پزشکی و سلامت

غربالگری اجباری ژنتیک قبل از ازدواج؛ مجازات سقط غیرقانونی تا اعدام

خبرگزاری علم وفناوری از استان مرکزی گزارش می دهد:
در سال‌های اخیر، سلامت باروری و پیشگیری از معلولیت‌های ژنتیکی به یکی از اولویت‌های مهم نظام سلامت ایران تبدیل شده است. با توجه به تأثیر مستقیم ازدواج‌های فامیلی و سابقه ژنتیکی در بروز بیماری‌های مادرزادی، سازمان بهزیستی با راه‌اندازی مراکز مشاوره تخصصی، گام بلندی در جهت غربالگری پیش از ازدواج برداشته است.

از سوی دیگر، سقط جنین غیرقانونی نه‌تنها یک چالش اخلاقی و حقوقی محسوب می‌شود، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت مادران است. قانونگذاران با وضع مجازات‌های سنگین برای متخلفان، تلاش می‌کنند تا از این پدیده جلوگیری کنند.

همزمان، سیاست‌های افزایش نرخ باروری با برنامه‌ریزی‌های ملی مانند طرح آمایش ملی امید دنبال می‌شود تا از بسته شدن پنجره جمعیتی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن جلوگیری شود.

این گزارش به بررسی سیاست‌های جدید در حوزه سلامت باروری، غربالگری ژنتیک و مقابله با سقط غیرقانونی می‌پردازد و دیدگاه‌های مسئولان و کارشناسان را منعکس می‌کند.
سازمان بهزیستی با راه‌اندازی مراکز مشاوره تخصصی ژنتیک، مسئولیت انجام غربالگری‌های پیش از ازدواج را بر عهده دارد.

عباس لطیفی سرپرست معاونت توانبخشی بهزیستی استان اعلام کرد:  در حال حاضر ۵ مرکز تخصصی در استان فعال هستند که به زوج‌های پیش از ازدواج، خدمات لازم از جمله آزمایش‌های ژنتیکی برای پیشگیری از معلولیت‌های ارثی ارائه می‌دهند.

عباس لطیفی با تأکید بر لزوم انجام آزمایش‌ها برای افراد دارای سابقه فامیلی، افزود:  با تشخیص مراکز مشاوره و ارجاع مددکاران، این خدمات به صورت رایگان در اختیار نیازمندان قرار می‌گیرد.

دادستان عمومی و انقلاب اراک نیز هشدار داد:  با متخلفان در زمینه سقط جنین غیرقانونی برخورد جدی می‌شود.

حجت‌اله درودگر تصریح کرد:  سقط عمدی جنین برای افراد عادی مجازات حبس دارد و در صورت انجام گسترده این عمل، ممکن است مجازات اعدام نیز اعمال شود.

وی افزود: کمک‌کنندگان به سقط جنین، از جمله پزشکان، ماماها، داروسازان و داروخانه‌ها، علاوه بر حبس، با ابطال پروانه مواجه خواهند شد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک از اجرای طرح آمایش ملی امید خبر داد و گفت:  هدف این طرح، رسیدن به نرخ باروری ۲.۵ تا سال ۱۴۰۷ است، زیرا پس از این تاریخ، پنجره جمعیتی بسته می‌شود و افزایش نرخ باروری دشوار خواهد بود.

جواد جواهری توضیح داد:  در این طرح، وضعیت بارداری و تعداد فرزندان زنان در سن باروری بررسی شده و مشاوره‌های لازم برای فرزندآوری به آن‌ها ارائه می‌شود.

۱. اهمیت مشاوره و آزمایش‌های ژنتیک پیش از ازدواج

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، ازدواج‌های فامیلی و سابقه ژنتیکی خانوادگی، خطر تولد نوزادان با اختلالات مادرزادی را افزایش می‌دهد. آزمایش‌های غربالگری ژنتیک می‌توانند تا ۷۰٪ از معلولیت‌های ناشی از عوامل ارثی را کاهش دهند.( WHO (2021))

۲. مجازات‌های سقط جنین غیرقانونی و پیامدهای بهداشتی

طبق مطالعات پزشکی قانونی ایران ۱۳۹۹، سقط‌های غیرایمن سالانه منجر به مرگ‌ومیر مادران و عوارض جسمی شدید می‌شود. همچنین، مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC) تأکید دارد که سقط‌های غیرمجاز یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر مادران در کشورهای با قوانین محدودکننده است(CDC (2020)

۳. تأثیر سیاست‌های افزایش نرخ باروری

بررسی‌های صندوق جمعیت ملل متحد (UNFPA) نشان می‌دهد که سیاست‌های تشویق فرزندآوری بدون حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی، معمولاً با شکست مواجه می‌شوند. برای مثال، در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی، علیرغم سیاست‌های تشویقی، نرخ باروری همچنان پایین باقی مانده است(UNFPA (2023))

۴. پنجره جمعیتی و زمانبندی افزایش باروری

بر اساس پژوهش‌های دکتر محمدجلال عباسی‌شوازی (استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران)، پنجره جمعیتی ایران تا ۱۴۲۰ باز است، اما پس از آن، کاهش شدید نیروی جوان، چالش‌های اقتصادی و اجتماعی ایجاد خواهد کرد(شوازی، 1401).

منبع:

: WHO (2021). "Genetic counselling in community health care"

: UNFPA (2023). "Population Policies and Demographic Challenges

: CDC (2020). "Unsafe Abortion: Preventable Public Health Crisis".

عباسی‌شوازی، م. (۱۴۰۱). "تحولات جمعیتی ایران".

خبرنگار:طاهره جوکار

انتهای پیام/