای اموزش های علمی و کاربردی 7- ناکارآمدی اعضای هیات علمی در تربیت نیروی کار متخصص مورد نیاز جامعه 8- مطرح نبودن مسائل علمی و پژوهشی به عنوان اولویت اول در دانشگاه ها تمام عوامل فوق و برطرف کردن مشکلات یاد شده می تواند به حل این مشکلات کمک کند که البته نیازمند بازنگری اساسی در فرایند چگونگی نگرش به آموزش عالی در کشور می باشد که می توان با تغییر رویکرد در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی  شاهد تحولی در زمینه تناسب رشته های موجود در دانشگاه ها و فارغ التحصیلان رشته های دانشگاهی با بازار کار باشد.

نبود تناسب رشته های دانشگاهی با مشاغل موجود و بی کاری فراوان برای فارغ التحصیلان

عدم تناسب بین رشته های دانشگاهی و مشاغل موجود و البته هدایت نادرست فارق التحصیلان  و نداشتن برنامه ریزی برای آنان، می تواند علاوه بر متخصص نبودن افراد در زمینه کاری خود، دلیلی هم بر رونق بی کاری در جامعه بشود که تعداد از علل این رونق منفی را در عناوین زیر می توان یافت:

۱-رواج نیافتن و مشخص نبودن فرهنگ کاریابی 2- عدم توسعه بنگاه های کاریابی خصوصی 3- عدم توسعه کانونهای فارغ التحصیلان و نارکارآمدی آنها در کارابی و هدایت شغلی 4- تعدد متقاضیان و رقابت شدید برای کسب مشاغل موجود 5- رواج نیافتن فرهنگ کارآفرینی و کم بودن تعداد کارآفرینان 6- وجود مشکلات اجرایی در پیاده کردن سیاست ها و برنامه های کلان اشتغال. 

با تمام دلایل و مستندات فوق الذکر می توان گفت رفع معضل بی کاری و نداشتن شغل متناسب با رشته تحصیلی برای فارغ التحصیلان نیازمند بازنگری در آموزش عالی و بازار کار و صنعت کشور می باشد.