علمی، پژوهشی و فناوری

فعالیت‌های گسترده آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : محمدعلی عقابیان، رئیس آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز، در نشست خبری امروز، این آزمایشگاه را وابسته به وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری معرفی کرد و گفت: «بیش از ۱۰ سال است که این آزمایشگاه فعالیت می‌کند و طی این مدت زیرساخت‌های مناسبی از نظر نیروی انسانی متخصص و تجهیزات مدرن فراهم شده است.»

به گفته وی، این مرکز در حوزه‌های علوم شناختی و مغز تحقیقات وسیعی انجام داده و با تکیه بر این زیرساخت‌ها، در مسیر ارائه خدمات به جامعه گام برمی‌دارد.

مغز؛ کلید موفقیت‌ها و شکست‌ها

عقابیان با تأکید بر اهمیت شناخت عملکرد مغز اظهار کرد: «اگر به داده‌های مغزی که توسط دستگاه‌ها ثبت می‌شود دقت کنیم، متوجه می‌شویم که تنها از بخشی از ظرفیت‌های مغزمان استفاده می‌کنیم.» وی افزود: «مغز دارای ۱۰۰ میلیارد سلول است که هر سلول ۱۰ هزار مولکول زیستی دارد. اگر بتوانیم شناخت دقیقی از عملکرد این سلول‌ها داشته باشیم، خواهیم فهمید مغز تا چه میزان در موفقیت‌ها، شکست‌ها و تصمیم‌گیری‌های ما نقش حیاتی دارد.»

نقش مغز در تولید افکار و اهمیت زیرساخت‌های شناختی

رئیس آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز خاطر نشان کرد: «در هر دقیقه حدود ۵۰ فکر در مغز تولید می‌شود بدون آنکه ما متوجه باشیم. اگر زیرساخت تولید فکر در مغز قوی باشد، این افکار می‌توانند زندگی انسان‌ها را متحول کنند.» وی با اشاره به اهمیت تقویت زیرساخت‌های مغزی، گفت: «اگر موفق هستیم، مدیون افکار مثبت مغزمان هستیم و شکست‌ها ناشی از تفکرات نادرست است.»

عقابیان ادامه داد: «در مرحله نخست، هدف ما این است که مردم را با این زیرساخت‌ها آشنا کنیم تا جایگاه حیاتی مغز را بهتر درک کنند.» او افزود: «مغز ممکن است دچار اختلالاتی شود که با بهره‌گیری از تجهیزات آزمایشگاه قابل تشخیص و درمان است و به این ترتیب می‌توانیم نقش موثری در ارتقای سلامت جامعه داشته باشیم.»

رئیس آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز به برخی اختلالات همچون وسواس و اعتیاد اشاره کرد و گفت: «این اختلالات غالباً کمتر به عنوان بیماری‌های قابل درمان دیده می‌شوند. ما انتظار داریم رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی برای شناسایی این بیماری‌ها کمک کنند.»

شخصی‌سازی درمان در اختلالات مغزی

عقابیان نوروفیدبک را یکی از روش‌های درمانی مؤثر در حوزه مغز معرفی کرد و گفت: «مشکل اصلی در درمان اختلالات مغزی در دو بخش تشخیص و درمان نهفته است. در بسیاری از موارد به دلیل استفاده نکردن از تجهیزات به‌روز، تشخیص به موقع صورت نمی‌گیرد یا تشخیص نادرست است که این امر باعث تکرار آزمایشات می‌شود.» وی تصریح کرد: «امروزه درمان باید بر مبنای ویژگی‌های هر فرد به صورت شخصی‌سازی شده انجام شود و درمان موفق، درمانی است که با یکبار تشخیص درست همراه باشد.»

گسترش فعالیت‌های تحقیقاتی 

رئیس آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز با بیان چشم‌انداز این مرکز گفت: «از اهداف ما گسترش فعالیت‌های تحقیقاتی در حوزه علوم و فناوری‌های اعصاب شناختی از طریق ارائه خدمات تصویربرداری عصبی، تحریکات عصبی، پردازش داده‌های چندوجهی مغزی و توسعه فناوری‌های نوین در این عرصه است.»

وی افزود: «همچنین تبدیل فناوری‌های پیشرفته حاصل از پژوهش‌ها به خدمات کاربردی و گسترش آنها در مراکز مرتبط در دستور کار قرار دارد.»

بیوبانک نقشه‌برداری مغز؛ منبعی برای پژوهشگران

عقابیان بیوبانک را یکی از بخش‌های مهم این آزمایشگاه معرفی کرد و توضیح داد: «هر نمونه ثبت شده در بیوبانک از سه بخش نمونه فیزیکی، مشخصات فنی و مشخصات بالینی تشکیل شده است که پژوهشگران می‌توانند با توجه به ویژگی‌های موردنظر، نمونه مناسب را گزینش و سفارش دهند.»

رئیس آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز با اشاره به پروژه‌های در حال اجرای این مرکز اظهار کرد: «در حال حاضر پروژه‌هایی در حوزه پزشکی برای ارتقای روش‌های تشخیص و درمان اختلالاتی مانند افسردگی، اعتیاد و وسواس در حال اجراست.»

وی ادامه داد: «همچنین در این آزمایشگاه تاکنون ۱۰ شیوه‌نامه استاندارد برای استفاده از تجهیزات نقشه‌برداری مغز تدوین شده که به وزارت بهداشت ارائه شده و در حال حاضر در فهرست کاربردی این وزارتخانه قرار گرفته است.»

ارائه پروتکل‌های درمانی نوین

عقابیان در پایان از ارائه پروتکل درمانی روش‌های جدید برای افراد مبتلا به افسردگی‌های مقاوم به درمان خبر داد و گفت: «این پروتکل‌ها در راستای شخصی‌سازی درمان و ارتقای کیفیت خدمات درمانی تدوین شده‌اند.»