همایش‌ها و جشنواره‌ها ,علمی، پژوهشی و فناوری

رئیس پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی:

حکمرانی نوین برای حل مشکلات پیچده و بغرنج است

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از اصفهان: پیش همایش چهارمین کنگره بین المللی راه نجات "نهج البلاغه و حکمت های علوی" با همکاری موسسه تحقیقات نهج البلاغه اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان‌، موسسه شهید زین الدین،شهرداری اصفهان، سازمان بسیج اساتید استان اصفهان و ... دوشنبه ۸ بهمن ماه در محل تالار امیر کبیر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی ضمن تبریک ایام الله ماه رجب و عید مبعث در مورد حکمرانی و مفهوم حکمرانی به معنای جدید گفت: در گذشته و بطور سنتی، حکمرانی در معنای حکومت گاهی بکار می رفته هنوز هم بعضی افراد بکار می‌برند اما در معنای اصطلاحی و بویژه جدید غیر از حکومت است. 

رئیس پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی در خصوص اینکه اما چرا حکمرانی مطرح شد، افزود: یک فلسفه این بود که در جوامع امروز با مشکلاتی روبرو می‌شویم که دولت‌ها به تنهایی نمی‌توانند حل و فصل کنند و نیاز است نهادهای مدنی و مردم و بخش خصوصی وارد شوند. 

وی ادامه داد: از این رو مشکلات دو دسته هستند یکی دسته مشکلات بسیط و ساده هستند که توسط یک کنشگر قابل حل و فصل است. دوم مشکلات بغرنج و پیچده است و احتیاج است مجموعه‌ای از کنشگران دور هم جمع شوند، هم‌افزایی و هماهنگی و فرایندسازی صورت گیرد و سیاستگذاری شود. 

وی ببان داشت: حکمرانی در این بخش دوم مطرح است یعنی اگر جایی با مشکلی مواجه هستیم که یک کنشگر  شخص یا سازمان می‌‌‌‌تواند، آن مشکل راحل کند بحث حکمرانی به معنای جدید مطرح نیست، حکمرانی وقتی مطرح است که با مشکل پیچده و بغرنج مواجه هستیم. 

لک‌زایی اظهار کرد: مثال‌های موفق و ناموفق هم داریم مثلا وقتی مسئله داعش مطرح شد شهید سلیمانی این مشکل بغرنج و پیچیده را که فقط با حضور یک کنشگر قابل حل و فصل نبود، مدنظر قرار داد.  

رئیس پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: برای مسائل بغرنج و پیچده علاوه بر مصوبه و قانون که ضرورت دارد باید قرارگاه زده شود مثل شهید سلیمانی و افرادی برای حل مشکل بکارگیری نمود و بازخوردگیری کرد که اشکالات و مشکلات وسط راه هم حل شود، در واقع فرآیندها اگر طراحی نشود از حوزه سیاستگذاری تا حوزه اجرا و نظارت و همه آنچه در آن مسئله نقش دارد، مشکل حل نمی شود. 

وی ادامه داد:پس ما در عرصه حکمرانی اول باید درکی از شرایط محیطی خودمان داشته باشیم که با چه مشکلاتی مواجه هستیم و چه مشکلی را می خواهیم حل کنیم آیا مشکل ساده یا پیچیده است. 

لک زایی در ادامه با تاکیدبراینکه البته وقتی به نهج البلاغه و قرآن مراجعه کنیم، منبع عام است و راه حل‌ها وجود دارد؛ گفت: اما اگر قید زدیم که با رویکرد حکمرانی می‌خواهیم متن را مورد بازخوانی قرار دهیم و حکمرانی را بخواهیم در روش جدید و در اصطلاح جدید بکار بگیریم چنین اتفاقی باید بیفتد. لذا از نظر روشی مسئله این است که هم در کشف مشکل مجموعه کنشگران و ذیربطان و ذینفعان دور هم جمع شوند و هم در مرحله ارائه راه حل یک تخصص به تنهایی نمی‌تواند برای آن راه حل ارائه کند و تخصص‌های مختلف باید باشند همچنین از عرصه مدیریت و حتی اصحاب رسانه کسانی که باید فرهنگ سازی و ترویج و اطلاع‌رسانی‌کنند.  

وی در ادامه به مبعث و همچنین هجرت پیامبر (ص) به مدینه و اینکه هرچند در عقبه ثانیه آنهایی که بیعت کرده و متعهد شده بودند این امنیت را تامین کنند، گفت: اما تهدیداتی وجود داشت که پیامبر سندی آماده کردند و همه قبایل و روسای قبایل و طوایف یثرب را هم دعوت کردند این سند "صحیفه مدینه" را امضا کنند، و اگر اختلاف پیش می‌آمد فصل الخطاب خدا و رسول خداست پس نقش رهبری پیغمبر تثبیت می‌شود چون از جایگاه پیامبری این کار را انجام داده است و این یک نمونه از حکمرانی به همان معنای نوین است البته در این سند مفاد دیگری هم وجود دارد از جمله اینکه حدود یثرب هم تعیین شده است و حضرت یثرب را حرم اعلام می‌کنند. 

وی گفت: این یک نمونه عملی برای مسئله پیچیده و بغرنج است و با حضور همه‌ذیربطان و ذینفعان  بوده و از قبیل شرکت و بالاتر از مشارکت است چون باید هزینه را هم عهده دار شوند و این میثاق مهمترین اقدام برای تاسیس دولت مدینه است و خود پیامبر مرکز تصمیم‌گیری شده‌اند. این میثاق هم حل منازعه و  هم اهداف و تهدید و فرصت و هم نحوه دفع موانع را تعیین می‌کند هم ملت‌سازی و جامعه‌سازی و دولت‌سازی مدنظر است. همچنین مرزهای دولت جدید را مشخص کرد و نیز هزینه‌ها را هم مشخص‌کرد .

وی بیان کرد: اما در حل مشکلات مشکل داریم و افسوس دهه ۱۳۶۰ را می‌خوریم چون الگوی ما در دهه شصت برای حل مسئله یک الگوی حل مسئله مردمی بود یک نمونه حل مسئله ایجاد دانشگاه آزاد بود ولی بعد از این الگوی حل مسئله توسط مردم فاصله می‌گیریم در حالی که مقام معظم رهبری اصل ۴۴ را مردمی می‌دانند اما هنوز هم گلایه مند هستند که اجرا نشد یا حلقه‌های میانی را مطرح می‌کنند که دقیقا شرکت بخش‌های مختلف مردم در حل مسایل را تاکید می فرمایند.همچنین بازسازی ساختار فرهنگی کشور هم که مطرح فرمودند منظور ساختار فرهنگی جامعه و نرم افزار اداره جامعه بود که بازنگری و بازسازی شود یعنی باید برگردیم به الگوهای اصیل  اداره جامعه توسط خود مردم که بعثت دقیقا یک وجه از معنایش همین است. 

 رئیس پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی، گفت:همچنین ایشان در خصوص بعثت فرموند بعثت یعنی تحولی عظیم در درون یک فرد اتفاق می افتد و لیاقت و شایستگی  پیدا می‌کند که از سوی خداوند متعال بعنوان رسول مبعوث شود هدف رسول الله این است که مشابه این بعثت که در وجود او اتفاق افتاده در وجود دیگران هم در یک سطحی بوجود بیاورد که اینها از جاهلیت و ظلمات خارج و وارد نور شوند این انتقال از ظلمات به عالم نور فرآیندی دارد که اسم آن «هدایت» است.

لک زایی در ادامه به بحث بعثت بعد از رحلت پیامبر هم اشاره کرد و گفت: سوره مائده تکلیف را روشن کرده است، در حکمرانی اسلامی رهبر و مردم از کلمات کلیدی است و خداوند ولایت خودش را از طریق رسول اعمال می‌کند و تکلیف ولایت و امامت و رهبری الهی و حکمرانی اسلامی پس رسول خاتم در سوره مائده تعیین می‌شود لذا سوره مائده سوره حکمرانی اسلامی است و البته همه قرآن هست اما بخاطر اینکه این سوره تکلیف را بصورت قطعی تعیین کرد.

لک زایی گفت: در نهج البلاغه دو صحنه در نهج البلاغه مرتب دیده می‌شود که مردم آمده‌اند برای بیعت و همراهی و یکجا هم حضرت می‌فرمایند این عمار . 

وی ادامه داد: در سوره نور از حکمرانی به امر جامع تعبیر کرده، و اینکه وقتی با رسول هستید در سر یک امر جامع یعنی امری که به همه مربوط می‌شود بدون اذن او صحنه را ترک نکنید اینجاست که نظریه نظم جدیدی را مطرح می‌کنیم  بنام نظم ولایی. 

لک زایی افزود: نظریه حکمرانی نوین از سه نظریه هرمی یا سلسله مراتب و دوم نظریه شبکه و سوم نظریه بازار است.

وی تاکید کرد: اما نظریه نظمی که ما می‌پذیریم نظریه نظم ولایی است. با توحید شروع می‌شود، توحید افعالی و عبادی ما باید سرریز شود به دیگر عرصه‌های جامعه که مقام معظم رهبری فرمودند که لازمه عبادت و اطاعت است. بندگی خدا و سبک زندگی علوی ملازم با اجتناب از طاغوت است پس نظم ولایی به لحاظ طولی با توحید و بندگی خدا شروع می‌شود و باید دستورات خداوند را بدانیم که اطاعت کنیم. 

وی افزود: دستورات خداوند در قرآن کریم آمده که یکی از آنها انماولیکم ...و یکی نیز اطعیوالله و ... و  نظم را در صحنه جامعه هم تعریف می‌کند و در امور جامع هم باید ملازم ولی بود و نکته مهم بحث کنشگران  حکمرانی اسلامی است و اینه همه اتفاق داشته باشند که با رویکرد توحیدی و اجتناب از طاغوت مسئله را حل کنیم‌ و با دو وزنه وزین قرآن و اهل بیت علیه السلام باید مانوس باشند و  فهم آن هم باید از زبان ولی باشد و شبکه ولا و نظم ولا باید وجود داشته باشد تا خروجی آن حل مسئله باشد و این در کشف مسئله هم وجود دارد.   

پایان بخش این پیش همایش قدردانی و اهدای جوایز به مقالات  پایان نامه های برگزیده در حوزه نهج البلاغه بود. 

انتهای پیام/