پزشکی و سلامت ,علمی، پژوهشی و فناوری

اعلام نتایج بررسی تأثیر متفورمین بر تراکم استخوان بزرگسالان دیابتی

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از اصفهان : مهسا شیرانی،  پوکی استخوان را بعنوان یک بیماری شایع مورد اشاره قرار داد و گفت: با افزایش جمعیت سالمندان، تعداد زیادی از افراد به مشکلاتی مرتبط با استخوان از جمله پوکی استخوان مبتلا می‌شوند.

وی با بیان اینکه درشرایط فعلی بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها توجه بیشتری را به خود جلب کرده‌اند، این نکته را که مشکلات استخوانی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌ مورد تاکید قرارداد و گفت: روند تشکیل استخوان از نوجوانی تا حدود ۳۵ سالگی ادامه دارد و پس از آن، تحلیل استخوان آغاز می‌شود. به‌ویژه پس از یائسگی در سنین بالای ۴۰ سال، روند تحلیل استخوان نسبت به تشکیل استخوان شدت می‌یابد و اکثر مشکلات استخوانی در این دوره خود را نشان می دهد؛ به همین خاطر در این مطالعه گروه هدف بزرگسالان در نظر گرفته شدند.

این محقق در ادامه به این مسئله که استخوان می‌تواند تحت تأثیر بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های مزمن کبدی و کلیوی، سوء تغذیه و سرطان دچار آسیب شود؛ اظهار کرد: از بین این بیماریها؛ دیابت نوع ۲ یکی از شایع‌ترین و پرچالش ترین بیماری‌ها در سالمندان است برای همین در این مطالعه تاثیر متفورین را روی تراکم استخوان مورد  بررسی قرار دادیم.  

این دانشجوی دکتری در ادامه تاثیر متفورمین بعنوان اولین گروه دارویی که به دنبال ابتلای افراد به دیابت و پیش دیابت تجویز و استفاده می شود؛ را مورد بحث و بررسی قرار داد و گفت: متفورمین را بعنوان داروی مشتق شده از بیگوانید می شناسیم و مکانیسم اصلی متفورمین افزایش حساسیت به انسولین است که هم جذب گلوکز از غذا را کاهش می‌دهد هم باعث می‌شود تا کبد سنتز کلوگر را کمتر بکند و از طریق این مکانیسم ها قند خون را کاهش می‌دهد.  از طرف دیگر درمان‌هایی که برای پوکی استخوان انجام می‌شود خیلی‌ها یا بی‌اثر بوده یا هزینه‌بر است و شاید بتوانیم با کنترل بهتر از طریق تغذیه و حداقل کنترل قند خون یک مقدار مشکلات استخوانی را در دیابتی‌ها کمتر کنیم. 

وی ادامه داد: مطالعات در گذشته نشان داده‌اند که تجویز خوراکی متفورمین، چه در شرایط آزمایشگاهی و چه در بدن، تاثیرات مثبتی بر سلامت استخوان دارد. این دارو با مهار کمپلکس ۱ در زنجیره تنفسی، به بازسازی و بهبود استخوان کمک می‌کند هر چند تاثیرات متفورمین طبق نتایج مطالعات اخیر در این زمینه متناقض بوده است یعنی برخی تحقیقات اثرات مثبت و برخی دیگر اثرات ضد استخوانی را گزارش کرده‌اند. 

شیرانی ادامه داد: بطور مثال یک مطالعه اخیر نشان داده که متفورمین می تواند باعث تاخیر استخوان سازی شود و حتی می تواند باعث بیماری های خود ایمنی شود و از طرفی یک مطالعه که روی جمعیت دختران مبتلا به بلوغ زودرس انجام شده بود نشان داده  متفورمین  تفاوت معنی داری بر تراکم استخوانی ایجاد نکرده است که با توجه به نتایج ضد و نقیضی که در مطالعات اخیر وجود داشت در این مطالعه  بررسی سیستماتیک و در ادامه متاآنالیز  و تاثیرات متفورمین در دیابتی‌ها موضوع مطالعه ما بود  که  حدود 4 هزار مقاله از پایگاه‌های معتبر به دست آمد اما  با توجه به اینکه مطالعه ما محدود به بزرگسلان  مبتلا به دیابت بود در نهایت 3 مطالعه معیارهای ما را داشتند از جمله معیار مطالعه ما این بود  که مداخله متفورمین باشد و  در گروه کنترل درمان غیر فعال باشد. 

وی افزود: نتایج نهایی این متاآنالیز  نشان داد که P نهایی ما حدود 054/  است؛  ما حاشیه‌ای می توانیم معنی دار در نظر بگیریم اما با توجه به این که مقالاتی که وارد مطالعه شد محدود بود نمی توان عدد نهایی را معنی دار در نظر گرفت. 

این محقق خاطرنشان کرد: طبق بررسی‌هایی که با توجه به نتایج ضد و نقیض از تاثیر متفورمین بر تراکم استخوان داشتیم توجه به چند نکته از جمله اینکه پاسخ جوندگان مختلف حیوان یا انسان می تواند به متفورمین یا هر داروی دیگری متفاوت باشد؛ دوم اینکه دوز و مدت درمان با متفورمین در مطالعات مختلف متفاوت است برای همین نمی توانیم از  نتایج ضد و نقیض یک  نتیجه‌گیری معتبری ارائه نمود؛  هر چند متاآنالیزی دیگری هم اخیر در 2023  انجام شده که 15 تا مطالعه بالینی را در برگرفته البته گروه هدفش بیماران مختلف بوده  نه صرفا بیماران دیابتی در آن مطلعه هم مصرف متفورمین با دارو نما تفاوت معنی داری معنا دار ی روی دانسیته استخوان نشان نداده البته اینکه  معنا دار نبوده از نظر آماری معنا دار نبوده اما از نظر بالینی در برخی فاکتورهای از نظر بازگردش استخوانی تاثیر مثبتی داشته باشد. 

وی در پایان تاکید کرد: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، در حال حاضر نگرانی جدی درباره تاثیر منفی متفورمین بر پوکی استخوان وجود ندارد، اما برای اطمینان بیشتر و با توجه به اینکه جمعیت مبتلا به دیابت نوع 2 افزایشی هست؛ تحقیقات بیشتری در این زمینه ضرورت دارد. 

انتهای پیام/