به گزارش خبرگزاری علم و فناوری هرمزگان؛ طی یک دهه صید غیرمجاز ترال با تخلف، ذخایر آبزی خلیج فارس و دریایی عمان بشدت کاهش یافت و محیط زیست دریایی منطقه بشدت آسیب دید و معیشت صیادان محلی سواحل جنوب بدلیل کاهش شدید میزان صید، به خطر افتاد.
با وجود این مشکلات، نابودی ذخایر و تهدید معاش صیادان محلی و بحران های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بوجود آمده ناشی از صید ترال کشتی های صید صنعتی، با قدرت و نفوذ عمیق در لایه های مختلف تصمیم گیری دولتی و ارتباطات موجود، همچنان به دنبال ادامه برداشت ذخایر آبزی از سفره جامعه محروم سواحل جنوب کشور و سودهای نجومی هزاران میلیارد تومانی است.
ترال مخرب ترین روش صید
صید ترال مخرب ترین روش صید در میان تجهیزات صید متحرک است بدلیل اینکه تور ترال و تجهیزات ضمیمه مانند تخته های جانبی، زنجیر ها و دیسک ها روی بستر دریا کشیده می شود و در واقع بستر دریا را شخم می زند و علاوه بر ایجاد آشفتگی و تخریب بستر و نابودی موجودات بستری از طیف وسیعی از موجودات آبزی در بستر و بالای بستر را صید و برداشت می نماید.
متاسفانه بهره برداری لجام گسیخته و برداشت بی رویه ذخایر آبزی و فقدان مدیریت صحیح و اصولی ذخایر شیلاتی طی سال های اخیر در خلیج فارس و دریای عمان، موجب کاهش شدید ذخایر آبزی و محدود شدن معیشت صیادان محلی و آسیب های جدی به محیط زیست دریایی گردیده است. بطوریکه صنعت صید و صیادی و معیشت جوامع صیادی بومی مناطق ساحلی با چالش جدی مواجه گردید.
شیلات عزم جدی ندارد
بنا به گزارش های موجود در سازمان شیلات،  در بین سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ جمعا حدود ۲۹ هزار قطعه ماهی توسط طور ترال کف صید شد و مورد شناسایی و زیست سنجی طولی و وزنی قرار گرفت، ماهیان بررسی شده ۶۴ گونه از ۴۰ خانواده و میگوها ۳ گونه از یک خانواده بودند، اکثر گونه ها از ماهیان غیر اقتصادی و غیر هدف بوده در گروه های طولی و وزنی پایین و نابالغ بودند.

همچنین به گفته صیادان و بومیان منطقه فشار صیادی بالا و حذف ماهیان درشت از جمعیت ذخایر و آثار متعدد دیگر روی جمعیت ماهیان هدف و غیر هدف در مجموع نشان دهنده آسیب جدی به محیط زیست دریایی منطقه است جهت ترمیم آسیبهای ناشی از صید ترال اصلاحات فنی در تور و روشهای قاطع مدیریتی ضروری است؛ می توان گفت از دیگر مضرات صید ترال کشتی های ترال با تخریب کف دریا، زیستگاه ها و بستر زندگی ماهی ها را از بین می برند.

البته پیش از این کشورهایی مانند چین که استفاده بیش از حدی از این روش‌ها داشته‌اند ضربات جبران ناپذیری را به دریاهای خود وارد کرده‌اند تا جایی که امروز ماهی‌گیران آن‌ها برای تامین ماهی موردنیاز خود به آب‌های بین‌المللی و یا آب‌هایی که در مرزکشورها قرار دارند مهاجرت کرده‌اند؛ اما آنچه که بیش از همه مورد نظر کارشناسان است تاکید بر این اصل است که در صورت تداوم حضور این کشتی‌ها باید منتظر تغییر زیست بوم منطقه باشیم.
صید غیرمجاز ترال دغدغه صیادان استان های ساحلی

مهران عاشوری از فعالین عرصه صید و صیادی شهرستان بندرعباس در گفت و گو با خبرنگار ما، با اشاره به صید غیرمجاز ترال بیان کرد: چندین سال است صیادان استان و سایر استانهای ساحلی دغدغه صید غیر مجاز ترال را به بهانه صیغه مجاز مشاهده میکنند و با این صید بی رحمانه که اکوسیستم زیست جانوری را به خطر انداخته دست وپنجه نرم میکنند، دلیل اینکه زیست گاه های دریایی را از بین میبرد و باعث کاهش تولید ماهی دریایی می شود بسیاری از مقامات از سطح مدیران کل و وزارت خانه به صورت رسمی این صید را غیر قانونی اعلام کرده اند.
صید ترال در آب های خلیج فارس و عمان آبزیان را می بلعند.

وی افزود: اما همچنان شاهد انجام صید ترال در برخی از سواحل و در محدوده استان هرمزگان وسیستان وبلوچستان هستیم که تا کنون گزارش هایی به مقامات استانی و کشوری ارسال شده است، اما به نظر می رسد مافیای قدرت پشت ماجرا است و هیچ کس قصد ورود برای حل موضوع ندارد، حتی با ورود دادستان شهرستان کنارک این امر بصورت مسکن مسکوت ماند.
 
 صیدترال؛ زنگ خطری برای پایان ذخایر دریایی

این فعال عرصه صید و صیادی درخصوص مضرات صید ترال چند نکته عنوان کرد و ادامه داد: احیا کردن حداقل یک هکتار زیستگاه غیر طبیعی برای کشور هزینه و زمان بسیاری را صرف می کند، بستر دریا هم دارای درخت و جلبک است که تغذیه ماهیان را تامین میکند که با از بین بردن به روش صید ترال این منبع تغذیه از بین خواهد رفت، روش ترال گونه های صید که اهل مهاجرت نیستن یا به سختی مهاجرت می کنند را از بین می برد، عدم وجود مرجان ها و جلبکها در محیط زیست دریایی و از بین رفتن زیستگاه ماهیان، با روش صید ترال ماهیان نابالغ و کمیاب ازبین می روند.
وی افزود: این کشتی های ترال باعث آسیب رساندن به نسل ماهی ها می شوند، برای مثال میش ماهی که فصل صیدش در فروردین است ترال ها به دلیل ارزش بالایی که این ماهی دارد یکماه جلوتر در اسفند شروع به صید این ماهی میکنند و اجازه تخم گذاری به این ماهی هارا نمی دهند. این صیاد گفت: همه ماهی ها از ریز تا درشت به دلیل صید بی رویه کشتی های ترال گران شدند چون ترال ها همه ماهی را جمع میکنند و میبرند برای مثال ماهی کُد در امسال از ۵ هزار تومان به بالای ۲۰ هزار تومان رسیده است.
عدم حفظ فاصله از ساحل توسط کشتی های ترال
زمانی یکی دیگر از صیادان دراین خصوص گفت: این کشتی ها باید حداقل در فاصله ۲۰ مایلی از ساحل باشند اما آنها در فاصله ۴ مایلی از ساحل که محدوده قایق ها است می آیند که ما از این موضوع فیلم گرفتیم و زمانی که میخواهیم برویم سمتشان تا به آنها بگوییم از محدوده قایق ها دور شوند، شلنگ های آب گرم سمتمان پرتاب می کنند.

 این صیاد در خصوص کم شدن میزان صید، با توجه به حضور کشتی های ترال تصریح کرد: امسال تنها حدود ۵۰ تن ماهی مرکب صید شده در حالیکه در سالهای قبل بیش از ۳۰۰ تن ماهی مرکب صید میشده، این کشتی های در زمستان و تابستان ترال میزنند گربه ماهی برای تخم گذاری به ساحل می آید که این ترال ها آنها را صید میکنند بخاطر همین است که میزان صید گربه ماهی از ۵۰ تن به مقدار ۵ تن رسیده است.

 کارشناس شیلات : ذخایر از بین رفتند
یک کارشناس شیلات هرمزگان دراین خصوص گفت: طی یک دهه اخیر مدیریت غیر اصولی ذخایر آبزی در خلیج فارس و دریای مکران با صدور بی ضابطه و گسترده مجوز صید ترال (عمدتا به نام صید فانوس ماهیان) در این منطقه روند نابودی ذخایر آبزی و تخریب محیط زیست دریایی را به طور فزاینده ای تشدید نمود. بطوریکه عملا محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان بطور کاملا رها شده و با کمترین نظارت در اختیار کشتی های ترالر قرار گرفت و متاسفانه بیش از 100 کشتی ترالر تحت عنوان کشتی های صید فانوس ماهی بصورت بصورت آزادانه بستر دریا را شخم زده و با تجاوز گسترده به حریم آبهای ساحلی زیر 12 مایل، ذخایر آبزی و ماهیان تجاری را غارت و در بیشترین حد ممکن برداشت نمودند. سازمان شیلات کمترین کنترل، پایش و برخورد قانونی در مورد این کشتی های متخلف و غیر مجاز داشته و طی سال‌های گذشته این وضعیت فاجعه بار ادامه یافت.

ورود فراکسیون محیط زیست محیط به ماجرا
بنا به گزارشات مستند در بهمن ماه سال گذشته ، در همین راستا فراکسیون محیط زیست و نمایندگان مجلس یازدهم طی یک سال اخیر با تمام توان موضوع صید ترال را بررسی و پس از مکاتبات متعدد و پی گیری های مکرر، اطلاعات و مستندات مهمی در خصوص ابعاد گسترده تخلفات صورت گرفته و خسارات ایجاد شده مربوط به صید ترال بدست آورد. بر همین اساس و بعد از برگزاری جلسات کارشناسی و بحث های فنی، فراکسیون محیط زیست مجلس با سازمان شیلات و موسسه تحقیقات علوم شیلات توافق نمودند صید ترال فانوس ماهیان از یکم آذر 1399 بمدت دو سال متوقف و پس از تحقیقات و ارزیابی وضعیت ذخایر خلیج فارس و دریای عمان، در مورد نحوه ادامه این فعالیت تصمیم گیری شود.
موافقت بر سر جایگزینی صیدترال
می توان اذعان داشت بعد از توقف صید ترال فانوس ماهیان از ابتدای آذر 1399، وزیر جهاد کشاورزی در جلسات کمیسیون کشاورزی، منابع طبیعی، آب و محیط زیست مجلس پیشنهاد حذف کامل تمامی ناوگان صید ترال و جایگزینی آن با روش های صید غیرمخرب و سازگار با محیط زیست را اریه نمودند که با استقبال نمایندگان مواجه گردید.
بعد از پی گیری های صورت گرفته و جلسات کارشناسی برگزار شده جهت جایگزینی صید ترال با روش های صید مناسب و غیرمخرب، در نهایت سازمان شیلات طی مکاتباتی با وزیر جهاد کشاورزی و فراکسیون محیط زیست مجلس، راهکارها و روش های صید مناسب برای جایگزینی صید ترال را ارایه نمود. موارد پیشنهادی شامل جایگزینی بخشی از ناوگان صید ترال با روش صید لانگ لاین و بخشی دیگر با روش صید جیگینگ (برای صید ماهی مرکب )، اختصاص بخشی از ناوگان ترالر برای صید در آب های دور در کشورهای خارجی و همچنین تبدیل بخش دیگری از ناوگان ترالر به کشتی های پشتیبان در آبهای دور می باشد که سازمان شیلات به همراه درخواست تامین اعتبارات برای تامین هزینه این تغییرات و تبدیل وضعیت ناوگان ترالر و همینطور پرداخت حق عضویت کنوانسیون تون ماهیان اقیانوس هند (IOTC) پیشنهاد کرد.
در این راستا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و بویژه فراکسیون محیط زیست مجلس با رایزنی ها و پی گیری های مکرر و دفاعیات متعدد، موافقت تامین 2 میلیون دلار بودجه حق عضویت کنوانسیون تون ماهیان (بابت ده سال معوقات) را از کمیسیون تلفیق اخذ نمود و در بودجه 1400 لحاظ گردید.
حرکت چراغ خاموش شیلات برای دور زدن ممنوعیت صید ترال
اکنون و در روزهای جابجایی و استقرار دولت جدید و در اقدامی هدفمند، متوالیان امر با وجود مخالفت دستگاه‌های مختلف و برخی دستگاه های نظارتی و تخصصی در کارویژه امنیت مرز در مورد دستورالعمل صید ترال و راه اندازی مجدد آن بدلیل ایرادات و اشکالات اساسی یویژه عدم وجود امکانات نظارت و کنترل صید ترال در دریا، با نقض توافق توقف دو ساله صید ترال، در روزهای اخیر تلاش خزنده ای جهت صدور مجدد صید ترال کشتی های صنعتی را شروع نموده و سعی نموده با برگزاری جلسات داخلی در سازمان شیلات تاییدیه ای برای راه اندازی مجدد صید ترال را فراهم نماید در حالیکه این اقدامات، بدلیل مغایرت کامل با توافق نامه قبلی توقف صید ترال و همچنین مخالفت فراکسیون محیط زیست و بسیاری از دستگاه‌ها غیرقانونی است و به هیچ وجه مورد تایید نمی باشد.

ممنوعیت ترال توسط کارگروه سامان دهی سواحل
همچنین کارگروه سامان دهی سواحل ذیل کارویژه امنیت مرز، بدلیل تخلفا و خسارات گسترده زیست محیطی و اقتصادی اجتماعی صید ترال و مشکلات عدیده بوجود آمده ، این روش صید را ممنوع اعلام نموده است.
لذا ضروری است متوالیان امر با رعایت توافقات قبلی از هر گونه اقدام نامتعارف پرهیز نموده و همان پیشنهادات قبلی خود مبنی بر بازبینی و تهیه آیین نامه صید با برنامه جایگزینی صید ترال با روش های صید مناسب و سازگار با محیط زیست را در دستور کار قرار دهد.
در پایان امید آنکه نمایندگان مردم شریف ایران در فراکسیون محیط زیست در جهت دفاع از حق مردم و نسل‌های آینده خود را ملزم می‌داند تا در صورت عدم تمکین مدیران مربوطه از توافق قبلی حاصل شده مبنی بر ممنوعیت دو ساله صید ترال در جهت دفاع از حقوق عامه این نقض قرار و ترک فعل را از طریق مراجع ذی‌صلاح قضایی  پیگیری کنند.

انتهای پیام/