علمی، پژوهشی و فناوری

آشنایی با زیست بوم علم و فناوری ایران

صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران؛ نهاد ملی برای توانمندسازی جامعه علمی

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور طی دو دهه گذشته به‌عنوان یکی از بازوهای اصلی توسعه علم، پژوهش و فناوری در ایران، نقشی محوری در حمایت از جامعه علمی ایفا کرده است. این صندوق که در سال ۱۳۸۲ با هدف پشتیبانی از فعالیت‌های تحقیقاتی و فناورانه پژوهشگران تأسیس شد، امروز به یکی از نهادهای کلیدی در تحقق اهداف کلان علم و فناوری و شکل‌دهی به زیست‌بوم نوآوری کشور تبدیل شده است.

تاریخچه و شکل‌گیری

ایده تأسیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران با الهام از الگوهای مشابه بین‌المللی و در راستای سیاست‌های کلان علمی کشور شکل گرفت. این نهاد از همان ابتدا با مأموریت تأمین مالی طرح‌های پژوهشی و فناورانه، ایجاد بستر تعامل میان مراکز علمی و صنعتی و حمایت از نخبگان، آغاز به کار کرد. طی سال‌های اخیر، به موازات تحولات سیاست‌های علم و فناوری در ایران، حوزه مأموریت‌های صندوق نیز گسترده‌تر شده است.

وظایف و مأموریت‌ها

صندوق مأموریت دارد تا به‌عنوان یک نهاد ملی، از طرح‌های تحقیقاتی بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای حمایت کند. علاوه بر این، تقویت زیرساخت‌های پژوهشی، پشتیبانی از فعالیت‌های فناورانه و کمک به تجاری‌سازی دستاوردهای علمی از جمله وظایف اصلی آن به شمار می‌رود.

حمایت از پژوهشگران مستقل، اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان و حتی استارتاپ‌های نوپا، نشان‌دهنده رویکرد جامع این صندوق به کل زیست‌بوم علمی و فناورانه کشور است.

اهداف و دستورالعمل‌ها

اهداف صندوق در چند محور اصلی تعریف شده‌اند:

• توانمندسازی پژوهشگران و نخبگان علمی از طریق حمایت‌های مالی و مشاوره‌ای

• تسهیل ارتباط دانشگاه با صنعت و تبدیل ایده‌های علمی به محصولات فناورانه

• ایجاد عدالت در دسترسی به منابع پژوهشی برای پژوهشگران سراسر کشور

• حمایت از پژوهش‌های راهبردی در حوزه‌های اولویت‌دار ملی همچون انرژی، سلامت، محیط زیست و فناوری‌های نوظهور.

دستورالعمل‌های حمایتی صندوق شامل اعطای گرنت‌های پژوهشی، حمایت از ثبت اختراع، پشتیبانی از انتشار مقالات علمی، اعزام پژوهشگران به فرصت‌های مطالعاتی بین‌المللی و نیز حمایت از طرح‌های فناورانه برای ورود به بازار است.

جایگاه در زیست‌بوم علم و فناوری

امروز صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران به‌عنوان حلقه واسط میان نهادهای سیاست‌گذار، مراکز علمی و بخش خصوصی عمل می‌کند. نقش این نهاد تنها به تأمین منابع مالی محدود نمی‌شود، بلکه به هدایت فعالیت‌های علمی به سمت نیازهای کشور و تقویت جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی نیز کمک می‌کند.

کارشناسان معتقدند استمرار فعالیت‌های صندوق، در کنار توسعه همکاری‌های بین‌المللی و تقویت زیرساخت‌های حمایتی، می‌تواند مسیر ایران را برای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ و برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه علم و فناوری هموارتر کند.