علمی، پژوهشی و فناوری

ربیعی

هشدار عقب‌ماندگی ایران در «انقلاب صنعتی سوم»/ انحصار ۶۳ درصدی آمریکا بر سخت‌افزار هوش مصنوعی

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از همدان: حسین ربیعی در سلسله نشست‌های «نبرد فناورانه» با موضوع نقش هوش مصنوعی در اقتدار حکومت‌ها، با اشاره به انحصار سخت‌افزاری آمریکا در حوزه سرمایه‌گذاری سنگین چین و کشورهای عربی، نسبت به خطر عقب‌ماندگی ایران در انقلاب صنعتی سوم هشدار داد و بر ضرورت احیای سازمان ملی هوش مصنوعی تأکید کرد.

ربیعی در این نشست که به‌صورت آنلاین در بستر اسکای‌روم برگزار شد، گفت: هوش مصنوعی امروز به یکی از مؤلفه‌های اصلی مدیریت آینده جهان تبدیل شده است. ایالات متحده آمریکا با اعمال تحریم‌های شدید، انحصار بی‌سابقه‌ای بر سخت‌افزارهای این حوزه ایجاد کرده و حتی به کشورهای دوست خود نیز تجهیزات لازم را واگذار نمی‌کند.

به گفته وی، آمریکا حدود ۶۲ تا ۶۳ درصد ظرفیت سخت‌افزاری و زیرساختی هوش مصنوعی جهان را در اختیار دارد و چین نیز با بیش از ۲۰ درصد ظرفیت در جایگاه دوم قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که این دو کشور مجموعاً بیش از ۸۰ درصد توان جهانی AI را کنترل می‌کنند.

وی با اشاره به سرمایه‌گذاری سنگین برخی کشورها در این عرصه افزود: عربستان سعودی با تزریق حدود ۱۳ تا ۱۷ میلیارد دلار و امارات متحده عربی با پروژه‌های مشابه، به‌دنبال تثبیت جایگاه خود در آینده این فناوری هستند.

کارشناس فضای مجازی با بیان اینکه ایران در حوزه تولید مقالات علمی هوش مصنوعی جزو ۱۰ کشور برتر جهان است و سهم ۲.۴ درصدی از تولید علمی جهانی دارد، خاطرنشان کرد: با وجود ظرفیت‌های پژوهشی و نیروی انسانی متخصص، فقدان سرمایه‌گذاری، تحریم‌های سخت‌افزاری و بی‌توجهی دولت، ایران را در مسیر عقب‌ماندگی جدی قرار داده است.

وی احیای «سازمان ملی هوش مصنوعی» و تخصیص بودجه پایدار به این حوزه را ضروری دانست و ابراز کرد: این سازمان باید نقش راهبردی در هدایت، حمایت و هماهنگی میان دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دستگاه‌های اجرایی ایفا کند.

*هوش مصنوعی؛ فرصت و تهدید برای حکومت‌ها

ربیعی با اشاره به مزایای AI گفت: هوش مصنوعی توانایی تحلیل کلان‌داده‌ها، کشف الگوهای پنهان، افزایش بهره‌وری، خودکارسازی فرآیندها و تسریع در ارائه راهکارهای نوآورانه را دارد و می‌تواند در حوزه‌هایی مانند پزشکی، حقوق، ترجمه، آموزش، طراحی و پشتیبانی ۲۴ ساعته انقلاب ایجاد کند.

وی در عین حال هشدار داد: فقدان قوانین جهانی در تعامل انسان و ماشین، خطر حذف گسترده مشاغل و نقض حریم خصوصی را در پی دارد. نمونه‌ای از دستگاه‌های نوین AI بدون داده قبلی می‌توانند صرفاً با تحلیل حرکات بدن و رفتار کاربر، هویت او را شناسایی کنند.

کارشناس فضای مجازی بخش مهمی از تهدیدات هوش مصنوعی را نظامی دانست و عنوان کرد: در جنگ‌های اخیر، پهپادهایی بدون اپراتور انسانی و مجهز به پردازش تصویر لحظه‌ای، عملیات شناسایی، تحلیل و هدف‌گیری را به‌طور مستقل انجام دادند. وی به نمونه ترور شهید فخری‌زاده با استفاده از سامانه‌ای مبتنی بر AI اشاره کرد که چهره هدف را تشخیص داده و شلیک دقیق انجام می‌داد.

ربیعی با بیان اینکه AI می‌تواند در دست گروه‌های تروریستی یا سرویس‌های جاسوسی به ابزاری برای شناسایی، تحلیل و نابودی اهداف تبدیل شود، تأکید کرد: این فناوری اکنون یک سلاح پیچیده و چندبُعدی است که می‌تواند اقتصاد، امنیت، فرهنگ و سیاست کشورها را تحت تأثیر قرار دهد.

* از کشاورزی هوشمند تا مدیریت ترافیک

وی به نمونه‌های داخلی استفاده از AI اشاره کرد و گفت: در مزرعه‌ای هوشمند در قزوین، سنسورهای رطوبت خاک، داده‌های ۲۰ ساله هواشناسی و تحلیل ماهواره‌ای، برنامه‌ریزی دقیق آبیاری را ممکن کرده و تولید محصول را ۵۶ درصد افزایش داده است. همچنین کاربرد AI در کنترل هوشمند چراغ‌های راهنمایی و رصد امنیتی اماکن حساس از دیگر نمونه‌های موفق این فناوری است.

ربیعی با نقل بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه در دوران هوش مصنوعی و کوانتوم نمی‌توان با ابزار ۴۰ سال قبل کار کرد، گفت: همان‌طور که در انقلاب‌های صنعتی قبلی، کشورهایی که به فناوری دست یافتند مانع پیشرفت دیگران شدند، امروز نیز در حوزه AI با انحصار و سلطه فناوری مواجه هستیم. اگر ابزار نوین را به کار نگیریم، زمین رقابت را واگذار خواهیم کرد.

وی با تأکید بر اینکه ایران با ۷۰ میلیون کاربر فضای مجازی، داده‌های بزرگ و اپلیکیشن‌های بومی، ظرفیت حضور جدی در آینده هوش مصنوعی را دارد، هشدار داد: غفلت امروز، فردا به حسرت تاریخی بدل خواهد شد؛ همان‌گونه که عقب‌ماندگی از انقلاب صنعتی اول، کشور را در دوره قاجار به وابستگی و ضعف کشاند.

انتهای پیام/