پزشکی و سلامت

سلول‌های بنیادی چه قابلیتی دارند؟

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : سلول‌های بنیادی می‌توانند به صورت خودبه‌خودی تکثیر و به سلول‌های مختلفی تبدیل شوند مانند سلول‌های خون، استخوان، عضلات و غیره. سلول‌های بنیادی مادر تمام سلول‌ها هستند و در فرآیند‌های ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، مانند زخم‌ها و بیماری‌های مختلف نقش مهمی دارند.

همچنین از سلول‌های بنیادی در تحقیقات پزشکی برای درمان بیماری‌های مختلف و همچنین در زمینه‌های تولید انواع سلول‌های خاص برای نیاز‌های بالینی استفاده می‌شود.

اگر بدن انسان را یک ساختمان در نظر بگیریم سلول‌های بنیادی پایه و اساس این ساختمان است. آنها تن‌ها سلول‌هایی هستند که توانایی تولید و ایجاد سلول‌های تخصصی را دارند و می‌توانند بیش از ۲۰۰ سلول تخصصی را بسازند. 

این سلول‌ها توسط مغز استخوان تولید می‌شوند. در ابتدا یک نوع سلول بنیادی بدن را می‌سازد. سپس دسته دیگری از این سلول‌ها به عنوان تیم‌های تعمیر و نگهداری از این ساختار‌ها حمایت می‌کنند.

با گسترش بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و بیماری‌های عصبی و چالشی استفاده از سلول‌های بنیادی اهمیت ویژه‌ای دارد. از موارد استفاده از سلول بنیادی برای درمان می‌توان به بیماری‌هایی که منشا فشار خون دارند مثل تالاسمی سرطان خون، کم خونی مادرزادی و بیماری‌ها با نقص خون مانند سکته مغزی، قلبی و آرتروز اشاره کرد.

سلول‌های بنیادی قادرند به طور نامحدود هر نوع سلول را به وجود آورند که این خصوصیت باعث استفاده حیرت آور این سلول‌ها در علم پیوند شده است. علاوه بر این می‌توان به گونه‌ای این سلول‌ها را از نظر ژنتیکی تغییر داد تا پس از پیوند دفع نشوند.

سلول‌های بنیادی بر اساس خصوصیات و ویژگی به سه دسته سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های بنیادی خون بندناف تقسیم می‌شوند.

سلول‌های بنیادی جنینی

از توده سلولی داخلی جنین ۱۶-۱۴ روزه گرفته می‌شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد.

سلول‌های بنیادی بالغ

به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی خون ساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت‌ها از این دسته هستند که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارند.

سلول‌های بنیادی خون بندناف

از بندناف استخراج شده و همانند سلول‌های بنیادی خون ساز مغز استخوان هستند.

سلول‌های بنیادی، با توانایی تقسیم و تمایز بالا قابلیت‌های منحصر به فردی در درمانگری و ترمیم بافت‌ها دارند. این سلول‌ها می‌توانند به انواع سلول‌های بدن تبدیل شوند و در درمان بیماری‌های نادر و مزمن، بازسازی عضو و پژوهش‌های بیولوژیکی کاربرد داشته باشند.

توانایی درمانی و کمترین احتمال رد شدن توسط سیستم ایمنی، از دیگر ویژگی‌های آنها است. با استفاده از این قدرت بی‌نظیر امیدواریم بهبود سلامت و کیفیت زندگی انسان‌ها را شاهد باشیم.