علمی، پژوهشی و فناوری

قراردادهای صنعتی در اوج جنگ هم متوقف نشدند

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : مدیرکل امور پژوهشی و ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی حمید خرسند در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس با اشاره به برخی نگاه‌های نادرست به مسئله عدم ارتباط دانشگاه و صنعت، گفت: این ادعا که دانشگاه‌ها ارتباطی با صنعت ندارند، دیگر صحت ندارد. امروز بسیاری از اساتید ما علی‌رغم فضای جنگ و ناامنی، فعالانه در حوزه‌های صنعتی، دفاعی و غیردفاعی وارد عمل شده‌اند و قراردادهای متعدد و اثربخشی منعقد و اجرا کرده‌اند.

وی افزود: دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی به واسطه ماهیت مهندسی و صنعتی خود، به واسطه سالها پرورش دانش آموختگان مسلط به حوزه صنعت در کشور، ارتباطات خوبی با صنایع گوناگون دارد. حتی در همین چند ماه اخیر، همکاری‌های تازه‌ای با بخش‌های مختلف صنعت در قالب تشکیل مراکز تخصصی فن آوری داشته است.

خرسند با اشاره به مشکلات ریشه‌ای در ارتباط دانشگاه با صنعت تصریح کرد: برای داشتن تعامل مؤثر با صنعت، اساتید باید با فضای صنعتی آشنا باشند. اما متأسفانه در فرآیند جذب هیئت علمی، بیش از آنکه تجربه عملیاتی و ارتباط صنعتی ملاک باشد، تعداد مقالات علمی و آی‌اس‌آی های افراد ارجحیت دارد. این مقاله‌محوری در ساختار جذب و ارتقای اساتید، مانعی جدی برای توسعه همکاری‌های صنعتی است.

وی گفت: وقتی عضوی از هیئت علمی تنها بر مبنای چاپ هزاران مقاله بدون هیچ تجربه‌ای در صنعت جذب می‌شود، انتظار نداریم که بتواند با صنعت وارد تعامل واقعی شود. این افراد طبیعتاً فقط در حوزه تئوری فعال هستند و با فضای واقعی تولید، صنعت و نیازهای آن بیگانه‌اند و نه تنها کارایی موثری در رفع مشکلات صنعتی و گلوگاهی کشور ندارند بلکه نمیتوانند دانشجویان اشنا به صنعت را پرورش دهند.

خرسند گفت: صنعت گلخانه‌ای با حمایت رانتی هم معضلی است برای برخی مجموعه های دانش بنیان در حال حاضر که قطعا در دراز مدت به جایی نمی‌رسد.

مدیرکل امور پژوهشی و ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر، ضمن انتقاد از تعریف‌های نادرست از شرکت‌های دانش‌بنیان، افزود: تعدادی از شرکت‌های اصطلاحاً دانش‌بنیان، در فضای گلخانه‌ای رشد کرده‌اند و با حمایت‌های رانتی و گرنت‌های دولتی زنده مانده‌اند. 

وی افزود: اگر این حمایت‌ها قطع شود، نه بازار دارند و نه توان بقا. این، صنعت واقعی نیست. بایستی دست اندرکاران این حوزه با وسواس بیشتری بدنبال اتصال واقعی این بخش به صنعت واقعی کشور باشند چرا که جوانان با سواد فعال حاضر در این شرکت ها را نبایستی در سال های آتی از دست بدهیم بواسطه بدون آینده بودن برخی از این کسب و کارها.

حرکت دانشگاه در مسیر بومی‌سازی دانش 

خرسند درباره همکاری دانشگاه با صنعت کشور در حوزه های مختلف نیز گفت: اساتید ما به صورت مستقیم با صنایع دولتی، خصوصی و نیمه خصوصی، کوچک و بزرگ در ارتباط هستند. جلسات مشترک برگزار می‌شود و پس از توافق، قراردادها از طریق مسیر حقوقی دانشگاه رسمی می‌شود. ساختار همکاری‌ها نسبت به گذشته حرفه‌ای‌تر و هدفمندتر شده است.

قانونی خوب؛ اما با اجرای ضعیف

وی در ادامه به یکی از ظرفیت‌های قانونی اشاره کرد و گفت: طبق مصوبه هیئت وزیران، چنانچه صنایع با دانشگاه‌ها قراردادهای پژوهشی و توسعه‌ای منعقد کنند و این همکاری منجر به بومی‌سازی یا تولید و توسعه دانش کاربردی شود، می‌توانند از معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند. اما در عمل، اجرای این قانون با مشکلاتی روبروست.

خرسند ادامه داد: معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به عنوان مجری این قانون، بسیار کند عمل می‌کند. بررسی طرح‌ها و صدور تأییدیه‌ها برای معافیت مالیاتی ماه‌ها زمان می‌برد که برای صنعت قابل‌تحمل نیست. این تأخیرها عملاً مانع جذب سرمایه بخش خصوصی توسط دانشگاه ها می‌شود.

پیشنهاد برای اصلاح ساختار جذب هیئت علمی

مدیرکل امور پژوهشی دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر در پایان گفت: برای حل مسئله به صورت ریشه‌ای، باید در فرآیند جذب هیئت علمی تجدید نظر شود. اگر فردی سابقه کار صنعتی، طراحی صنعتی یا تجربه راه‌اندازی کسب‌وکار فناورانه دارد، این موارد باید به‌عنوان شاخص‌های کلیدی در جذب مدنظر قرار گیرد.