به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از اصفهان، زهره بنان کارشناس تحقیق و توسعه شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان، با بیان این که برای جلوگیری از واردات و رفع نیاز کشور و خودکفایی باید ریشه ای عمل کنیم و گاهی هم لازم است در سبد دانش بنیان ما چندین محصول برای تولید یک کالای وارداتی باشد، گفت: در همین راستا آکرولئین که یک ترکیب حدواسط برای تولید محصولات بالادستی آکریلو نیتریل، آکریلیک اسید و اسیدآمینه ها است را درمقیاس آزمایشگاهی تولید کردیم.

وی در توضیح این ترکیب اظهار کرد: آکرولئین کوچکترین آلدئید غیر اشباع است و به دلیل دو پیوند دوگانه، این ترکیب شدیداً واکنش دهنده بوده و به راحتی پلیمریزه می شود. تولید تجاری آن توسط پروپیلن در حضور کاتالیسست بیسموت- مولیبدن صورت می گیرد.

تولید این ترکیب (آکرولئین) چه اهمیتی دارد و نیاز کشور به این  محصول از چه کشورهایی وارد می شود؟

پژوهشگر تحقیق و توسعه شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان با بیان این که آکرولئین یک ماده حدواسط برای تولید محصولات بالادستی آکریلو نیتریل، آکریلیک اسید و اسیدآمینه ها است، گفت: هیچ یک از محصولات بالادستی در ایران تولید نمی شود و به همین خاطر ایران واردات آکرولئین ندارد.

این محقق تصریح کرد: پس اگر یک روزی تصمیم گرفتیم این سه  محصول نهایی را تولید کنیم که نیاز اصلی کشور ماست و بسیار گران و ارزبری بالایی هم دارد این ترکیب را هم باید تولید کنیم.

کارشناس تحقیق و توسعه شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان، با بیان این که آکریلونیتریل از ترکیبات اصلی تولید الیاف اکریلیک مورد نیاز در صنایع نساجی است، اظهار کرد: آکریلو نیتریل مورد نیاز صنایع نساجی 80 هزار تن در سال می باشد که کاملا وارداتی بوده و در صورت تولید این ترکیب در کشور 160 میلیون دلار صرفه جویی ارزی خواهد داشت.

این محقق افزود: همچنین متیونین که ترکیب اصلی برای غنی سازی  خوراک دام است از آکرولئین ساخته می شود، این ترکیب نیز کاملا وارداتی بوده و در صورت بومی سازی آن 50 میلیون دلار سالانه صرفه جویی ارزی خواهد داشت.

وی ادامه داد: آکرولئین همچنین در آفت کشها برای کنترل علف های هرز، از بین بردن خزه دریایی در کانالهای آب و بعنوان تثبت کننده در زمان آماده سازی نمونه های بیولوژیکی برای میکروسکوپ الکترونی بکار می رود. این ترکیب یک پیش ماده برای برخی از عطرهای تجاری نیز هست.

کارشناس تحقیق و توسعه شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان، بیان کرد: آکرولئین در ساخت آکریلیک اسید استفاده می شود در این فرآیند آکرولئین بعنوان ماده میانی از اکسیداسیون پروپیلن تولید شده و سپس به آکریلیک اسید تبدیل می شود. اکریلیک اسید ماده بدون رنگ و دارای بوی اسیدی است و در تولید پلاستیک، فرمولاسیون رنگ و دیگر محصولات مورد استفاده قرار می گیرد.

وی با بیان این که کشورهای امریکا، فرانسه، بلژیک و آلمان از عمده تولیدکنندگان آکرولئین هستند و سالانه 500 هزار تن آکرولئین در آمریکای شمالی، اروپا و ژاپن تولید می شود، گفت: برای تولید محصولات بالادستی بصورت بسیار محدود برخی شرکتها ورود کرده اند، این که در کدام حیطه ها موفق بوده اند و ماده حد واسطی  تولید شده یا نه اطلاعی نداریم.

این پژوهشگر بیان کرد: در حال حاضر این ترکیب ( اکرولئین) برای اولین بار در کشور توسط محققان شرکت دانش بنیان بهیار صنعت مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان در مقیاس آزمایشگاهی تولید شده که می تواند گامی بلند در جهت بومی سازی ساخت ترکیب مورد نیاز در کشور باشد.

آیا مشکل ما فقط این ماده حدواسط بوده که تولید سه محصول بالادستی تا به حال اتفاق نیفتاده یا ترکیبات و زیرساختهای دیگری هم نیاز است؟

 این محقق اظهار کرد: خط آن مهم است خالص سازی این خط نهایی هم خیلی مهم است مواد نهایی دست بالا را که وارد می کنیم تولید اینها خیلی کار می برد فقط هم منحصر به این ترکیب نیست، لازمه آن خیلی ترکیبات دیگر است که آنها را هم ما تولید نمی کنیم، در واقع برای این که این محصولات نهایی را تولید کنیم نیاز است که چند ترکیب حد واسط را بتوانیم تولید کنیم که یکی از آنها آکرولئین است.

شما برنامه ای برای تولید بقیه مواد حدواسط دارید یا نه؟

پژوهشگرشرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان، گفت: اقداماتی را شروع کرده ایم، تلاش می کنیم اما معلوم نیست که به چه نتیجه ای برسیم اصلا منظور ما در تولید آکرولئین تنها خود این ترکیب نبود، هدف اصلی تولید محصولات نهایی است که وارد می کنیم.

شما در تولید یک ترکیب حدواسط موفق شده اید، امیدوار باشیم سایر ترکیبات حد واسط هم تولید کنید؟

وی اظهارکرد: تلاش می کنیم اما این نیازمند یک تیمی از محققان است چون یک پروسه بزرگ است، باید چندین ماده حدواسط تولید شود و خالص سازی کنیم که هر کدام خط تولید جدا دارد و در صورت انجام آن به مدت زمان بیشتری نیازمندیم.

با توجه به این که در حال حاضر امکان تولید محصولات بالادستی را نداریم نمونه آزمایشگاهی آکرولئین را که تولید کرده اید کاربرد دیگری در داخل کشور دارد یا تولید انبوه برای صادرات ممکن است؟

این محقق با بیان این که کاربرد اصلی ترکیب تولید محصولات بالادستی است، تصریح کرد: اما نمونه آزمایشگاهی آکرولئین را بطور مستقیم هم می توان استفاده کرد مثلا در از بین بردن یکسری باکتریها داخل آب، جلبکها و گندزدایی فاضلاب ها استفاده دارد که البته چون سمی است باید مراقب استفاده باشیم، همچنین برای عطر سازی کاربرد دارد.

کارشناس تحقیق و توسعه شرکت دانش بنیان بهیار صنعت سپاهان، در خصوص تولید انبوه و صادرات، اظهار کرد: هدف رسیدن به مرحله تولید محصولات بالادستی بوده، هرچند در تولید یک محصول دانش بنیان صادرات هم یکی از گزینه هاست، اما تولید کنندگان محصولات بالادستی باید در مسیر تولید یک خط تولید مخصوص ترکیب حدواسطی مثل آکرولئین داشته باشند اصولا این گونه نیست که از جای دیگر ترکیب را وارد و تزریق کنند.

انتهای پیام/

معصومه صادقی