علمی، پژوهشی و فناوری

ساخت مدل مفهومی اشباع آب خلیج‌فارس توسط تیم علمی دانشگاه تهران

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری :  از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، «ساخت مدل مفهومی اشباع آب در مخازن ژرف با استفاده از داده‌های زیرسطحی مغزه و نگارهای چاه‌پیمایی، مطالعه موردی در سازندهای پرمین-تریاس، خلیج فارس» طرح پژوهشی وحید توکلی عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران و تیم علمی همراه است که با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده است.

توکلی با مدرک دکتری تخصصی زمین‌شناسی نفت از دانشگاه تهران درباره این طرح توضیح داد: اشباع آب به معنای درصد فضای خالی در سنگ متخلخل که توسط آب پر شده، نسبت به حجم کل این فضاهای خالی در سنگ است. در زمین‌شناسی و مخصوصاً در مطالعات مخزنی، مفهوم اشباع آب به‌دلیل اهمیت بالایی که در اکتشاف و بهره‌برداری از مخازن زیرزمینی دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی افزود: میزان اشباع آب به‌وسیلۀ اندازه‌گیری‌های مختلف مانند تجزیه‌وتحلیل‌های آزمایشگاهی، تجزیه‌وتحلیل داده‌نگارهای اکتشافی و داده‌های لرزه‌نگاری، به دست می‌آید. در مخازن هیدروکربنی، میزان اشباع آب به‌عنوان یکی از پارامترهای اساسی برای تخمین مقدار هیدروکربن در مخزن، تعیین می‌شود.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در مخازن نفتی، میزان اشباع آب نقش مهمی در محاسبه حجم نفت موجود در مخزن و نیز تعیین ظرفیت مخزن دارد. اطلاعات در مورد اشباع آب به زمین‌شناسان و مهندسین کمک می‌کند تا بهترین راهکارهای بهره‌برداری از مخازن زیرزمینی را انتخاب کنند. اشباع آب در مخازن ژرف مانند مخازن نفت و گاز دارای اهمیت بسیار زیادی است، زیرا تأثیر مستقیم و مهمی روی عملیات بهره‌برداری، تهیه و تولید از این مخازن دارد.

وی اضافه کرد: ساخت مدل مفهومی اشباع آب شامل ترکیب دو مدل اشباع آب و مدل مفهومی و ارزیابی کاربرد آن در پیش‌بینی اشباع آب در مخزن بر اساس توزیع رخساره‌ها با استفاده از داده‌های واقعی مخزن و مقایسه نتایج به‌دست‌آمده برای تحلیل و تفسیر بهتر رفتار و ویژگی‌های مخازن اهمیت بالایی دارد.

توکلی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به تنوع و پیچیدگی مخازن ژرف، مقایسه مدل‌های رخساره‌ای و اشباع آب می‌تواند به تحقیقات گسترده‌تر و بهتر در این زمینه کمک کند.از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، «ساخت مدل مفهومی اشباع آب در مخازن ژرف با استفاده از داده‌های زیرسطحی مغزه و نگارهای چاه‌پیمایی، مطالعه موردی در سازندهای پرمین-تریاس، خلیج فارس» طرح پژوهشی وحید توکلی عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران و تیم علمی همراه است که با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده است.

توکلی با مدرک دکتری تخصصی زمین‌شناسی نفت از دانشگاه تهران درباره این طرح توضیح داد: اشباع آب به معنای درصد فضای خالی در سنگ متخلخل که توسط آب پر شده، نسبت به حجم کل این فضاهای خالی در سنگ است. در زمین‌شناسی و مخصوصاً در مطالعات مخزنی، مفهوم اشباع آب به‌دلیل اهمیت بالایی که در اکتشاف و بهره‌برداری از مخازن زیرزمینی دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی افزود: میزان اشباع آب به‌وسیلۀ اندازه‌گیری‌های مختلف مانند تجزیه‌وتحلیل‌های آزمایشگاهی، تجزیه‌وتحلیل داده‌نگارهای اکتشافی و داده‌های لرزه‌نگاری، به دست می‌آید. در مخازن هیدروکربنی، میزان اشباع آب به‌عنوان یکی از پارامترهای اساسی برای تخمین مقدار هیدروکربن در مخزن، تعیین می‌شود.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در مخازن نفتی، میزان اشباع آب نقش مهمی در محاسبه حجم نفت موجود در مخزن و نیز تعیین ظرفیت مخزن دارد. اطلاعات در مورد اشباع آب به زمین‌شناسان و مهندسین کمک می‌کند تا بهترین راهکارهای بهره‌برداری از مخازن زیرزمینی را انتخاب کنند. اشباع آب در مخازن ژرف مانند مخازن نفت و گاز دارای اهمیت بسیار زیادی است، زیرا تأثیر مستقیم و مهمی روی عملیات بهره‌برداری، تهیه و تولید از این مخازن دارد.

وی اضافه کرد: ساخت مدل مفهومی اشباع آب شامل ترکیب دو مدل اشباع آب و مدل مفهومی و ارزیابی کاربرد آن در پیش‌بینی اشباع آب در مخزن بر اساس توزیع رخساره‌ها با استفاده از داده‌های واقعی مخزن و مقایسه نتایج به‌دست‌آمده برای تحلیل و تفسیر بهتر رفتار و ویژگی‌های مخازن اهمیت بالایی دارد.

توکلی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به تنوع و پیچیدگی مخازن ژرف، مقایسه مدل‌های رخساره‌ای و اشباع آب می‌تواند به تحقیقات گسترده‌تر و بهتر در این زمینه کمک کند.