پزشکی و سلامت ,دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ,علمی، پژوهشی و فناوری

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان:

استخراج چالش‌ها و فرصت‌های اورژانس هوایی استان اصفهان و ارائه راهکار

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از اصفهان: گلرخ عتیقه‌چیان عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در نشست ترجمان و تبادل دانش به مناسبت آذرماه پژووهش این دانشگاه بعنوان استاد راهنمای پایان نامه حسین دهقان دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی تحت عنوان «چالش‌ها و فرصت‌های اورژانس هوایی استان اصفهان و ارائه راهکار»و با اشاره به اینکه دکتر کریمی در جایگاه استاد مشاور این پایان نامه بودند؛ گفت: دانشجوی ما  تکنسین فوریت‌های پزشکی اوژانس اصفهان بود و این عنوان پژوهش هم بعنوان اولویت پژوهشی  اورژانس شهر اصفهان اعلام شده بود.

وی افزود: در انتقال مصدومین بحث زمان اهمیت خیلی زیادی دارد و به همین خاطر هم بحث خدمات اورژانس هوایی مطرح شد و اورژانس هوایی با توجه به وجود موانع جغرافیایی؛ مناطق صعب العبور و کوهها و جاده‌های باریک و تونل‌ها و مناطقی که فاصله طولانی با مراکز درمانی و بیمارستان‌ها دارد؛ ضرورت دارد.  

عتیقه‌چیان ادامه داد:  مزیت اصلی اورژانس هوایی یکی کاهش زمان انتقال است بخصوص به یک بیمارستان ویژه و دوم هم اینکه حضور یک تیم درمانی با تجربه و با تجهیزات پیشرفته بر بالین بیمار ضرورت دارد و با این خدمات می‌توانیم دسترسی را بیشترکنیم.

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی با تاکید براینکه  اورژانس هوایی در همه دنیا مزیت‌هایی دارد؛ تصریح کرد: اما گرانقیمت بودن وهزینه‌های سنگین این خدمت یکی از چالش‌های اساسی است  و این هزینه سنگین بعلاوه  اینکه چقدر اثر بخش و چقدر ایمن می‌توانند باشند باعث شده استفاده از خدمات اورژانس هوایی در برخی کشورها محدودتر ‌شود همچنین مشکلاتی در بحث زیرساخت‌ها و نقص در ایمنی بویژه از جهت ایمنی پرسنل اورژانس هوایی و بیماران مطرح هست.

وی افزود:  اما اینکه چرا عنوان این پایان نامه یک اولویت پژوهشی استان بوده که ما بعنوان پایان نامه روی آن کار کردیم؛ اینکه در حل مسائل استان دانشگاه لازم است نقش‌آفرینی کند؛ از طرفی استان اصفهان استانی پهناور است؛ شرایط اقلیمی و آب و هوایی متفاوت از مناطق کوهستانی و سردسیر و صعب العبور تا مناطق بیابانی با فاصله زیاد از مرکز استان را داریم؛ استان اصفهان جمعیت قابل توجهی هم دارد؛ دائما با موضوعات اورژانسی مرتبط با ترافیک شهری و بین شهری روبرو هست و بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی در مرکز استان قرار دارد.  

وی تاکید کرد: جهت شناسایی و دسته‌بندی دقیق چالش‌ها و فرصت‌هایی که وجود دارد و اینکه راهکارها  برای اورژانس هوایی چیست؛ در  یک مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا و تحلیل مضنون  انجام شد. 

عتیقه‌چیان اظهار کرد: جمع‌آوری اطلاعات در این مطالعه از طریق مصاحبه با دو گروه یعنی با مدیران اورژانس 115 و پرسنل اورژانس هوایی که با 14 نفر مصاحبه حضوری انجام شد؛ همچنین مصاحبه با کادر پروازی و هوانیروز از طریق پرسشنامه باز که طراحی کرده بودیم و تحویل دادیم اطلاعات را کامل کردند.  نهایتا 29 نفر مشارکت کننده داشتیم که از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه باز  و با نرم افزاز مکس‌کیودا (MAXQDA) تحلیل انجام شد. 

وی گفت: بر حسب تحلیل داده‌ها یکسری چالش‌هایی استخراج شد که بالگرد و بحث ارتباطی و هماهنگی و پد بالگرد و مباحث مدیریتی و جغرافیایی و خود پایگاه اورژانس و ایمنی و آموزشی و اقتصادی و فرهنگی عمده چالش‌ها بود. 

‌وی افزود: همچنین در زمینه فرصت‌ها هم فرصت‌هایی در زمینه‌های اجتماعی، جغرافیایی، پشتیبانی، تجهیزاتی، خدماتی، منابع انسانی، مدیریتی و سازمان‌های همکار و پیشیبان را داشتیم که شناسایی و دسته‌بندی شد.

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی در ادامه پیشنهادات و راهکارهای این پژوهش را مورد اشاره قرار داد وگفت: در بحث بالگرد که مهمترین و چالشی‌ترین بحث ما بود و همه اشاره می‌کردند اینکه بالگردهای اورژانس هوایی ما ‌تخصصی نیستند،در بالگرد غیر تخصصی انتقال بیمار به داخل بالگرد خیلی راحت نیست، قفسه‌بندی برای قراردادن تجهیزات اورژانس را ندارد، در صورت وجود بیش از یک بیمار از نظر فضا بخوبی پاسخگو نیست علاوه براینها بالگردها قدیمی و فرسوده و در نتیجه ایمن نیستند؛ توانایی پرواز در شب را هم ندارند و فضا برای اقدمات درمانی و پزشکی هم محدود است. 

وی افزود: در بحث ارتباطی ذکر شده که سیستم‌های ارتباطی ضعیف هست مثلا ارتباط بی‌سیمی در حین پرواز وجود ندارد اما ذکر کردند به سوپروایزر بیمارستان اطلاع می‌دهیم که بالگر پرواز کرد و زمان رسیدن به بیمارستان برای آمادگی اعلام می‌شود؛حین پروز نمی‌توانند ارتباط با پزشک داشته باشند. دیسپچ اورژانس هم با مرکز فرماندهی هوانیروز ارتباطی ندارند و عملا ارتباطات خیلی چالش مهمی هست. 

  وی بیان داشت: چالش دیگر مربوط به هماهنگی بود که ذکر شده گاهی ممکن است خیلی طولانی بشود اینکه وضعیت بیمار  باید بررسی شود  اینکه پد هست یا نه و آیا امکان پرواز وجود دارد یا نه و معمولا در هماهنگی با پلیس  برای امنیت منطقه که مردم ازدحام نکنند؛ چون ذکر شده وقتی بالگرد می‌خواهد بنشیند تازه مردم هم ازدحام می‌کنند ببینند چه خبر است که  فرآیند طولانی می‌شود. 

عتیقه‌چیان ادامه داد: بحث دیگر پد بالگرد هست که در مناطق شهری حتی بیمارستان‌ها هم ندارد روی برج‌ها باند فرود نداریم و اینکه بروکراسی طولانی برای اینکه احداث به سرعت انجام شود؛ وجود دارد و با مشکلات و ناکافی بودن روبرو هست.

وی بیان داشت:همچنین موارد مدیریتی که شامل عدم انطباق ماموریت‌های اورژانس با رسالت‌های اصلی اورژانس و عدم جوابگویی کافی به نیازها و عدم وجود معیارهای ارزیابی و ارزشیابی مشخص در اورژانس هوایی و بحث محدودیت انتقال بیماران آلودگی شیمیایی و  بیولوژیک و هسته ای  هم هست. 

این استاد دانشگاه اضافه کرد: چالش‌های جغرافیایی نیز شامل محدودیت در بعد مسافت و مشکل سوخت چون استان بزرگ هست و شهرهای دورتر را نمی‌توانیم پوشش دهیم و مجبور هستیم بقیه مسیر با امبولانس زمینی بیمار را منتقل کنیم و فاصله پایگاهها هم زیاد هست. در هوانیروز اورژانس هوایی کانکسی هست و فاصله 500 متری کانکس تا بالگرد هست. 

عتیقه چیان با بیان اینکه  در ایمنی هم وقتی سن بالگر بالا باشد فرسوده و نا ایمن است؛ افزود: تکنسین‌های اورژانس هوایی به کلاه و لباس مخصوصی و محافظ گوش هم نیاز دارند  چون داخل بالگرد صدای زیادی هم هست. بحث وجود دکل‌های برق  در مناطق کوهستانی و حوادثی احتمالی هم ذکر شده. 

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی گفت: در بحث آموزشی هم اینکه آموزش‌های تخصصی تاکید شده و  بویژه آموزش عمومی چون مردم از لحاظ فرهنگی هنوز بدرستی توجیه نشده‌اند این که چه موقع و چه گونه و برای چه مواردی اورژانس هوایی هست و  اینکه فرهنگ منتظر ماندن و صبوری و عدم تجمع  مردم از روی کنجکاوی که خطراتی را به دنبال دارد؛ باید آموزش داده شود.

وی بیان داشت: در فرصت‌ها ظرفیت خیرین خیلی می‌تواند به ما کمک کند برای اینکه بتوانیم پد بالگرد را در شهرهای دور دست داشته باشیم همچنین سازمانهای همکار و پشتیبان هم فرصت است مثلا هلال احمر  بالگرد و خلبان هم دارد. 

عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی افزود: از لحاظ جغرافیایی می‌توانیم سه پایگاه هوایی داشته باشیم که بعنوان قطب مرکز بودن در کشور یک فرصت هست اما از لحاظ پشتیبانی اینکه اورژانس غیر مستقل هست بعنوان چالش هم فرصت عنوان شده از لحاظ تجهیزاتی در زمان این مطالعه ذکر شده یک سهمیه مدی‌کوپترها  اختصاص داده بودند که تجهیز هستند و تجهیزات تخصصی دارند و  می‌توانند در شب پرواز کنند البته نکته مهم اینکه هوانیروز می‌تواند در شب پرواز کند یا نه هم وجود دارد و راهکار هم این هست که سهمیه دو مدی کوپتر اختصاص داده شود اجازه عقد قرار داد با سایر ارگان‌ها  برای در اختیار قرار دادن بالگرد اشاره شده. 

وی افزود: در خود بالگرد هم ایجاد قفسه و اینکه برانکارد مناسب با شرایط بالگرد  را طراحی کنیم و دربحث پد هم اشاره شده در استان و اگر بشود در بیمارستان‌های شهر اصفهان و شهرستان‌ها  پد داشته باشیم 

وی بیان داشت: در کل از لحاظ تجهزاتی و پشتیبانی همه موارد باید تامین شود و از لحاظ نیروی انسانی هم افراد را برای رشته فوریت‌های پزشکی و اورژانس هوایی تخصصی تربیت و گزینش کنیم همچنین استفاده از پرسنل هوانیروز در دوره‌های تخصصی کوهستان و مناطق بیابانی  و هماهنگی‌ها تاکید شده است. 

انتهای پیام/