به گزارش خبرگزاری علم و فناوری استان بوشهر؛ متخصصان فناوری اطلاعات نه تنها باید درک کاملی از آخرین فن‌آوری داشته باشند، بلکه باید در اصول اخلاقی نیز برنامه ریزی کنند، دكتر هرمان تی. تاوانی، استاد فلسفه در ریور كالج نیوهمشایر و رئیس انجمن بین‌المللی اخلاق و تكنولوژی اطلاعات (INSEIT)، نویسنده کتاب«اخلاق و فناوری» توانسته است در کتاب خود به این موضوع بپردازد.

تازه‌ترین كتاب وی با عنوان اصلی اخلاق و فناوری و عنوان فرعی گفت‌وگوها، ‌پرسش‌ها و استراتژی‌ها، در 432 صفحه و به زبان انگلیسی، ‌منحصراً رابطه اخلاق و فناوری را مورد واكاوی قرار داده است.

کتاب «اخلاق و فناوری» به کوشش هرمان توانانی در چاپ پنجم، دانش آموزان را با مباحث و بحث‌هایی که حوزه جدید سایبریک را تشکیل می‌دهد، آشنا کند. این کتاب طیف گسترده‌ای از مسائل سایبری را بررسی می‌کند. از مسائل خاص مسئولیت اخلاقی که مستقیماً بر متخصصان رایانه و فناوری اطلاعات (IT) تأثیر می‌گذارد تا نگرانی‌های اجتماعی و اخلاقی گسترده‌تری که هر یک از ما را در زندگی روزمره تحت تأثیر قرار می‌دهد. ویرایش پنجم این کتاب نشان می‌دهد که چگونه می‌توان بحث و جدال‌های امروزی ایجاد شده توسط فناوری‌های نوظهور را از منظر مفاهیم و نظریه‌های اخلاقی استاندارد تحلیل کرد.

محتوای کتاب «اخلاق و فناوری»

پس از یك مقدمه، یك قدردانی و یك پیشگفتار، فصل اول با درآمدی بر اخلاق و ارتباط آن با سپهر عمومی مطرح می‌شود. مفاهیم، چشم‌اندازها و چارچوب‌های متدلوژیك از دیگر قسمت‌های این فصل است. فصل دو، مفاهیم اخلاقی و نظریه‌های اخلاقی نام گرفته و محور اصلی آن تاسیس و توجیه یك نظام اخلاقی است. اندیشه‌های انتقادی و مباحث منطقی عنوان فصل سوم كتاب است كه به ابزارهای تكامل در تكنولوژی و اخلاق می‌پردازد. فصل چهار اخلاق حرفه‌ای، قوانین رفتاری و واكنش‌های اخلاقی را مطمح نظر قرار داده و فصول بعدی به ترتیب عبارتند از: پنج ـ حریم خصوصی و فضای عمومی، شش ـ امنیت در فناوری. هفت ـ جرایم جدید در حوزه فناوری اطلاعات. هشت ـ از میان رفتن حق مالكیت خصوصی. نه ـ تجارت و رابطه آن با فناوری‌های جدید. ده ـ مشاغل دیجیتال. یازده ـ جامعه، هویت شخصی و تلقی ما از «خود». دوازده ـ جنبه‌های اخلاقی ظهور و تبدیل تكنولوژی‌ها. یك واژه‌نامه و یك نمایه عام پایان‌بخش كتابند.

در این کتاب به سوالاتی پاسخ می‌دهد مانند: تعریف اصطلاحات اصلی: Cyberethics و Cybertechnology ، فناوری سایبرت چیست؟، تکامل سایبریتیک: چهار مرحله رشد در فناوری سایبری، آیا مسائل سایبریتیک مسائل اخلاقی منحصر به فردی هستند؟ تمایز بین ویژگی‌های منحصر به فرد فن آوری و مسائل اخلاقی منحصر به فرد، استراتژی جایگزین برای تجزیه و تحلیل بحث در مورد منحصر به فرد سایبری، سایبرتیک به عنوان شاخه‌ای از اخلاق کاربردی: سه دیدگاه مجزا.

در این کتاب به مباحث استاندارد مانند کدهای رفتاری، حریم خصوصی، امنیت، جرم، مالکیت معنوی و آزادی بیان را می‌پردازد، و همچنین مواردی را که خیلی وقتها نادیده گرفته می‌شوند مانند دموکراسی، اشتغال، دسترسی و شکاف دیجیتالی مورد بحث قرار می‌دهد. همچنین دیدگاه‌های متنوع به موضوع سایبرتیک نزدیک می‌شود. نویسنده مسائل را از منظر علوم اجتماعی، از منظر فلسفی و از دیدگاه حرفه‌ای محاسبات بررسی می‌کند، و سپس راه‌هایی را برای ادغام این رویکردهای متنوع پیشنهاد می‌کند.

اما پیش از آن سؤالاتی كه در هر فصل ارائه شده، به نوبه خود از جذابیت و گاه عمق بسیاری برخوردار است. مضامین مطرح شده در این پرسش‌ها لزوماً با مباحث هر فصل مرتبط نیستند، اگرچه در اغلب فصول این موضوع رعایت شده. اخلاق در وبلاگ نویسی، نوجوانان و قوانین مربوط به مسائل جنسی در اینترنت، خشونت در برخی تكنولوژی‌های جدید، بازی‌های كامپیوتری، تجارت مجازی، هكرها و قواعد خاص دنیای آنها از جمله مسائلی هستند كه در ضمن این پرسش و پاسخ‌ها مطرح می‌شوند.

در مورد فناوری و حقوق یا اخلاق و ... چه کتابهای دیگری در ایران یا دیگر کشورها نوشته شده است؟

فهرست كتاب‌های منتشرشده شامل «مسائل اخلاق در فناوری اطلاعات در روایات اسلامی»، «به دنیای مجازی خوش آمدید»، «با فرزندان‌مان در دنیای مجازی»، «ماجرای علی و راینی»، «مسائل اخلاقی و اجتماعی در عصر ارتباطات»، «ماخذشناسی اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «اخلاق فناوری اطلاعات از آغاز تا امروز»، «واژه نامه تخصصی اخلاق فناوری اطلاعات و رایانش»، «اخلاق رایانه، تجزیه و تحلیل فناوری اطلاعات»، «سه كتاب در سه مقاله، گزارشی از آثار برجسته در زمینه اخلاق فناوری اطلاعات» و «منشورهای اخلاقی در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات» است.

در کشورهای دیگر 4کتاب مهم در این زمینه نوشته شده است که یکی از آنها، همین کتاب«اخلاق و فناوری»، اثر هرمان تی. تاوانی  است.

کتاب دوم، «اخلاق در فناوری اطلاعات» اثر جورج رینولدز استاد علوم كامپیوتری و نویسنده متبحر در این حوزه نگاشته شده است. رینولدز معتقد است كه بحث از اخلاق فناوری اطلاعات، دارای عناصری منحصر به فرد است و همین امر در مواجهه با فضای سایبر یا محیط‌های شبكه‌ای یا به‌طور كلی رایانه‌ها ما را ملزم می‌سازد كه توجهی اختصاصی به مسائل آن داشته باشیم. به عقیده او هرچه فناوری اطلاعات بیشتر پیشرفت می‌كند، امكان فریب‌كاری نیز ابعاد جدیدتری پیدا می‌كند.

رينولدز كتاب خود را در 484 صفحه، يكسره به رابطه اخلاق با فناوري اطلاعات اختصاص داده است. كتاب در نه بخش و پنج ضميمه تنظيم شده است. 

کتاب سوم، کتاب «همراه کمبريج درباره اخلاق اطلاعات و رايانه» نوشته لوچيانو فلوريدي، انتشارات دانشگاه کمبريج، نيويورک 2010 دارای327 صفحه است. که شامل دو بخش می‌باشد و در هر بخش چند مقاله قرار دارد.بخش اول کتاب مشتمل بر دو مقاله است؛ در مقالة اول که با عنوان «اخلاق پس از انقلاب اطلاعاتي» به قلم لوچيانو فلوريدي رقم خورده است.

بخش دوم اين اثر با عنوان «رويکردهاي اخلاقي» سه مقاله را در خود جاي داده است. بخش پاياني اين اثر دربارة فرااخلاق است و تنها يک مقاله را در خود جاي داده است.

کتاب چهارم، کتاب «مسائل اخلاقي و اجتماعي در عصر اطلاعات» اثرجوزف ميگا کيزا، انتشارات اشپرينگر/ 2010می‌باشد. که دارای چهارده  می‌باشد. فصل نخست اين اثر به تاريخ رايانش اختصاص دارد اين کتاب توسط آقاي دکتر رضا بخشايش ترجمه شده است و به‌زودي از سوي شوراي عالي اطلاع‌رساني کشور با همکاري دانشگاه قم منتشر مي‌شود.

کلام آخر

پژوهشگاه فضای مجازی ترجمه کتاب و انتشار «اخلاق و فناوری» دكتر هرمان تی. تاوانی، را در دستور کار گروه مطالعات اخلاقی پژوهشگاه قرار داده است و تصمیم دارد این اثر را که اولین بار در سال ۲۰۱۵ منتشر شده و تاکنون نیز ۵ مرتبه با ویرایش جدید، تجدید چاپ شده است به فارسی توسط دکتر مهدی شقاقی، دکتری علم اطلاعات از دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ترجمه و توسط انتشارات پژوهشگاه فضای مجازی منتشر نماید.

انتهای پیام/

خبرنگار:حسینی مفرد