به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از زنجان، از دیدگاه اسلام عدالت یکی از اصول پنج گانه مسلمان است  و قرآن مهم ترین اهداف بعثت پیامبران اقامه عدل در جوامع می داند. عبارت «قوامین بالقسط» از مومنان می خواهد که برای برپایی عدل قیام کنند که در درجه اول خطاب به مسئولین است . از عدالت تعاریف مختلفی ارائه شده است و ظرافت خاصی دارد که باید به دقت به آن پرداخته شود چرا که سعادت انسان های موجود در اجتماع با برخورداری صحیح از آن حاصل می شود

عدالت مالیاتی از دیدگاه اسلام

عدالت باید در همه زوایای اقتصاد حضور داشته باشد و به همین دلیل است که مباحث عدالت اقتصادی در بخش هایی همچون تولید ، سرمایه ، دخل و خرج ، توزیع و مباحثی از این قبیل سخن به میان آمده است.

مالیات نوعی هزینه الزامی از طرف صاحبان سرمایه و مشاغل می باشد که به حکومت پرداخت می شود تا هزینه کرد های عمومی دولت تامین شود این هزینه در واقع جایگزین امکانات فراهم شده و پرداخت سود های اقتصادی است که  از طرف مردم به  خزانه دولت پرداخته می شود و دولت آن را صرف مخارج خود می کند.

اخذ مالیات از طرف دولت می تواند در جلوگیری از فساد های اقتصادی موثر و مفید واقع شود.

به طور معمول دولت ها در پرداخت مالیات دو روش مستقیم و غیر مستقیم را به کار می گیرند . در روش مستقیم ، مالیات به صورت مستقیم از سرمایه  و دارایی های افراد حقیقی و حقوقی گرفته می شود ، در روش غیر مستقیم تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده مطرح است که میزان مالیات بر کالاها افزوده می شود و فرد بدون آن که متوجه شود مالیات آن را می پردازد

عدالت مالیاتی

عدالت مالیاتی فصل مهمی از عدالت اجتماعی است و از جمله شاخصه های اقتصاد اسلامی است. از آنجایی که نمی توان با تاکید بر مالکیت خصوصی از مالکیت عمومی چشم برداشت هر چند که فرد بر مال خویش تسلط دارد اما این به آن معنا نیست که می تواند آن را در هر راهی صرف کند و به هر روشی آن را تباه سازد و طبق آیات کریمه قرآن سرمایه و ثروت ستون اصلی جامعه را تشکیل می دهد بطوریکه در اسلام محدودیتی را برای مالکیت خصوصی پیش بینی شده است

دلیل وضع قوانین سخت گیرانه از منظر قرآن این است که فرد نتواند سرمایه خویش را در هر زمینه ایی مصرف نماید و حتی از احتکار و مسائلی از این دست جلوگیری نماید چرا که هدف آن عدالت فراگیر می باشد و در این میان اگر عدالت و مالکیت با هم در تزاحم باشند اینجا عدالت است که در اولویت قرار می گیرد و تأمین عدالت به‌ویژه برای تأمین مخارج ابتدایی مانند تأمین امنیت غذایی  برای نیازمندان و محرومان لازم است تا اینکه مالکیت شخصی  با مشکلاتی رو به رو شود.

از جمله مواردی که می توان برای برای تأمین مخارج و هزینه‌های دولت و نظام اسلامی اشاره داشت ، شیوه‌ایی است که امیر مومنان علی (ع) اتخاذ نموده که  بر اسب‌های اصیلی که از علوفه صاحب خود می‌خوردند برای هر کدام سالانه دو دینار و بر قاطرها برای هر کدام یک دینارمالیات وضع نمود. از این عملِ امام(ع) که برای هر اسب در سال دو دینار وضع فرموده و فرمود: از هر ده اسب یک اسب بدهید؛ یعنی مالیات را دینار قرارداده نه اسب، معلوم می‌شود که زکاتِ مصطلح در فقه مراد ایشان نبوده بلکه نوعی مالیات برای بر آوردن نیازها بوده است.

امام خمینی(ره)  در کتاب ولایت فقیه می‌فرماید: مالیات‌هایی که اسلام مقرر داشته و طرح بودجه‌ای که ریخته نشان می‌دهد تنها برای سد رمق فقر و سادات فقیر نیست، بلکه برای تشکیل حکومت و تأمین مخارج ضروری یک دولت بزرگ است. اگر حکومت اسلامی تحقق پیدا کند باید با همین مالیات‌هایی که داریم یعنی خمس و زکات جزیه و خراجات یا مالیات بر اراضی ملی کشاورزی اداره شود. این به عهده متصدیان حکومت اسلامی است که چنین مالیات هایی را به اندازه و بر تناسب وطبق مصلحت تعیین کرده سپس جمع‌آوری کنند و به مصرف مصالح مسلمین برسانند.

 آفت های عدالت مالیاتی

عدالت مالیاتی وقتی می تواند اثر گذار باشد که بر همه افراد طبق یک اصل عمل نماید و از استثنا کردن افراد پرهیز نماید و استثنا تنها در زمانی صورت گیرد که فرد شرایط عمومی پرداخت مالیات را نداشته باشد

زمینه دیگر فساد آور عدالت مالیاتی مشخص نبودن میزان مالیاتی است که باید پرداخت شود

از زمینه های دیگر ی که می تواند باعث آسیب در عدالت مالیاتی شود مسئله درآمدهای مالیاتی است که  باید برای سرمایه‌گذاری های باارزش و در جهت ثبات در اقتصاد صرف شود.

انتهای پیام/