علمی، پژوهشی و فناوری

با ورود هوش مصنوعی به عرصه آموزش محقق می شود

هوش مصنوعی کلید بازگشایی قفل چالش‌های مدارس

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : به نقل از «موج‌رسا»؛ هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از فناوری‌های نوظهور، در حال دگرگون کردن بسیاری از صنایع از جمله آموزش و پرورش است. با ورود هوش مصنوعی به عرصه آموزش، روش‌های تدریس، یادگیری و ارزیابی متحول شده و پتانسیل‌های جدیدی برای بهبود کیفیت آموزش ایجاد شده است.

هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های آموزشی هر دانش‌آموز، برنامه‌ یادگیری منحصر به فردی برای او ارائه دهد. این امر باعث می‌شود دانش‌آموزان با سرعت و سبک یادگیری خود پیشرفت کنند.

ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند با دانش‌آموزان تعاملات پویا و شخصی‌سازی شده داشته باشند و به آن‌ها در درک بهتر مطالب کمک کنند.

بسیاری از وظایف تکراری مانند تصحیح اوراق امتحانی و ارائه بازخورد به دانش‌آموزان را می‌توان با استفاده از هوش مصنوعی خودکار کرد. این امر به معلمان اجازه می‌دهد تا بیش‌تر بر روی فعالیت‌های خلاقانه و تعاملی با دانش‌آموزان تمرکز کنند.

هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های آموزشی، نقاط ضعف دانش‌آموزان را شناسایی کرده و به آن‌ها کمک کند تا بر روی این نقاط تمرکز کنند.

سرمایه انسانی اصلی‌ترین و مهم‌ترین رکن توسعه اقتصادی و رشد تولید ناخالص ملی هر کشور محسوب می‌شود توانمندسازی نیروی انسانی ماهر، مجرب، متخصص و متعهد (دانش‌آموزان) زیرساخت‌های توسعه پایدار یک کشور است.

تقویت موتور محرکه اقتصادی همه کشورها با آموزش و پرورش، بهینه‌سازی و اصلاح ساختارهای موجود و به روز کردن سیستم آموزشی برای تربیت نسلی پویا مطالبه‌گر و مسئولیت‌پذیر میسر خواهد بود.

معلمان زحمت‌کش و دلسوز جامعه نقش کلیدی و حیاتی در توسعه فردی و اجتماعی و اقتصادی کشور دارند به‌طوریکه اکثر کشورهای پیشرفته مثل ژاپن، آلمان و فرانسه بیش‌ترین سرمایه‌گذاری را در حوزه آموزش و پرورش به‌خصوص نقش و جایگاه و ارتقاء منزلت معلمان داشتند.

لزوم گسترش زیرساخت‌های فناوری IT در مدارس

صفی‌اله ملکی، جامعه‌شناس گفت: با پیشرفت علم و دانش نقش آموزش الکترونیکی (آموزش از راه دور) در جهان پسامدرنیسم به شدت و با سرعت بالائی گسترش پیدا کرده و جهان از طریق فناوری بسوی قلمروزدایی، نوسازی، نوگرایی و خلق جهانی آزاد بدون مرز و بدون قید و بندهای فرهنگی و محلی پیش می‌رود.

وی افزود: در نظام تعلیم و تربیت اسلامی و ایرانی با حفظ اصول اولیه اسلامی باید سیستم آموزشی خود را با جهانی شدن به عنوان احکام ثانویه از طریق علما و فضلای دینی تطبیق داده و با حفظ استقلال همگرا و همسو با مناسبات اجتماعی دنیا باشیم تا در یک رقابت سازنده جهانی بجای انحطاط و نابودی بسوی پیشرفت و رشد اقتصادی و تعالی فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی حرکت کنیم.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه ساختار نظام آموزش و پرورش موجود باید بازنگری و اصلاح شود و زیرساخت‌های فناوری IT توسعه و گسترش پیدا کند، افزود: این فناوری دارای کاربرد و مزایایی از جمله تسریع و تسهیل در آموزش، گستردگی حجم جامعه هدف در دانش‌افزایی است.

وی با توضیح اینکه شبکه‌های اجتماعی (مجازی) زمان و مکان آموزش را درنوردیده و آن را تبدیل به آموزش فوری و آنی بدون محدوديت مکانی کردند، یادآور شد: آموزش e – learning محدویت کلاسی و مدرسه و تعدادی کمی برای ظرفیت و گنجایش کلاس‌ها را با ابزارهای فناوری برداشته بطوری‌که در کشورهای پیشرفته مدارسی با ظرفیت فیزیکی ۴۰۰ دانش‌آموز از طریق این فناوری بیش از ۴ هزار دانش‌آموز را از طریق آموزش از راه دور تحت پوشش دارند، البته آموزش چهره به چهره (Face attack) کامل حذف نشده است.

اجرای طرح سواد دیجیتال در ۱۱ آموزشگاه ابهر 

داود مرادی، معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان ابهر گفت: طرح ارتقاء شایستگی فناورانه، دیجیتال و کاربرد هوش مصنوعی به دنبال توسعه‌ مهارت‌های کلیدی، تقویت توانایی‌های خلاقانه و فراهم‌سازی بستری برای یادگیری مادام‌العمر در مسیر پیشرفت‌های دیجیتال و فناورانه در دانش‌آموزان است.

وی با بیان اهمیت و ضرورت زندگی در عصر دیجیتال و کسب شایستگی‌های آن توسط معلمان و دانش‌آموزان، عنوان کرد: باید معلمان امروزی به سواد دیجیتال تسلط داشته باشند و این مهارت‌ها را به دانش‌آموزان منتقل کنند تا آن‌ها برای ورود به دنیای کار و تکنولوژیک آینده آماده‌تر شوند.

معاون ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان ابهر یادآور شد: ۱۱ دبستان شهرستان ابهر مجری طرح ارتقاء شایستگی فناورانه، دیجیتال و کاربرد هوش مصنوعی هستند و در این طرح ۳ هزار و ۵۰۰ دانش‌آموز آموزش‌های این طرح را فرا خواهند گرفت و افتتاحیه این طرح در آموزشگاه‌های مجری از روز دوشنبه یکم بهمن ماه آغاز شده و آموزش‌ها تا پایان اردیبهشت ماه در هفت گام و ۲۱ پروژه ادامه خواهد داشت.

وی یادآور شد: فناوری هوش مصنوعی می‌تواند بار کاری معلمان را کاهش دهد. با اتوماسیون برخی از وظایف اداری و ارزیابی‌ها، معلمان می‌توانند زمان بیش‌تری را برای تدریس و تعامل با دانش‌آموزان صرف کنند. همچنین، ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به معلمان در طراحی فعالیت‌های آموزشی خلاقانه کمک کنند.

بهبود آموزش برای دانش‌آموزان  با هوش مصنوعی

محمدرضا نجفلی، مدرس دانشگاه گفت: هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌های امروزه به سرعت در حال توسعه و رشد است. با توجه به اینکه آینده جهان در دستان نسل جوان است، آموزش دانش‌آموزان در زمینه هوش مصنوعی می‌تواند مهم‌ترین ابزار برای آماده‌سازی آن‌ها برای آینده باشد، با این حال، آموزش در این زمینه نیازمند روش‌های مناسب و کارآمدی است.

وی با بیان اینکه بنا بر تحقیقات، بازار هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ به صنعت ۱۹۰ میلیارد دلاری تبدیل خواهد شد، افزود: هوش مصنوعی به عبارتی شبیه‌سازی کامپیوتری هوش انسانی است که می‌تواند در روند یادگیری، تجربیات منحصربه‌فردی را برای فراگیران ایجاد کرده و آموزش را ثمربخش‌تر کند. فناوری یاد شده در حال رشد و توسعه سریع در حوزه آموزش است و روش‌های آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی نیز در حال به‌روزرسانی مداوم است.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه هدف نهایی از مداخله هوش مصنوعی در فرآیند آموزش، افزایش میزان یادگیری، بهبود اثربخشی آموزش و ارائه آموزش‌های شخصی‌سازی شده و کارآمدتر به کاربران است، تصریح کرد: امروزه در قالب ابزارهایی مانند Chat GPT، MusicLM Google، ChatSonic و Chinchilla استفاده می‌شود. این ابزارها در حوزه‌های مختلف مانند تولید محتوا، برنامه‌نویسی، ساخت ویدئو، یادداشت‌برداری، تهیه اسلاید آموزشی، تولید تصاویر دلخواه و تحلیل داده‌ها به متخصصان کمک می‌کنند، آموزش نیز از این حوزه‌ها مستثنی نیست و می‌توان فرایندهای بسیار پیچیده تدریس را با کمک آن سر و سامان داد.

وی با بیان اینکه طبیعتاً هر تکنولوژی به دنبال نیاز و کمبودی به وجود آمده است، تأکید کرد: هوش مصنوعی نیز برای معلمان و حتی دانش‌آموزان، مسیری برای دستیابی به امکانات متعدد فراهم می‌کند و مزایای بسیاری دارد.

وی افزود: دسترسی دائمی به یک سیستم آموزش و یادگیری مبتنی بر پرسش و پاسخ، شخصی‌سازی کردن و سازگاری روش‌های آموزشی برای دانش‌آموزان که باعث کاهش فشار کاری بر معلمان، افزایش سرعت در طراحی روش‌های تدریس یا تحلیل اطلاعات، توانایی بالا در تعامل با دانش‌آموزان کم‌توان، طراحی سیستم آموزش، تدریس و ارزیابی مختص شرایط ویژه (مثلا دانش‌آموزان دچار اختلال یادگیری)، کاهش نیاز به متخصص بودن معلمان در زمینه‌های متنوع و جلوگیری از اتلاف هزینه و انرژی از مزایای این فناوری است.

وی به معایب این طرح نیز گریزی زد و یادآور شد: احساس بی‌نیازی دانش‌آموز به معلم و کلاس، استفاده دانش‌آموزان از هوش مصنوعی در پاسخ به تمرینات، ضعیف بودن هوش مصنوعی در زبان فارسی و امکان بروز تقلب علمی و تشدید نابرابری آموزشی از معایب این فناوری است، که می‌توان با آموزش‌های رسانه‌ای و استفاده از اساتید هوش مصنوعی و برگزاری کارگاه‌های عملی فناوری برای معلمان و اساتید معایب و چالش‌ها را کاهش داد.

استفاده از هوش مصنوعی در آموزش و پرورش نه‌تنها می‌تواند کیفیت یادگیری را افزایش دهد، بلکه می‌تواند به معلمان و دانش‌آموزان کمک کند تا تجربه‌ای مؤثرتر و جذاب‌تر از یادگیری داشته باشند. با توجه به تغییرات سریع در دنیای امروز، لازم است که نظام‌های آموزشی به‌روز شده و از فناوری‌های نوین بهره‌برداری کنند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای آینده باشند.

انتهای خبر/