به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از اصفهان دکتر رضا فدایی رئیس بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان  و متخصص عفونی در نشست مجازی علمی بسیج دانشجویی اصفهان، با بیان این که اگر نتوانیم تولید بیمار را مهار کنیم سیستمهای درمانی از عهده برنخواهند آمد گفت: ظرفیت تشخیصی مورد نیاز در فصل سرما دوبرابر می شود و در حوزه آزمایشگاه با محدودیت منابع و تجهیزات مواجهه هستیم، بویژه در آزمایشگاهها لنگ قطعات مصرفی ساده  فلزی و پلاستیکی با حجم های مختلف هستیم.

رئیس بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان اظهار کرد: در خصوص اپیدمی بیماری کرونا که این روزها همه دنیا را گرفتار کرده  به یاد داریم که از اولین روزهای سال 2020 به تدریج این اپیدمی از کشور چین شروع شد و تدریجا در همه دنیا توسعه پیدا کرد.

وی تصریح کرد: شاید در ابتدا تصویر بر این بود که این بیماری در کشور مبدا خود چین بیشترین صدمات و خسارات را وارد خواهد کرد و اگر گسترش پیدا کند به سایر دنیا خفیف تر و ملایم تر خواهد بود و کم کم محو می شود البته فکر بی پایه ای نبود چون ویروسهایی که خواهر این ویروس بودند مثل سارس و مرس که 10 یا 20 سال قبل ظهور کرده همین رفتار نشان داده بودند و بعد از موج اولیه کم کم متوقف و از بین رفتند اما متاسفانه ویروس کرونا به این صورت عمل نکرد و در نقاط مختلف دنیا شعله ور شد و تردیدهایی ایجاد شد که آیا واقعا چین مبدا این ویروس بوده یا اولین بار  در چین شناسایی و اعلام شده است، و تردید مهم دیگر که شکل گرفت این بود که از آخرین روز سال 2019 این بیماری شناسایی شد آیا از قبل در چین یا نقاط دیگر جهان فعال بوده و کسی متوجه آن نبوده است اینها سوالات متعددی است هنوز جواب قطعی برای آن پیدا نشده است.

رئیس بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان اظهار کرد: به هر حال فعلا یک کره زمین داریم با چند میلیارد سکنه که تحت تاثیر این بیماری همه جنبه های زندگی آنها آسیب دیده و منتظرند ببیند طی ماهها و سالهای آتی چه پیش می آید و تا چه زمانی می شود این روند را تحمل کرد.

فدایی بیان کرد: اولا بایدکند و کاو کنیم در واقعیتهای علمی و داده های موجود تا بتوانیم یک مقداری راه آینده را روشن کنیم ثانیا در شرایط فعلی هم ببینیم بهترین اقدامات مورد نیاز و موثرترین قدمهایی که می شود برداشت چیست چون هم منابع و هم نیروی انسانی محدود است باید راه کارهایی اتخاذ کرد که بیشترین اثر بخشی را داشته باشد ممکن است بسیاری از راهکارهای حرفهای درستی باشند اما این که آیا ارزش سرمایه گذاری و صرف وقت دارند یا نه مهم است.

این متخصص عفونی در خصوص مبحث گرما و سرما روی این ویروس اظهار کرد: واقعیت تصور می کردیم با ورود به سال جدید شدت اپیدمی کم شود معمولا عوامل بیماری زای تنفسی در فصل سرما  فعالترند تا فصل گرما ولی در این مورد پیش بینیها درست از کار در نیامد  و در فصل گرما نه تنها از قدرت بیماری کم نشد بلکه سرعت بیماری شتاب گرفت و گرمای هوا نتوانست تهاجم بیماری را مهار کند از این نظر در فصل سرما افراد در فضاهای بسته حضور دارند، پنجره ها بسته است در این حالت انتشار عوامل تنفسی راحتتر است در فصل گرما قاعدتا  باید عوامل تنفسی کمتر  مشکل ساز باشند، اما قدرت انتشار بیماری کرونا آن قدر زیاد بود که سرما و گرما نتوانستند تاثیرات خود را اعمال کنند و در نقاط مختلف دنیا با شتابهای مختلفی همچنان در حال انتشار است.

وی در خصوص این که فصل تابستان در حال اتمام است و احتمال موج سوم می رود، گفت: اصولا عوامل بیماری زای عفونی دو الگوی انتشار منبع مشترک و انتشار فرد به فرد دارند منبع مشترک فرضا یک چاه آبی آلوده به عوامل میکروبی است و هر کسی از این آب استفاده کند مبتلا می شود یک پیچ می زند و بعد به حالت خفیف ادامه و قطع می شود اما در الگوی انتشار فردبه فرد این گونه نیست یک ذره اولیه وارد می شود و بعد با توجه به این که افراد مبتلا دیگران را مبتلا می کنند دیگر به همان قوت اولیه یا بیشتر ادامه پیدا می کند و قطع نمی شود مگر این که خود عامل بیماری زا دچار تغییراتی شود و از توان بیفتد یا این که جامعه بشری با اتخاذ تدابیری آن را مهار کند.

فدایی با بیان این که ظاهرا در هر قرن یکبار پاندمی پیش می آید به پاندمی قبلی 1918 اشاره کرد و بیان داشت:  در آستانه فصل پاییز با سناریوهای مختلفی مواجه هستیم یکی از پیش بینی ها که سازمان بهداشت جهانی به این پیش بینی پایبند است می گوید در ماههای سپتامبر و اکتبر (شهریور و مهر) بیماری به مراتب شدیدتر می شود و تعداد مبتلایان به 5 تا 6 برابر حد فعلی می رسد برای اکثر نقاط جهان فاجعه بار خواهد بود دلیل آن هم سرد شدن هوا و حضور افراد در فضاهای بسته، بازشدن مراکز آموزشی ،خسته شدن جوامع از فاصله گذاری اجتماعی و بازگشت به روال عادی شاید باشد.

وی افزود: پیش بینی دیگر این است که کرونا کم و بیش به همین روال ادامه می یابد  ولی در فصل سرما عوامل بیماری زای دیگر مثل آنفولانزا، سرماخوردگی و بعضی ویروسهایی که در کودکان شایع است باعث تشدید وضعیت می شود، به هر حال برای نیمه دوم سال مراجع تصمیم گیر در حال برنامه ریزی هستند ولی چیزی که مسلم است رعایت یکسری ضوابط بهداشت فردی  مانند زدن ماسک و شستشوی دست را باید بین مردم ترویج و یادآوری و تاکید کنیم.

رئیس بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان با بیان این که حدود 7 ماه گذشته شاید این سناریو دو سال طول بکشد، تاکید کرد: بحث بازگشایی دانشگاهها، مدارس، اقتصاد، ماه محرم و موضوعات دیگر مطرح است جلو اینها را تک تک نمی شود گرفت بلکه باید هر کدام را به سبک دیگری برگزار و اجرا کرد، به ابتکارت نیاز داریم نه گفتن به همه چیز کار ساده اما کاربردی نیست.

وی با بیان این که از نسل جوان و عموم مردم و افراد خوش فکر انتظار داریم که پیشنهادات و راهکارهای  خود را ارائه کنند فضای آموزش مجازی اشکالاتی وجود دارد درصد زیادی از مردم به تجهیزات سخت افزاری که خیلی هم گران شده دسترسی ندارند و بعد هم هزینه اینترنت و غیره است، بیان کرد: مثال تلوزیون با برنامه ریزی معین می تواند نقش موثری داشته باشد.

فدایی با یادآوری این که کمک به آموزش از راه تلویزیون سابقه 50 ساله دارد در ایران در کتاب ریاضیات جدید چند دهه قبل در مدرسه مفهوم مجموعه را می خواندیم تلویزیون هم به شکل تئاتر اجرا می کرد، گفت: بنابراین الان وقت آن است که هر چه سریعتر این رسانه ها وارد کار شوند.

اگر نتوانیم تولید بیمار را مهار کنیم سیستمهای درمانی هم از عهده برنخواهند آمد

 رئیس بیماریهای واگیر مرکز بهداشت استان اصفهان، گفت: یکسری اقداماتی باید در عرصه جامعه اتفاق بیفتد اگر از من سوال شود بعنوان عضوی از وزارت بهداشت چه کار کردید عرض می کنم ولی تا این مسائل در جامعه زمینه سازی نشود ما هم نتیجه نخواهیم گرفت الان بیمارستانهای ما که مملو از بیمار است سیستم درمانی بیمار تولید نمی کند بیمار جای دیگر تولید می شود  نتیجه روی تخت بیمارستان می خوابد اگر نتوانیم تولید بیمار را مهار کنیم سیستمهای درمانی هم از عهده برنخواهند آمد.

ظرفیت تشخیصی مورد نیاز در فصل سرما دوبرابر می شود

این متخصص عفونی بیان کرد: یک موضوع مهم دیگر این است که ظرفیت تشخیصی خودمان را بالا ببریم در استان روزانه از حدود 2هزار نفر تست می گیریم و در چند آزمایشگاه معین آزمایش می شود برای فصل سرما به دوبرابر این ظرفیت نیاز داریم چون اگر تست می گیریم در بیماران علامت دار  آنفولانزا هم باید تست شود یعنی کرونا و آنفولانزا هر دو باید تست شود.

در حوزه آزمایشگاه با محدودیت منابع و تجهیزات مواجهه هستیم

رئیس بیماریهای واگیر  مرکز بهداشت استان اصفهان، افزود: در حوزه ظرفیت آزمایشگاه هزینه ها دو برابرمی شود، همچنین در حوزه آزمایشگاه با محدودیت منابع و تجهیزات مواجهه هستیم غیر از تجهیزات گرانقیمت که با هزینه میلیاردها تومان باید از خارج خریداری شوند.

در آزمایشگاهها لنگ قطعات مصرفی ساده پلاستیکی و فلزی هستیم

فدایی گفت: این آزمایشگاهها نیازمند لوازم مصرفی هستند که ابزارهای ساده ای هستند  قطعاتی پلاستیکی و فلزی با حجم های مختلف اما ما لنگ همین قطعات هستیم البته حرکت کردیم در این زمینه ها  اما جدی کسی وارد نشده بالاخره استانی با این ظرفیت صنعتی، مراکز آموزش، رشته های فنی، شرکتهای دانش بنیان و شهرک علمی تحقیقاتی که دارد حتما باید قطعات مصرفی تولید داخل انجام گیرد.

وی خاطرنشان کرد: کسی انتظار ندارد یک دستگاهی بسازیم که از دهها هزار قطعه تشکیل شده و آخرش وابسته به خارج است ولی قطعات مصرفی را باید بسازیم این هم افزایی لازم است من بعنوان پزشک قطعات مورد نیاز آزمایشگاه را به یک مجموعه فنی ارائه می کنم  اما نمی توانم بقیه مراحل را خودم دنبال کنم و موضوع دیگر این که مجموعه فنی هم ضمانت می خواهد اگر این قطعات را موفق به تولید شدم واقعا می خرید یا ناگهان یک وارد کننده به ثلث قیمت وارد می کند.

توان فنی تولید واکسن در کشور وجود دارد

رئیس بیماریهای واگیر  مرکز بهداشت استان اصفهان، در خصوص این سوال که در خصوص واکسن آنفولانزا و کرونا چه اقداماتی انجام شده و کجای کار هستیم، گفت: ایران تا به حال مخترع هیچ واکسنی نبوده اما کشور ما از قدیمی ترین کشورهای تولید کننده واکسن در دنیا است موسسه رازی و انستیتو پاستور سابقه 90 ساله دارند چند بار خط تولید را عوض کرده اند بنابراین از لحاظ توان فنی تولید واکسن تردیدی نیست منتها هر بیماری و هر واکسنی مقدورات خاص خود را دارد برای بیماریهای ویروسی مثل آنفولانزا و کرونا کار پیچیده تر است.

فرآیند تهیه یک واکسن یعنی اختراع آن بطور معمول در دنیای پزشکی 9 الی 10 سال طول می کشد

این متخصص عفونی ادامه داد: فرآیند تهیه یک واکسن یعنی اختراع آن بطور معمول در دنیای پزشکی 9 الی 10 سال طول می کشد البته وقتی با شرایط اضطراری مواجهه می شویم این را تسهیل می کنند.

به ساختن واکسنها در ایران خیلی امیدوارم/ شاید در سال جاری نتیجه ای حاصل نشود و مجبور به واردات واکسن آنفولانزا باشیم

فدایی در خصوص این سوال که ساخت واکسن آنفولانزا در کشور در چه مرحله ای است، تصریح کرد: مراکز علمی در سطح کشور در صدد ساخت واکسن آنفولانزا و همچنین اختراع واکسن کرونا هستند روی این موضوع کار می کنند و تلاش آنها هم ارزشمند است بعضی صاحب نظران هم معتقدند بجای این که با این محدودیت های ارزی واکسن آنفولانزا را پیش خرید کنیم  کمک شود تولیدکننده داخلی را تقویت کنید، اما موضوعی که هست خیلی نمی شود منتظر ماند من خیلی امیدوارم به ساختن این قبیل واکسنها در ایران ولی شاید در سال جاری نتیجه ای حاصل نشود و مجبور به واردات آن باشیم.

وی بیان کرد:در خصوص واکسن کرونا هم  حداقل 140  ابتکار ساخت واکسن در دنیا شروع شد ولی 6 مورد را سازمان بهداشت جهانی روی آن نظارت می کند، باید بدانیم واکسن روسی هم جزو این 6 واکسن نبوده است.

 رئیس بیماریهای واگیر  مرکز بهداشت استان اصفهان، یادآور شد: شیوه معمول کشور ما در خصوص واکسنها این بوده که واکسنهایی را بکار بگیرد که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی باشد بنابراین باید با احتیاط برخورد کرد.

واکسن کرونا و جنبه هایی که ساخت واکسن را زیر سوال می برد

این متخصص عفونی با بیان این که بنابراین یک مقدار مسیری مشکل است و چیزی که مشکل را اضافه می کند این است که با یک بیماری مواجهه هستیم که نمی دانیم ایمنی بدن در مقابل آن دقیقا چگونه است، گفت: بین 5 تا 25 درصد مبتلایان به کرونا  که بهبود پیدا کرده اند دوباره می گیرند پس اگر یک بیماری ویروسی داریم که  احتمال دوباره مبتلا شدن دارد یک مقداری ساخت واکسن زیر سوال است مگر این که واکسنی ساخته شود که بیش از یک نوبت مثلا دوبار به فاصله دوماه تزریق شود و هرسال هم تکرار شود و باز باید احتمال بدهیم که واکسن زده ها دوباره مبتلا شوند موضوع پیچیده ای است آن پادتنها که در بدن شکل می گیرند تقریبا سه ماه بعد افت می کند همین است که یک عده دوباره می گیرند و این که آن پادتنها ایمنی بخش هستند یا نه باز زیر سوال است بنابراین با آینده مبهمی مواجهه هستیم روی همین حساب صاحب نظران معتقدند فعلا نه به امید دارو باشیم ونه به امید واکسن فقط حفاظت خودمان با ابزارهایی مثل ماسک و شستن دست و راعایت پرتکلهای بهداشتی است.

 

وی در خصوص این که وضعیت استان اصفهان به چه شکل است و نسبت به سایر کشور چگونه است، اظهار کرد: در سطح کشور روالهای مختلفی بوده مثلا قم موج اولیه داشته هر روز یک تعداد مریض دارند، کردستان دو موج را عبور کرده اند، خوزستان اول مشکلی نداشتند اخیرا یک موج داشتند که در حال نزول اند، در استان اصفهان با چند استان دیگر  یک موج بلند و شدید در ایام نوروز داشتیم بعد افت کرد؛ اردیبهشت و اوایل خرداد بیماری کم بود از نیمه خرداد موج دوم شروع و خیز گرفت در فاصله دوم تا هشت مرداد با حدود 150 بستری و 15 تا 20 فوت روزانه به قله رسیدیم اما روی این اوج مانده ایم، برای همین حدود 1000 بیمار در بیمارستانهای استان داریم البته این هم ذات بیماری است کرونا مثل آنفولانزا وقتی می رسد به اوج مدتی در اوج می ماند و همین مشکل ساز می شود این اولین مشکل و مشکل دوم این که نتوانستیم این پیک را هنوز بشکنیم که اگر بشکند هم شیب آن کند است الان روی قله ایم.

رئیس بیماریهای واگیر  مرکز بهداشت استان اصفهان، اذعان کرد: مسلما اگر هیچ تدبیری و سیستم بهداشتی و مراعاتی نباشد هیچ اپیدمی برای همیشه روی قله نمی ماند و بعد از مدتی خودشان در سرازیری می افتند اما هنر بشر این است که در مواجهه با اپیدمی زودتر قله را بشکند همانطور که در شاخه بالا رو اپیدمی هم هنر بشر این است که  شیب را کمی ملایم کند که بتواند از عهده مریض برآید.

وی تصریح کرد: متاسفانه ایام ایام نامساعدی است مراسم و محافلی هم در حال برگزاری است بعضی با رعایت نکات بهداشتی  برخی بدون رعایت بخصوص شهرستانها برگزار می شود.

خبرنگار علم و فناوری: رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا اعلام کرد هیچ دارویی مرگ بیماران را کاهش نداده است. آخرین نتایج در خصوص داروی «رمدیسیور» نشان داد ۳ و نیم روز مدت بستری را کاهش می‌دهد ولی تاثیری در مرگ و میر ندارد. اگر این دارو بر روی بیماران تأثیری ندارد چرا قیمت این دارو در داروخانه ها به صورت رسمی یک میلیون و و دویست هزار تومان و در بازار آزاد نزدیک به 6 میلیون به فروش می رسد؟

فدایی گفت: به هر حال وقتی بیماری شروع شد جامعه پزشکی و دنیای دارو سازی نمی توانست بیکار بنشیند یکسری حرکتهایی برای داروهای موجود و یکسری هم برای اختراع دارو شکل گرفت اساس این کارها این بوده که وقتی ویروس وارد بدن و سلولهای بدن می شود سلول کارخانه تکثیر ویروس می شود دارو باید جلو تکثیر ویروس بگیرد ویروس برای تکثیر خود از آنزیمهایی استفاده می کند داروها باید این ابزارهای تکثیر ویروس را کاهش بدهند داروهایی که الان استفاده می شود مثل داروی رمدیسیور  از نظر تئوری بر همین اساسا ساخته شده و آنزیمهایی که ویروس برای تکثیر بهره می گیرد را از کار می اندازد. 

وی ادامه داد: بنابراین ورود اینها برای مبارزه با کرونا درست بوده ولی این که در عمل اثر می کند یا نه فقط وقتی معلوم می شود که روی بیماران استفاده شود استفاده هم چند حالت در روزهای اول یا در وضعیت بدحال بیمار بوده است به هر حال الان  چند دارو از جمله رمدیسیور از نظر مراجع علمی دنیا اجازه استفاده برای درمان کرونا را دارند در اختیار تمام دنیا و عموم مردم است تهیه اینها هم بار مالی زیادی دارد.

این متخصص عفونی با اشاره به این که وقتی دارویی در دنیا وجود دارد اگر صبر کنیم مواجهه با افکار عمومی هستیم، گفت: صبر کردن یک راه است راه دیگر هم اینکه اجازه استفاده بدهیم و روند را  پایش کنیم ببینیم در عمل چه اتفاقی می افتند که این راه اتخاذ شده این داروها گران است پزشک و بیمار هم از این گرانی اطلاع دارد ولی تا وقتی از نظر علمی استفاده از آنها رد نشده باشد باید در دسترس باشد که استفاده شود و بعد بگوییم نتیجه بود یا نبود الان پزشکان در بیمارستانها برای بیماران بدحال از این داروها استفاده می کنند ولو در کوتاه کردن مدت بستری، فعلا باید کم و بیش فراهم باشند چاره ای نیست.

انتهای پیام/

معصومه صادقی