کتاب‌ها، مقالات و مجلات ,علمی، پژوهشی و فناوری

هوش مصنوعی در یادگیری فرصت یا تهدید است؟

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : در دنیای کنونی فناوری‌های هوش مصنوعی مانند یادگیری ماشینی، پردازش زبان طبیعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌طور فزاینده‌ای در محیط‌های آموزشی مورد استفاده قرار گرفته‌اند و این فناوری‌ها تجارب یادگیری شخصی‌سازی شده و انطباقی را امکان‌پذیر می‌سازند، همچنین بر اساس نیازهای فردی و سبک‌های یادگیری دانشجویان، محتوا و بازخورد مناسب ارائه می‌دهند. پلتفرم‌های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند حجم وسیعی از داده‌ها را برای شناسایی الگوها و ارائه توصیه‌های شخصی‌سازی شده تجزیه و تحلیل کنند و در نتیجه تعامل و انگیزه دانشجویان را افزایش دهند.

یکی از مزایای قابل توجه هوش مصنوعی در آموزش، توانایی آن در ارائه بازخورد فوری و سازنده به دانشجویان است. سیستم‌های درجه‌بندی خودکار با الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند تکالیف، آزمون‌ها و امتحانات را بی‌درنگ ارزیابی کنند و بازخورد ارائه دهند و به دانشجویان اجازه می‌دهند تا نقاط قوت و ضعف خود را در زمان واقعی درک کنند. دانشجویان با این بازخورد به موقع، بازاندیشی خود را تسهیل خواهند کرد و بهبودهای لازم را انجام می‌دهند که منجر به نتایج یادگیری بهتر می‌شود.

علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند از محیط‌های یادگیری مشارکتی پشتیبانی کند. سیستم‌های آموزشی هوشمند و دستیاران یادگیری مجازی می‌توانند بحث‌های گروهی را تسهیل، راهنمایی و همکاری بین دانشجویان را تقویت کنند. این ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند مشارکت فعال، تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مسئله را ارتقا دهند و محیط یادگیری پویا ایجاد کنند که سناریوهای دنیای واقعی را منعکس می‌کند.

با این حال، ادغام هوش مصنوعی در آموزش چالش‌هایی نیز ایجاد می‌کند که باید به آنها پرداخت؛ نگرانی‌هایی مربوط به حریم خصوصی و اخلاقی، هنگام برخورد با داده‌های دانشجو ایجاد خواهد شد، زیرا هوش مصنوعی برای ارائه تجربیات شخصی به جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات شخصی متکی است. حفاظت از حریم خصوصی داده‌های دانشجو و اطمینان از استفاده اخلاقی از فناوری‌های هوش مصنوعی، ملاحظات ضروری برای مربیان و سیاست‌گذاران خواهد بود.

علاوه بر این، خطر بالقوه اتکای بیش از حد به فناوری‌های هوش مصنوعی وجود دارد که منجر به تجربه یادگیری غیرفعال برای دانشجویان می‌شود. ایجاد تعادل بین استفاده از هوش مصنوعی با آموزش و راهنمایی‌های انسانی برای حفظ تعاملات معنادار و ترویج درک عمیق‌تر بسیار مهم است.

استفاده از هوش مصنوعی در مدارس

امروزه هوش مصنوعی و فناوری‌های جدید در نظام‌های آموزشی، می‌توانند به بهبود و ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری دانش‌آموزان منجر شوند. استفاده از هوش مصنوعی در آموزش، مزایایی ازجمله یادگیری انفرادی، افزایش سرعت تدریس، ارائه بازخورد، کاهش هزینه‌های نظام آموزشی را به همراه خواهد داشت. همچنین، هوش مصنوعی می‌تواند در تحلیل داده‌های آموزشی و پیش‌بینی عملکرد دانش‌آموزان نیز موثر واقع شود.

با وجود مزایای زیادی که هوش مصنوعی برای آموزش دارد، خطرات و چالش‌های متعدد و اجتناب‌ناپذیری نیز به همراه دارد که می‌تواند از سیاست‌های آموزشی پیشی بگیرد. فناوری‌های نوظهور در نظام‌های آموزش همگی هدف مشابهی دنبال می‌کنند و برای متحول کردن فرآیند یاددهی و یادگیری دانش‌آموزان شیوه کار معلمان و دانشجویان را بهبود می‌بخشند و با چنین فناوری‌هایی که بر دنیای مدرن ما حاکم شده‌اند، نظام‌های آموزشی احتمالا تغییر خواهند کرد.

نظام آموزشی از دیدگاه یونسکو، باید رویکردی انسان محور به هوش مصنوعی داشته باشد زیرا هدف آن تغییر گفت‌وگو به سمت نقش هوش مصنوعی در پرداختن به نابرابری‌های کنونی در مورد دسترسی به دانش، تحقیق و تنوع بین فرهنگی است و اطمینان حاصل شود که هوش مصنوعی شکاف‌های فناوری را در داخل و بین کشورها افزایش نمی‌دهد.

وعده «هوش مصنوعی برای همه» باید این باشد که همه بتوانند از انقلاب فناوری کنونی استفاده کنند و به نتایج آن، به ویژه از نظر نوآوری و دانش، دسترسی داشته باشند و در جوامع آموزشی مختلف باعث برقراری عدالت آموزشی شود.

بر اساس موارد ذکرشده، آموزش و پرورش، میزان قابل توجهی از تغییر شکل را در فناوری‌های نوظهور تجربه خواهد کرد البته باید توجه کرد که هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی فقط به حوزه آموزش محدود نشود بلکه در زمینه‌های مختلف استفاده شود و همچنین به‌گونه‌ای تنظیم شود که دانش‌آموزان را با فناوری روز آشنا کند تا بتوانند در زندگی واقعی خود از این فناوری بهره‌مند شوند و همچنین برای جامعه مفید واقع شود.

در حالی که ادغام هوش مصنوعی و فناوری‌های جدید در آموزش نویدبخش است اما رسیدگی به نگرانی‌های اخلاقی، مسائل مربوط به حریم خصوصی و پتانسیل تشدید نابرابری‌های آموزشی حائز اهمیت است. ایجاد تعادل بین نوآوری‌های تکنولوژیکی و حفظ رویکرد انسان برای ادغام موفقیت‌آمیز هوش مصنوعی در آموزش ضروری است.

معلمان و دانش‌آموزان می‌توانند از پلتفرم‌های هوش مصنوعی برای بهبودی آموزشی استفاده کنند و برای مقابله با چالش‌ها، سرمایه‌گذاری در آموزش معلمان، تضمین حریم خصوصی و امنیت داده‌ها و ارتقای عدالت و شفافیت در سیستم‌های هوش مصنوعی و در نهایت یکپارچگی تحصیلی و هوش مصنوعی بسیار مهم است.

علاوه بر این، ادغام ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به‌طور یکپارچه با سیستم‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی موجود و نظارت و نگهداری مداوم ابزارها برای اطمینان از اثربخشی و قابلیت اطمینان آنها ضروری است. در حالی که هوش مصنوعی فرآیندهای یادگیری ترکیبی هوشمند را تقویت می‌کند، چالش‌هایی ازجمله نیاز به سیاست‌های موثر دانشگاه برای ترویج استفاده اخلاقی و مسؤلانه از هوش مصنوعی، کاهش خطرات قانونی و تضمین یادگیری ایمن و فراگیر برای همه دانشجویان به همراه دارد.

منابع

برگرفته از مقاله «هوش مصنوعی و فناوری‌های نو در نظام‌های آموزشی: فرصت و چالش»، دل ارا جعفری، مینا شاه محمدی و عباس قندالی