علمی، پژوهشی و فناوری

درگیری مایکروسافت و انویدیا بر سر استفاده از پردازنده‌ها

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری : انویدیا به‌لطف پردازنده‌های گرافیکی قدرتمند گیمینگ و پردازنده‌های گرافیکی پیشرو در هوش مصنوعی شناخته شده است. با‌این‌حال، این غول چند‌میلیارد‌دلاری حوزه‌ی پردازنده‌های گرافیکی، به کنترل شدید نحوه‌ی استفاده از محصولاتش فراتر از مرزهای شرکت نیز شهرت دارد. برای مثال، انویدیا در طراحی کارت‌های گرافیک شرکای تجاری خود (AIB) محدودیت‌های زیادی اعمال می‌کند.

جای تعجب ندارد که به‌نظر می‌رسد این سطح از کنترل فراتر از شرکای کارت گرافیک و به مشتریان هوش مصنوعی مانند مایکروسافت نیز گسترش یافته است. طبق گزارش The Information، مایکروسافت و انویدیا بر سر نحوه‌ی نصب پردازنده‌های گرافیکی هوش مصنوعی جدید بلک‌ول B200 انویدیا در سرورهای مایکروسافت به بن‌بست رسیده‌اند.

تامزهاردور می‌نویسد که انویدیا در حال تصاحب بخش‌های بزرگ‌تری از بازار مراکز داده است. این موضوع با نگاهی به نحوه‌ی معرفی قطعات بلک‌ول B200 کاملاً مشهود است. جِنسِن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، چندین‌بار اعلام کرده است که دیگر به پردازنده‌های گرافیکی مجزا فکر نمی‌کند؛ بلکه کل رک NVL72 را به‌عنوان پردازنده‌ی گرافیکی واحد در نظر می‌گیرد.

این اقدام تلاشی کاملاً آشکار برای کسب درآمد بیشتر از محصولات هوش مصنوعی انویدیا است و حتی به نحوه‌ی نصب پردازنده‌های گرافیکی جدید B200 به‌واسطه‌ی مشتریان نیز تسری پیدا می‌کند. پیش‌از‌این، مشتریان مسئول خرید و ساخت رک‌های سرور مناسب برای جای‌دادن سخت‌افزار بودند؛‌ اما حالا انویدیا مشتریان را به خرید رک‌های مجزا و حتی سوپرپادهای کامل تشویق می‌کند که همگی مستقیماً از انویدیا تهیه می‌شوند.

انویدیا ادعا می‌کند این کار باعث افزایش عملکرد پردازنده‌های گرافیکی می‌شود و با در‌نظر‌گرفتن تمام اتصالات بین پردازنده‌های گرافیکی مختلف، سرورها، رک‌ها و حتی سوپرپادها، ادعای بی‌ربطی هم نمی‌کند. با‌این‌حال، هنگام ساخت مراکز داده در مقیاس بزرگ، هزینه‌ی زیادی نیز بر دوش مشتریان گذاشته می‌شود.

مشتریان کوچک‌تر انویدیا شاید با پیشنهادهای این شرکت مشکلی نداشته باشند؛ اما مایکروسافت این‌گونه نبود. طبق گزارش‌ها، اندرو بل، معاون رئیس هیئت‌مدیره‌ی انویدیا، از مایکروسافت خواسته بود تا برای پردازنده‌های گرافیکی هوش مصنوعی جدید B200 خود، رک‌های سروری با طراحی اختصاصی بخرد که اندازه‌ی آن‌ها چند اینچ با آن دسته از رک‌های سرور موجود مایکروسافت تفاوت داشت که در‌حال‌حاضر در مراکز داده‌ی آن‌ها استفاده می‌شود.

مایکروسافت با توصیه‌ی انویدیا مخالفت و اعلام کرد که رک‌های سرور جدید امکان جابه‌جایی آسان بین پردازنده‌های گرافیکی هوش مصنوعی انویدیا و محصولات رقیب مانند پردازنده‌های گرافیکی MI300X شرکت AMD را از بین می‌برد. در‌نهایت، انویدیا عقب‌نشینی کرد و به مایکروسافت اجازه داد تا رک‌های سرور اختصاصی خود را برای پردازنده‌های گرافیکی هوش مصنوعی B200 طراحی کند؛ اما این احتمالاً آخرین اختلاف‌نظر این دو شرکت بزرگ نخواهد بود.

اختلاف این‌چنینی نشانه‌ای از چگونگی رشد و ارزش سهام انویدیا طی تنها یک سال است. انویدیا در اوایل این هفته برای مدت کوتاهی به باارزش‌ترین شرکت جهان تبدیل شد و این عنوان احتمالاً در ماه‌های آینده بارها دست‌به‌دست خواهد شد. رک‌های سرور، تنها حوزه‌ای نیست که انویدیا می‌خواهد آن را کنترل کند.

این غول فناوری برای حفظ تقاضا، میزان موجودی پردازنده‌های گرافیکی را کنترل می‌کند که به هر مشتری اختصاص داده می‌شود. همچنین، از موقعیت غالب خود در حوزه‌ی هوش مصنوعی برای ترویج نرم‌افزار و سیستم‌های شبکه‌ای خود به‌منظور حفظ جایگاه خود به‌عنوان رهبر بازار استفاده می‌کند.

انویدیا به‌طور چشمگیری از رونق هوش مصنوعی بهره‌مند شده است که با انفجار محبوبیت ChatGPT در یک‌و‌نیم سال گذشته آغاز شد. در همین بازه‌ی زمانی، پردازنده‌های گرافیکی مبتنی‌بر هوش مصنوعی انویدیا به پرمتقاضاترین و پردرآمدترین محصولات این شرکت تبدیل شده‌اند که به موفقیت مالی باورنکردنی منجر شده است. قیمت سهام انویدیا به‌شدت افزایش یافته و در‌حال‌حاضر بیش از ۸ برابر ابتدای سال ۲۰۲۳ و بیش از ۲/۵ برابر ابتدای سال ۲۰۲۴ است.

انویدیا همچنان با بهره‌وری چشمگیر از تمام این درآمد اضافی استفاده می‌کند. جدیدترین پردازنده‌ی گرافیکی هوش مصنوعی این شرکت، بلک‌ول B200، به سریع‌ترین واحد پردازش گرافیکی در جهان برای کارهای هوش مصنوعی تبدیل خواهد شد. سوپرچیپ GB200 عملکرد محاسباتی خیره‌کننده‌ای تا ۲۰ پتافلاپ (برای FP8 با تراکم کم) ارائه می‌دهد و از‌نظر تئوری پنج برابر سریع‌تر از نسل قبلی خود یعنی H200 است.

خود پردازنده‌ی گرافیکی B200 معمولی، تنها تا ۹ پتافلاپ FP4 (با تراکم کم) را ارائه می‌دهد؛ اما با‌این‌حال این هم رقم درخورتوجهی برای توانایی پردازش اعداد است. همچنین، تا ۲/۲۵ پتافلاپ محاسبات فشرده را برای FP16/BF16 ارائه می‌دهد که در کارهای آموزش هوش مصنوعی کاربرد دارد.

تا ۲۰ ژوئن ۲۰۲۴، سهام انویدیا کمی از بیشترین حد خود، یعنی ۱۴۰/۷۶ دلار، کاهش یافت و با قیمت ۱۲۶/۵۷ دلار بسته شد. باید ببینیم زمانی‌که ارسال انبوه بلک‌ول B200 آغاز شود، چه اتفاقی می‌افتد. در همین حال، انویدیا همچنان به‌طور کامل روی هوش مصنوعی تمرکز کرده است.