به گزارش خبرگزاری علم و فناوری استان ایلام سبک زندگي  مجموعه ای از عوامل و عناصری است که کم و بيش به طور نظام مند با هم ارتباط داشته و يک شاکله کلي فرهنگي و اجتماعي را پديد مي آورند که همين پيوستگي، اتحاد و نظام مندي اين کُل را ازکل هاي ديگر متمايز مي کند.

شيوه زندگي يا سبک زيستن منعکس کننده گرايش ها، تمايلات، رفتارها، عقايد و ارزش هاي يک فرد يا جامعه است و مجموعه اي از طرز تلقي ها، عادت ها، نگرش ها، سليقه ها، معيارهاي اخلاقي و سطح اقتصادي، در کنار يکديگر طرز زندگي کردن فرد يا گروهي را مي سازند.  

*مقدمه :

 سبک  زندگی به يک فرد، خانواده يا جامعه با هويت خاص اختصاص دارد. اين نظام‌واره هندسة کلي رفتار بيروني و جوارحي است و افراد، خانواده‌ها و جوامع‌ را از هم متمايز مي‌سازد. سبک زندگي را مي‌توان مجموعه‌اي کم و بيش جامع و منسجم از عملکردهاي روزمره يک فرد دانست که نه فقط نيازهاي جاري او را برآورده مي‌سازد، بلکه روايت خاصي را که وي براي هويت شخصي خويش بر مي‌گزيند، در برابر ديگران مجسّم مي‌سازد. سبک زندگي کاملاً قابل مشاهده يا قابل استنتاج از مشاهده است.

*تعریف سبک زندگی :

واژة سبک زندگي که در ادبيات امروزي به ‌مثابة واژه‌اي کليدي مطرح شده است، از نظر لغوي و موارد كاربرد، گسترة وسيعي را  در ‌بر ‌مي‌گيرد؛ يعني از رفتارهاي خاصي که هر فردي براي زندگي خود بر‌مي‌‌گزيند تا رفتارهاي خانوادگي، فاميلي، محلي، شهري، کشوري و بين‌الملل قابل اطلاق است. از اين منظر، مي‌توان سبک زندگي را ويژگي‌هاي رفتاري انسان تعريف کرد و بر اساس اختلاف اين ويژگي‌ها، تعدد سبک‌ها را در نظر گرفت؛ اما اين ويژگي‌ها از ديدگاه‌هاي مختلف قابل تقسيم به اشكال مختلف است؛ گسترة‌ اين تقسيم‌بندي سبک زندگي فردي،‌ خانوادگي،‌ گروه خاص، افراد يك شهر يا منطقه و زندگي‌هاي بين‌المللي را شامل مي‌شود.

*گذری بر مقایسه سبک زندگی از دیروز تا امروز:

مقایسه سبک زندگی امروزین ما با گذشته  با تاکید بر دو محور امکانات زندگی و روش­های آموزشی تفاوت بسيار كرده و آسايش و آرامش و نياز مبتني بر اين نوع سبك زندگي ما بيشتر غربي و برگرفته از فرهنگ غربي است كه در رسانه ها تبليغ مي شود .

سبك زندگي ايراني اسلامي  در هيچ جاي كشور نه نوشته شده و نه هيچ دانشگاهي به تدريس آن مي پردازد. در جامعه امروز ما ، سبك زندگي ايراني اسلامي كه برگرفته از حيات طيبه اسلامي و مبتني بر توجه به توليد و آسايش همراه با احسان به ديگران - از همسايه گرفته تا همنوع -  ترويج هم نمي شود. همچنين مي­توان گفت كه منبع معتبري از سبك زندگي ايراني اسلامي كه هم بر الگوهاي عملي توجه داشته باشد و هم مباني نظري را موشكافانه طرح كرده باشد ، موجود نيست .

از پايان دوره صفويه و مخصوصاً از دوران قاجاريه تابه امروز، مسأله مواجهه با عالمي جديد و ساحتي نوين به نام غرب و مدرنيته، کم کم در ايران رخ نموده است. غالباً اين مواجهه چند جانبه بوده است اما در هر دوره وجهي از آن بر وجوه ديگر غلبه داشته است: اين مواجهه ابتدا به صورت سلطه جغرافيايي محدود بود. مانند حضور پرتغالي ها در جنوب ايران. پس از قوت صفويه، اين مواجهه، به عرصه کلام قدم مي گذارد و اين مسيونرهاي مسيحي هستند که حامل پيام غرب نوين و اروپاي متجدد در ايران هستند. اولين مدارس جديد را همين مسيونرها بنا مي کنند.(به ويژه دردوره قاجار) پس از اين، از دوران پس از صفويه تا استقرار قاجار و حتي تا زمانه تحريم تنباکو، مواجهه ما بيشتر شکل اقتصادي استعماري دارد.

جنگ هاي ايران وروس و حضور استعماري انگليس در ايران و منطقه، سخن از مواجهه نظامي را مطرح ساخت. از اواسط دوره قاجار غرب و غرب زدگي و مواجهه ما با اين پديده، شکلي جديد به خود گرفت. اين نحوه مواجهه جديد، در حوزه انديشه و تفکر و علم و فرهنگ بوده و غرب زدگي گسترده فرهنگي و علمي را پديدار کرد. بدين سبب طبقه روشنفکران غير ديني و فراماسونرها در اين دوره آن هم تحت نظارت و حمايت و هدايت انگليس و روسيه و بعدها آمريکا شکل گرفت و بر اساس اين شيوه مواجهه است که کم کم سبک زندگي ايراني دستخوش تغييرات مي شود؛ تغييراتي که هرچه زمان برايش جلوتر مي رفت، سرعت اين تغييرات نيزسريع تر مي شد و واکنش آگاهان، روشنفکران ديني، خواص سياسي و علما را باعث مي گشت.

*مشکلات سبک زندگی نادرست بر زندگی و راهکارهای برون رفت از آن :

غفلت از مسألة سبک زندگي مي‌تواند خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري بر پيکرة جامعه وارد کند. وقتي مردم نتوانند ميان شيوة زندگي خود و باورها و ارزش‌هاي‌شان ارتباط برقرار نمايند، بعد از مدتي ممکن است دست از باورها و ارزش‌هاي خود نيز بشويند و آنان را ناکارآمد تلقي کنند! و براي اينکه توجيهي براي سبک زندگي غير اسلامي خود داشته باشند، باورها و ارزش‌هاي اسلامي را زير سؤال ببرند و مثلاً آنها را ناظر به گذشته و مربوط به جوامع غير پيشرفته بپندارند! و بدين ترتيب از اساس دست از اسلام و باورهاي خود بشويند

در دنياي جديد مهم‌ترين عوامل ايجاد، تقويت يا تضعيف انواع سبک زندگي عبارتند از: عالمان و فرهيختگان جامعه، نخبگان علمي، فرهنگي، ورزشي و هنري، رسانه‌هاي صوتي و تصويري، برنامه‌هاي ماهواره‌اي و تلويزيوني و اينترنتي و مدها و مدل‌ها

تغيير و تحول در سبک زندگي افراد و جوامع هر چند دشوار است؛ اما شدني است. به عنوان مثال، از راه فعال‌سازي برخي حوزه‌ها و غير فعال کردن برخي ديگر از فعاليت‌ها، يا از راه تغيير آرايش برخي فعاليت‌ها و تنظيم نسبت‌ و تغيير ضريب فعاليت‌ها در بعضي حوزه‌ها و يا تغيير اولويت برخي از فعاليت‌ها در مقاطع خاص مي‌توان آرام آرام زمينة تغيير و تحول در سبک زندگي را فراهم کرد.

*نقش رسانه در سبک زندگی ایرانی و  اسلامی :

اینکه رسانه چگونه مي تواند به سبك زندگي ايراني اسلامي بپردازد در حالي كه ما به ازاي آن در جامعه كاري انجام نشده و  دانشگاههاي ما هم به شكل غربي و سبك زندگي مبتني بر رفاه عام و آرامش و آسايش عمومي مبتني بر مدرنيسم را  پرداخته­اند. اين نوع سبك زندگي ، مبتني بر پيشرفت هاي  صنعتی و الكترونيكي و ارتباطي در غرب است كه در خود غرب هم  فلسفه زندگي آنها را تغيير داده به نوعي كه مي توان گفت كه بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمايل به داشتن همسر و از طرف ديگر گرايش به تنوع طلبي در همه امور از استفاده از وسايل مادي گرفته تا نوع گرايش به ارزش­هاي غير مادي مبتني بر سبك زندگي غربي است . به گونه اي كه مي توان گفت كه مدرنيسم نه تنها به تغييرات در اشكال زندگي مادي آنها پرداخته حتي ذائقه فرهنگي آنها را  تغيير داده و آنها در موسيقي ، در رفاه ، در نوع نگاه به ديگران نيز تفاوت هاي اساسي با انسان هاي شرقي پيدا كرده كه ريشه در فسلفه آنها به زندگي دارد. نهايت آنكه  انقلاب صنعتی و به تبع آن انقلاب در ارتباطات كه عصر ارتباطات و اطلاعات را رقم زده است بسياري از متغیرهای زندگي را تغيير داده و اين تغيير باعث  دستکاری  نوع انسان شده است كه سبك زندگي مدرن امروزي كه انسان ها را كسل ، دلمرده و خودشيفته مي سازد ، حاصل مصرف گرايي مدرن امروزي است كه با  اسلام تفاوت فاحش و مغايرت دارد.

یکی از مولفه ها و تغییرات در سبک زندگی انسان ها رسانه ها به خصوص سینماها است در واقع با اختراع سینما درسال ۱۸۹۵میلادی سبک جدیدی از زندگی آغازشد و آدم ها در کنارسرگرم بودن به صورت غیرمستقیم از آن تاثیر می پذیرفتند اگر به صورت اتفاق هم به برنامه های رسانه نگاه کنید ناخودآگاه  یکی ازچالش (سنت و مدرنیته - زدین و مائوئیسم -فاشیسم و لیبرالیسم( چالش مردگرایی افراطی درمقابل زن گرایی تفریط) به ذهن ما شلیک می شود و در تصمیم گیری های زندگی ما نظیر ازدواج- تحصیل و سبک زندگی تاثیر دارد  .

انتهای پیام/ن