به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از اردبیل؛ به دنبال افزایش علاقه جامعه بین‌المللی به هوای پاک و تأکید بر لزوم تلاش‌های بیشتر برای بهبود کیفیت هوا به منظور تضمین حفظ سلامت انسان، در هفتاد و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد و با تصویب قطعنامه این سازمان در سال ۲۰۱۹، هفتمین روز از ماه سپتامبر به‌عنوان روز جهانی هوای پاک برای آسمان آبی تعیین شد.

این مناسبت برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ با موضوع "هوای پاک برای همه" برگزار شد و شعار اختصاص یافته به آن در سال ۲۰۲۱ " هوای سالم، سیاره سالم" است، این موضوع در طول همه‌گیری کووید -۱۹ بسیار مورد توجه قرار دارد چرا که بررسی‌ها نشان داده است آلودگی هوا می‌تواند خطر ابتلاء به عفونت را افزایش دهد.

آلودگی هوا بزرگترین تهدید زیست محیطی برای سلامت عمومی در سطح جهان است و سالانه 7 میلیون مرگ زودرس را به خود اختصاص می دهد. آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند زیرا همه آلاینده های اصلی بر آب و هوا تأثیر می گذارند و بیشتر منابع مشترک با گازهای گلخانه ای را به اشتراک می گذارند. بهبود کیفیت هوا ، سلامت ، توسعه بیشتر و مزایای زیست محیطی را به همراه کاهش تغییرات آب و هوایی به همراه خواهد داشت.

داشبورد آلودگی UNEP وضعیت جهانی آلودگی هوا ، منابع اصلی ، تأثیر بر سلامت انسان و تلاش های ملی برای مقابله با این مسئله بحرانی را نشان می دهد.

نه نفر از ده نفری که در سراسر جهان تنفس می کنند حاوی میزان آلاینده هایی است که از محدودیت های سازمان بهداشت جهانی فراتر رفته است.

با هر نفس که می کشیم ، ذرات ریز را می مکیم که می توانند به ریه ها ، قلب و مغز ما آسیب برسانند و باعث ایجاد بسیاری دیگر از مشکلات سلامتی شوند. خطرناک ترین این ذرات ، که می تواند شامل هر چیزی از دوده تا سولفات ها باشد ، ذرات ریز به قطر 2.5 میکرون یا کمتر به عنوان  PM2.5 هستند.

اگرچه آلودگی هوا یک مشکل جهانی است ، اما به طور نامتناسب کسانی را که در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند و به ویژه آسیب پذیرترین آنها ، مانند زنان و کودکان ، تحت تاثیر قرار می دهد.

آلودگی های مسکونی - بیشتر ناشی از آشپزی ، گرمایش و تولید برق برای خانه های ما - و حمل و نقل منابع قابل توجهی از ذرات ریز هستند. گرد و غبار باد شده منبع اصلی ذرات در بیشتر آفریقا و غرب آسیا است.

ذرات ریز که هوای ما را آلوده می کنند بیشتر از فعالیتهای انسانی مانند سوزاندن سوخت های فسیلی برای تولید برق و حمل و نقل ، سوزاندن زباله ها ، کشاورزی و صنایع شیمیایی و معدنی ناشی می شود. منابع طبیعی شامل فوران آتشفشان ، اسپری دریا ، گرد و غبار خاک و رعد و برق است. کشاورزی همچنین منبع اصلی متان و آمونیاک است که منجر به توسعه ازن تروپوسفریک می شود.

در کشورهای در حال توسعه ، تکیه بر چوب و سایر سوخت های جامد ، مانند زغال سنگ خام برای پخت و پز و گرمایش و استفاده از نفت سفید برای روشنایی ، آلودگی هوا را در خانه ها افزایش می دهد. آلودگی هوای خانگی همچنین منبع زیادی از آلودگی هوای بیرون از خانه در بسیاری از کشورها است.

حدود چهار میلیون نفر در سال 2019 بر اثر آلودگی ذرات معلق هوای بیرون جان خود را از دست دادند که بیشترین میزان مرگ و میر در آسیا و اروپای شرقی رخ داده است.

آلودگی هوا یکی از نگرانی های مهم بهداشت جهانی است و از هر 9 مرگ یک نفر به علت آلودگی هوا در سراسر جهان می میرد. قرار گرفتن در معرض PM2.5 متوسط امید به زندگی جهانی را تقریباً یک سال در سال 2016 کاهش داد.

مرگبارترین بیماریهای مرتبط با آلودگی هوا PM2.5 سکته مغزی ، بیماریهای قلبی ، بیماریهای ریوی و سرطان است. سطوح بالای ذرات ریز همچنین به بیماری های دیگر مانند دیابت کمک می کند و با اختلال در رشد شناختی کودکان و تشدید مشکلات سلامت روانی مرتبط است.

اقدامات مورد نیاز برای بهبود کیفیت هوا

دولت های بیشتری سیاست هایی را برای بهبود کیفیت هوا معرفی می کنند ، اما موانع پیشرفت شامل اجرای کند و شکاف ظرفیت است.

گزارش اقدامات UNEP در مورد کیفیت هوا طی پنج سال گذشته در همه بخشهای اصلی آلاینده پیشرفت داشته است ، اما اشاره کرد که شکافهای زیادی در اجرا ، تامین مالی ، ظرفیت و نظارت بر کیفیت هوا وجود دارد. اقدامات سیاستی چارچوبی را برای بهبود بلند مدت کیفیت هوا ایجاد می کند ، اما برای نشان دادن نتایج زمان می برد. در آلوده ترین مناطق ، اقدامات دیگری مانند ممنوعیت تردد یا بسته شدن جاده ها نیز ممکن است مورد نیاز باشد.

کشورهای توسعه یافته در سالهای اخیر کیفیت هوا را تا حد زیادی بهبود بخشیده اند ، اما بسیاری از کشورهای در حال توسعه که هنوز برای پخت و پز و گرمایش به چوب و سایر سوختهای جامد متکی هستند ، عقب می مانند. آنها برای دسترسی به دانش ، ابزار و منابع برای مقابله با کیفیت هوا به حمایت و راهنمایی نیاز دارند.

با بیرون آمدن جهان از بیماری همه گیر، دولت ها باید سیاست هایی را که پایه و اساس بهبودی سبز و فراگیر است ، در اولویت قرار دهند. این امر بدون مقابله با آلودگی هوا امکان پذیر نخواهد بود. کشورها باید در زمینه حمل و نقل پایدار ، تولید و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و مدیریت پسماند همکاری کنند. مشاغل باید نوآوری داشته باشند و همه ما باید رد پای کربن خود را کاهش دهیم.

همه‌گیری کووید -۱۹ که با افزایش قرنطینه‌ها و کاهش سفرهای زمینی و هوایی همراه بود، در ابتدا منجر به بهبود کیفیت و کاهش آلودگی هوا شد و نشان داد که ظهور کرونا هر چند عواقب بسیار ناگواری داشت، می‌تواند پایه‌های یک بازیابی سبز و فراگیر زیست‌محیطی را بنا نهد. هر چند حذف قرنطینه‌ها منجر به بدتر شدن شرایط حتی بیش از شرایط پیش از کرونا شد، دوران قرنطینه ابتدایی به وضوح تأثیرات مثبت تغییر سبک زندگی روی بهبود شرایط کره زمین را نشان داد.

روز جهانی هوای پاک برای آسمان‌های آبی سال ۲۰۲۱، با فراخواندن تمامی ملت‌ها، دولت‌ها، شرکت‌ها و جوامع مدنی، روی اقدام به کاهش آلودگی هوا و ایجاد تغییرات دگرگون‌کننده در سبک زندگی امروزی تمرکز دارد. این مناسبت با افزایش آگاهی در زمینه داشتن هوای پاک، پرداختن به اقدامات لازم برای بهبود کیفیت هوا را تسهیل می‌کند و در تلاش است تا در کنار پر رنگ کردن مسائل مهمی هم‌چون تغییرات آب‌وهوایی، سلامت انسان، بهبود وضعیت سیاره زمین و پای‌بندی بر اهداف توسعه پایدار، موضوع نیاز به هوای سالم برای همه مردم جهان را در اولویت قرار دهد.

انتهای پیام/