علمی، پژوهشی و فناوری

چگونه گواهینامه ایزو می دهند ؟

خبرگزاری علم وفناوری استان مرکزی گزارش می دهد:

در دنیای رقابتی امروز، استانداردهای بین‌المللی مانند ISO به عنوان ابزاری قدرتمند برای بهبود کیفیت، افزایش بهره‌وری و جلب اعتماد مشتریان شناخته می‌شوند. سازمان‌ها و شرکت‌هایی که این استانداردها را پیاده‌سازی می‌کنند، نه‌تنها در بازار داخلی جایگاه بهتری پیدا می‌کنند، بلکه می‌توانند در عرصه‌های جهانی نیز حرفی برای گفتن داشته باشند.

اما پیاده‌سازی استانداردهای ایزو همواره با چالش‌هایی همراه است؛ از جمله هزینه‌های اجرایی، زمان‌بر بودن فرآیندها و حتی نگرانی از نمایشی بودن گواهینامه‌ها. برای روشن‌تر شدن این موضوع، با علی میرزاخانی، سرممیز، مدرس و مشاور استانداردهای ایزو و سیستم‌های مدیریتی، به گفت‌وگو نشستیم تا از تجربیات عملی، مزایای واقعی ایزو و راهکارهای اجرای اثربخش آن بپرسیم.

در این گزارش، پاسخ‌های ایشان را به 13 پرسش کلیدی در زمینه استانداردهای ایزو می‌خوانید؛ از تأثیر ISO بر کیفیت محصولات تا ادغام آن با فناوری‌های نوین و نمونه‌های موفق سازمان‌های ایرانی که با دریافت گواهینامه‌های ایزو تحولی چشمگیر در عملکرد خود ایجاد کرده‌اند.

۱-لطفاً خودتان را برای مخاطبان معرفی کنید.

علی میرزاخانی هستم، سرممیز، مدرس و مشاور استانداردهای ایزو (ISO) و سیستم‌های مدیریتی.

۲-استانداردهای ایزو مانند ISO 9001 چه کمکی به سازمان‌ها می‌کنند؟ مثال عینی دارید؟
ـ این استانداردها مزایای متعددی دارند:

·         ارتقای کیفیت محصولات و خدمات

·         افزایش رضایت مشتریان و ذینفعان

·         بهبود مستمر فرآیندها

·         کاهش هزینه‌های تولید

·         انطباق با قوانین و قابلیت کاربرد در صنایع مختلف.

مثال واقعی: پس از پیاده‌سازی ISO 9001 در یک شرکت، ۱۵٪ کاهش هدررفت مواد اولیه و ۲۰٪ کاهش شکایات مشتریان مشاهده شد.

   ۳-آیا سازمانی با تغییرات محسوس پس از اخذ ایزو دیده‌اید؟

بله. بهبود فرآیندها، افزایش اعتبار بازار و رضایت مشتریان، انگیزه کارکنان و توسعه سازمان را به همراه داشته است.

۴-برخی معتقدند اخذ ایزو پرهزینه و زمان‌بر است. راهی برای تسهیل آن وجود دارد؟
ـ بله، با برنامه‌ریزی دقیق و انتخاب مرجع صدور مناسب، می‌توان به «ایزو ارزان» دست یافت. تفاوت قیمت لزوماً به معنای تفاوت اعتبار نیست، بلکه به روش صدور و هزینه‌های جانبی بستگی دارد.

۵- آیا سازمانی با منابع محدود موفق به پیاده‌سازی ایزو شده است؟

بله. شرکت‌های کوچک با رعایت مراحل زیر به نتیجه رسیده‌اند:
۱. انتخاب مرجع معتبر
۲. آماده‌سازی مستندات داخلی
۳. دریافت مشاوره کارآمد
۴. انجام ممیزی‌های هدفمند.

۶. چگونه از اخذ ایزو به‌صورت نمایشی جلوگیری کنیم؟
 با آگاهی از مزایای واقعی ایزو مانند:

·         استانداردسازی فرآیندها

·         بهبود کیفیت محصولات

·         کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری

·         شناخته‌شدن بین‌المللی.
وقتی سازمان‌ها این فواید را درک کنند، ایزو را جدی می‌گیرند.

 جدیدترین تغییرات ISO 9001 چیست و چه کمکی می‌کند؟
ـ ویرایش ۲۰۱۵ این استاندارد بر موارد زیر تأکید دارد:

·         ادغام با فناوری‌های دیجیتال

·         پایداری محیطی

·         مدیریت ریسک

·         رهبری و فرهنگ کیفیت

۸. آیا شرکتی با تطبیق این تغییرات پیشرفت کرده است؟

ـ بله، شرکت‌های بزرگ با به‌روزرسانی استانداردها، بهبود محسوسی در کیفیت محصولات و خدمات گزارش داده‌اند.

۹. مشتریان چگونه تفاوت شرکت‌های دارای ایزو را احساس می‌کنند؟

ـ آن‌ها اطمینان دارند محصولات مطابق استانداردهای جهانی تولید شده‌اند و نظارت مستمر بر فرآیندها وجود دارد.

۱۰. آیا محصولی پس از دریافت ایزو، کیفیت محسوس‌تری پیدا کرده است؟

ـ قطعاً. در صنایع مختلف، بهبود کیفیت و کاهش خطاها به‌وضوح مشاهده شده است.

۱۱. آیا ایزو با فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی ادغام می‌شود؟
ـ بله. استاندارد ISO/IEC 42001 (۲۰۲۳) نخستین چارچوب جهانی برای مدیریت سیستم‌های هوش مصنوعی است و استفاده اخلاقی از AI را تضمین می‌کند.

۱۲. توصیه شما به شرکت‌های تازه‌کار چیست؟

توصیه‌های کلیدی برای سازمان‌هایی که تازه قصد پیاده‌سازی استانداردهای ایزو را دارند، باید تأکید کنم که موفقیت در این مسیر مستلزم نگرشی سیستماتیک و همه‌جانبه است که ابتدا با ایجاد درک صحیح از فلسفه و مزایای واقعی استانداردها در میان کلیه سطوح سازمانی آغاز می‌شود، سپس با تشکیل تیم اجرایی متشکل از نمایندگان تمام واحدهای مرتبط و آموزش اصولی آنها ادامه می‌یابد، آنگاه با تحلیل دقیق فرآیندهای موجود و شناسایی نقاط ضعف و قوت سازمان تکامل پیدا می‌کند، پس از آن با مستندسازی هوشمندانه و متناسب با واقعیت‌های عملیاتی شرکت همراه می‌شود، در ادامه با اجرای آزمایشی در بخش‌های نمونه و رفع ایرادات قبل از تعمیم به کل سازمان تداوم می‌یابد، همزمان با ایجاد مکانیزم‌های نظارتی و اصلاحی برای پایش مستمر عملکردها تکمیل می‌گردد، و در نهایت با نهادینه کردن فرهنگ بهبود مستمر و انطباق با استانداردها به جای صرفاً دنبال کردن دریافت گواهینامه به بلوغ می‌رسد، که این فرآیند یکپارچه نه تنها منجر به اخذ مدرک معتبر می‌شود بلکه بهبودهای ملموس در بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها، افزایش رضایت مشتریان و تقویت موقعیت رقابتی سازمان را در پی خواهد داشت. به صورت آیتمی اگر بخواهم بگویم.

ـ گام‌های کلیدی:
۱. آموزش کارکنان درباره الزامات ایزو.
۲. مشارکت تمام بخش‌ها در فرآیند پیاده‌سازی.
۳. تشکیل تیم متخصص و مستندسازی فرآیندها.
۴. استفاده از تفکر مبتنی بر ریسک.

۱۳. جالب‌ترین نمونه تحول سازمانی با ایزو که دیده‌اید؟

ـ در یک ممیزی سیستم مدیریت یکپارچه (IMS)، پیشنهاد جایگزینی دستگاه فرسوده با مدل جدید به‌دلیل هزینه‌های تعمیرات بالا مطرح شد. پس از اجرا، صرفه‌جویی اقتصادی چشمگیری حاصل شد.
استانداردهای ایزو نه‌تنها اعتبار بین‌المللی می‌آفرینند، بلکه با بهبود فرآیندها، به سودآوری و رضایت مشتریان منجر می‌شوند. سازمان‌ها می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق، حتی با منابع محدود، به این استانداردها دست یابند.

خبرنگار: طاهره جوکار

انتهای پیام/