علمی، پژوهشی و فناوری

10 شهرک صنعتی مجهز به تصفیه‌خانه

کاهش ۵۰ درصدی مصرف آب شیرین با بازچرخانی پساب

به گزارش خبرگزاری علم وفناوری از استان مرکزی،در شرایطی که بحران کم‌آبی و افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی، به ویژه در دشت‌های زرندیه و ساوه، به یکی از چالش‌های اصلی استان مرکزی تبدیل شده است، افتتاح مدول دوم و کلنگ‌زنی مدول سوم تصفیه‌خانه شهرک صنعتی مأمونیه گامی بلند در مسیر مدیریت پایدار منابع آب و کاهش فشار بر محیط‌زیست به شمار می‌رود. استاندار مرکزی در این مراسم با تأکید بر ضرورت بازچرخانی آب در صنعت، این پروژه را راه‌حلی کلیدی برای مقابله با بحران آب دانست و خاطرنشان کرد:  استفاده از پساب تصفیه‌شده نه‌تنها مصرف آب شیرین را کاهش می‌دهد، بلکه فرصتی طلایی برای احیای منابع آبی و توسعه صنایع پایدار فراهم می‌کند.

این در حالی است که شهرک‌های صنعتی استان مرکزی به عنوان قطب‌های مهم اقتصادی، سهم قابل‌توجهی در مصرف آب و تولید پساب دارند و اجرای چنین پروژه‌هایی می‌تواند الگویی برای سایر مناطق کشور باشد.

تأکید بر ضرورت بازچرخانی آب در صنعت
استاندار مرکزی در این مراسم با اشاره به اهمیت زیست‌محیطی این پروژه‌ها، گفت: افتتاح این تصفیه‌خانه علاوه بر افزایش ظرفیت جذب فاضلاب‌های صنعتی، امکان استفاده از پساب در فضای سبز و صنایع، به‌ویژه صنایع فلزی و فولادی را فراهم می‌کند.

زندیه‌وکیلی با هشدار درباره بحران افت آب‌های زیرزمینی در دشت‌های زرندیه و ساوه، تصریح کرد: بازچرخانی آب در صنعت، گامی ضروری برای حفظ منابع آبی و کاهش آلودگی زیست‌محیطی است.

برنامه‌های آینده برای توسعه تصفیه‌خانه‌های صنعتی

وی از برنامه‌ریزی برای افتتاح پساب شهر ساوه و توسعه تصفیه‌خانه در شهر صنعتی کاوه خبر داد و افزود: این پروژه‌ها در راستای مدیریت پایدار منابع آب استان اجرایی می‌شوند.

۱۰ شهرک صنعتی مجهز به تصفیه‌خانه

حمیدرضا جعفری، رئیس شهرک‌های صنعتی استان مرکزی، نیز در این مراسم اعلام کرد: هم‌اکنون ۱۰ شهرک صنعتی در استان به تصفیه‌خانه مجهز هستند که شش مورد از آنها دارای سامانه اتصال پساب می‌باشد.

تکمیل مطالعات تصفیه‌خانه ساوه

وی از تکمیل مطالعات و انتخاب پیمانکار تصفیه‌خانه شهرک صنعتی ساوه با اعتبار ۱۲۰ میلیارد تومان خبر داد و ابراز امیدواری کرد این طرح در سال‌های آینده به بهره‌برداری برسد.

ضرورت بازچرخانی آب در صنعت: راه‌حلی پایدار برای بحران کم‌آبی

با افزایش فشار بر منابع آبی به دلیل تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت و توسعه صنعتی، بازچرخانی آب (Water Recycling) به یکی از راهبردهای کلیدی برای مقابله با بحران آب تبدیل شده است. صنایع به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان منابع آب شیرین، نقش حیاتی در مدیریت پایدار این منابع دارند. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد (UN-Water, 2021)، بخش صنعت حدود ۲۰٪ از کل آب شیرین جهان را مصرف می‌کند، در حالی که بازچرخانی و استفاده مجدد از پساب تصفیه‌شده می‌تواند این مصرف را تا ۵۰٪ کاهش دهد.

فواید بازچرخانی آب در صنعت
1- کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی و سطحی
با استفاده از فناوری‌های پیشرفته تصفیه پساب، صنایع می‌توانند آب مصرف‌شده را بازیابی و مجدداً در چرخه تولید استفاده کنند. این امر به ویژه در مناطق خشک مانند دشت‌های زرندیه و ساوه که با افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی مواجه هستند، ضروری است (منبع: سازمان آب و فاضلاب ایران، ۱۴۰۲).

۲. کاهش آلودگی زیست‌محیطی:
تصفیه و بازچرخانی پساب‌های صنعتی از تخلیه مواد شیمیایی و آلاینده‌ها به رودخانه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی جلوگیری می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که صنایعی مانند فولاد و پتروشیمی با اجرای سیستم‌های تصفیه غشایی (Membrane Filtration) و اسمز معکوس (Reverse Osmosis) توانسته‌اند تا ۹۰٪ از پساب خود را بازیافت کنند (Journal of Environmental Management, 2023).

۳. صرفه‌جویی اقتصادی:
اگرچه سرمایه‌گذاری اولیه در احداث تصفیه‌خانه‌های صنعتی بالا است، اما در بلندمدت، کاهش هزینه‌های خرید آب و جریمه‌های زیست‌محیطی، توجیه‌پذیر خواهد بود. بر اساس پژوهش‌های بانک جهانی 2022، صنایعی که از سیستم‌های بازچرخانی آب استفاده می‌کنند، در طول ۵ سال به بازدهی اقتصادی دست می‌یابند.

چالش‌ها و راهکارها
·  هزینه بالای فناوری‌های تصفیه استفاده از روش‌های نوین مانند بیوراکتورهای غشایی (MBR) نیازمند سرمایه‌گذاری دولتی و مشارکت بخش خصوصی است.

·  فرهنگسازی در صنایع: برخی واحدهای تولیدی هنوز تمایلی به جایگزینی آب شیرین با پساب ندارند که این امر نیازمند آموزش و سیاست‌گذاری‌های تشویقی است.

بازچرخانی آب در صنعت نه‌تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت ملی برای تضمین امنیت آبی کشور است. پروژه‌هایی مانند تصفیه‌خانه شهرک صنعتی مأمونیه نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان به سمت صنعت سبز و توسعه پایدار حرکت کرد.

منبع:

·    UN-Water. (2021). The United Nations World Water Development Report.

·   World Bank. (2022). Water Recycling in Industries: Economic and Environmental Benefits.

·  Journal of Environmental Management. (2023). Advanced Wastewater Treatment Technologies.

·  سازمان آب و فاضلاب ایران (1402) گزارش بحران آب در دشت‌های مرکزی.

خبرنگار:طاهره جوکار

پایان خبر/