علمی، پژوهشی و فناوری

آشنایی با زیست بوم علم و فناوری ایران

فن‌بازار ملی ایران؛ شاهراه تجاری‌سازی ایده‌ها و موتور پیشران اقتصاد دانش‌بنیان

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : فن‌بازار ملی ایران به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی زیست‌بوم نوآوری کشور، امروز به نمادی از اتصال مؤثر میان پژوهشگران، فناوران و صنایع بدل شده است؛ نهادی که مأموریت اصلی آن تسهیل تجاری‌سازی فناوری، شفاف‌سازی جریان عرضه و تقاضای فناوری و رونق بازار محصولات دانش‌بنیان است.

 
تاریخچه شکل‌گیری
ایده تأسیس فن‌بازار در ایران به اوایل دهه ۱۳۸۰ بازمی‌گردد، زمانی که سیاست‌گذاران علم و فناوری دریافتند دستاوردهای پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به دلیل نبود سازوکار مناسب، به‌سختی راهی بازار می‌شوند. نخستین اقدام‌ها در سال ۱۳۸۳ با حمایت پارک فناوری پردیس آغاز شد و سرانجام با پشتیبانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و همراهی وزارتخانه‌ها و مراکز علمی، «فن‌بازار ملی ایران» به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. از همان ابتدا، این نهاد با هدف پر کردن فاصله میان علم و صنعت طراحی شد تا مسیر انتقال دانش به ثروت هموار شود.

 
اهداف و مأموریت‌ها
فن‌بازار ملی ایران مأموریت دارد به‌عنوان یک بستر ملی برای هم‌رسانی فناوری عمل کند. مهم‌ترین اهداف آن عبارت‌اند از:

توسعه بازار فناوری‌های بومی و افزایش سهم محصولات دانش‌بنیان در اقتصاد کشور
ایجاد بانک اطلاعاتی عرضه و تقاضای فناوری و ارائه سامانه شفاف برای هم‌رسانی
برگزاری نمایشگاه‌ها، نشست‌ها و رویدادهای تخصصی برای معرفی توانمندی‌ها
حمایت از سرمایه‌گذاران خطرپذیر و تسهیل ارتباط آنان با فناوران
ارائه خدمات مشاوره‌ای، حقوقی و بازاریابی فناوری برای تسریع قراردادهای انتقال
به این ترتیب، فن‌بازار ملی نه‌تنها یک نهاد حمایتی، بلکه بازوی اجرایی برای تبدیل نتایج تحقیقات به محصولات تجاری محسوب می‌شود.

 
وضعیت فعالیت و دستاوردها
اکنون فن‌بازار ملی ایران با شبکه‌ای متشکل از بیش از ۳۰ فن‌بازار منطقه‌ای و تخصصی در سراسر کشور فعال است. این شبکه تاکنون صدها قرارداد انتقال فناوری و تجاری‌سازی را رقم زده و نقش پررنگی در ایجاد اشتغال فناورانه ایفا کرده است.

سامانه ملی فن‌بازار (Techmart.ir) نیز با ثبت هزاران فرصت فناورانه، به یکی از جامع‌ترین پایگاه‌های داده فناوری در منطقه تبدیل شده و بستری شفاف برای شناسایی نیازها و عرضه‌های فناورانه ایجاد کرده است.

 
نقش در زیست‌بوم نوآوری
فن‌بازار ملی ایران امروز فراتر از یک بازار ساده، به‌عنوان نهاد رسمی مبادلات فناوری کشور شناخته می‌شود. این مجموعه با کوتاه کردن مسیر ورود دستاوردهای علمی به چرخه تولید، به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کمک کرده است.

برخی از اقدامات کلیدی عبارت‌اند از:

راه‌اندازی نمایشگاه‌های دائمی فناوری برای معرفی دستاوردهای نوآورانه
ایجاد فرصت تعامل مستقیم میان دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و صنایع
حمایت هدفمند از استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا برای ورود به بازار
ایجاد زیرساخت‌های حقوقی و اقتصادی جهت انتقال مالکیت فکری و تجاری‌سازی فناوری
 
چشم‌انداز آینده
برنامه‌های پیش‌روی فن‌بازار ملی ایران فراتر از مرزهای داخلی تعریف شده‌اند. این نهاد در سال‌های آتی بر سه محور اصلی تمرکز خواهد داشت:

بین‌المللی‌سازی بازار فناوری و ایجاد پیوند با فن‌بازارهای جهانی
افزایش صادرات محصولات دانش‌بنیان به کشورهای منطقه و فراتر از آن
گسترش همکاری‌های فناورانه منطقه‌ای در حوزه‌هایی چون کشاورزی پیشرفته، انرژی‌های نو و فناوری‌های دیجیتال
به این ترتیب، چشم‌انداز آن است که ایران نه‌تنها پاسخگوی بازار داخلی فناوری باشد، بلکه به‌عنوان یک قطب منطقه‌ای تبادل فناوری در خاورمیانه و آسیای مرکزی شناخته شود.

 
فن‌بازار ملی ایران امروز بیش از یک ساختار اداری یا نمایشگاه فناوری است؛ این نهاد بستر اصلی پیوند علم و اقتصاد و پاسخی عملی به نیاز کشور در مسیر اقتصاد دانش‌بنیان به‌شمار می‌رود. پیام روشن آن برای زیست‌بوم نوآوری کشور این است:
«ایده‌های نو، اگر در بستری درست حمایت و عرضه شوند، می‌توانند به محصول، ثروت و توسعه ملی تبدیل گردند.»