دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ,علمی، پژوهشی و فناوری

به مناسبت روز جهانی کودک:

برای شنیده شدن کودکان، برای آینده ای مسئولانه تر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری از شیراز،  مریم مجد کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی  و کارشناس سلامت روان و معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: زمانی که کودک بتواند علائق، ارزشها و حتی مشکلات خود را به شیوه مؤثری به دیگران انتقال دهد، زمینه های فراهم می آید تا اعتماد به نفس در او شکل بگیرد و خود را بپذیرد.

وی ادامه داد: کودکی که راه های نامناسبی برای ارتباط با دیگران انتخاب می کند ممکن است از گروه همسالان طرد یا نادیده گرفته شود و تنها بتواند نظاره گر ارتباط کودکان دیگر با هم باشد، موضوعی که سبب انزوا، گوشهگیری و در نهایت آسیبهای روانی بیشتر می شود.

مهارت ارتباط کلامی

به گفته این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی،  یکی از روش های انتقال پیام ار طریق ارتباط کلامی است. در ارتباط کلامی مؤثر، کلمات باید به درستی انتخاب شوند. به کودکان بگویید برای ارتباط کلامی مؤثر باید از کلمات واضح و مشخص برای بیان منظور خود استفاده کنند زیرا در غیر این صورت طرف مقابل متوجه منظورشان نمیشود و یا برداشت اشتباهی از پیام میکند.

این مقام مسئول در همین زمینه خاطرنشان کرد:  یک پیام کامل در یک ارتباط مؤثر باید خصوصیاتی داشته باشد از جمله، کوتاه و رسا باشد، مستقیم و بدون واسطه باشد، واضح و مشخص و محترمانه باشد. 

او افزود: کودکان باید برای بالا بردن موفقیت اجتماعی خود از اهمیت پیام های غیر کلامی آگاه باشند. تحقیقات نشان میدهند که نقش خود کلمات در هر ارتباط 7 درصد، اجزای فرازبانی 38 درصد و زبان بدنی 55 درصد است. 

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: انسان ها زمانی که صحبت میکنند و یا به حرف های دیگران گوش میدهند، به چشم های هم نگاه میکنند، این کار نشان میدهد به حرفهای طرف مقابل خود اهمیت میدهند و توجه میکند. بدون نگاه کردن به هم متوجه واکنش های یکدیگر نمیشویم واین موضوع میتواند ادامه مکالمه را دشوار سازد. البته تماس چشمی مناسب به معنی خیره شدن به افراد به مدت طولانی نیست، چون در آن صورت هم باز طرف مقابل احساس ناراحتی و معذب بودن پیدا میکند. 

مریم مجد در ادامه گفت: انسان ها با نگاه کردن به صورت و چهره یکدیگر میتوانند تا حدودی احساسات طرف مقابل در آن لحظه، میل و اشتیاق او برای گفتگو، خستگی و ... را متوجه شوند. چهره ما با حالت های متفاوت در چشم، ابرو، دهان و چینهای صورت میتواند تا حدودی بیانگر حالتهای درونی ما باشد.

وی در همین راستا خاطرنشان کرد: ژستهای رفتاری نقش مهمی در انتقال پیامها دارند. گاهی با دستهایمان به آنچه میگوییم اهمیت بیشتری میدهیم.  به عنوان مثال، در فرهنگ های مختلف ممکن .» اهمیت نمیدهم « یا » نمیدانم « دست زدن به نشانه تشویق و تأیید و یا بالا انداختن شانه به نشانه است این حرکات معانی متفاوتی داشته باشند. گاهی استفاده از این ژستهای رفتاری به تنهایی برای انتقال پیام کافی است و بهتر است بدون ارتباط کلامی انجام شود

این فعال حوزه روانشناسی اظهار داشت: انسان ها در اطراف خود حریم هایی دارند که تنها افراد خاصی را به آن راه میدهند. اگر چه حریم ها و اندازه آنها به فرد، فرهنگ و موقعیت وابسته است، اما جایگاه آن در مغز و فکر ما است و ورود به حریم دیگران، در اغلب فرهنگ ها ناپسند و ناراحت کننده است.

مریم مجد کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی در خصوص مهارت گوش کردن نیز می‌گوید: گوش کردن یکی از مهارت های اصلی برای ایجاد و حفظ ارتباط است. 

او در ادامه بیان کرد: شنیدن و گوش دادن دو مقوله متفاوت هستند، شنيدن عامل ادراك اصوات که به صورت غير ارادي صورت می گیرد و فقط به دريافت محرك هاي شنيداري اطلاق مي گردد. در مقابل گوش دادن فعاليتي انتخابي است كه شامل دريافت و تفسير محرك‏هاي شنيداري مي باشد. اين عمل رمز گرداني اصوات به معاني را نيز در بر دارد. گوش دادن به دو طبقه اصلي تقسيم مي شود . 

به گفته مریم مجد، گوش دادن نا فعال از نظر كيفيت كمي بالاتر از شنيدن است و زماني رخ مي دهد كه گيرنده پيام، انگيزه زيادي براي گوش دادن دقيق ندارد وگوش دادن به موسيقي، تلويزيون، گوش دادن از روي ادب، نمونه هاي از گوش دادن نافعال هستند. 

وی می‌گوید: از آنجا كه در گوش دادن نافعال تنها بخشي از ذهن ما درگير توجه كردن مي باشد لذا هنگام گوش دادن به ديگران، احتمال پرت شدن حواس وجود دارد. بهترين راه براي حل اين مشكل،گوش دادن فعال يعني گوش دادن هدفمند مي باشد؛ بنابراين گوش دادن فعال را مي توان گوش دادن هدفمند معرفی كرد.

این کارشناس روانشناسی بالینی در خصوص روش های موثر برای گوش دادن فعال نیز می گوید، به فرزند خود توجه کنید و با حففظ تماس چشمی به حرف هایش توجه نشان دهید، به نشانه های غیرکلامی دقت کنید، از صحبت های فرزندتان سوال کنید، اطلاعات را جمع آوری کرده و یکپارچه کنید و صحبت های فرزندتان را بصورت خلاصه بازگو نمایید. گاهی تکرار چند کلمه آخر گوینده را به ادامه گفتار تشویق  می ‏کند.

مریم مجد در ادامه بیان می‌کند، توجه به ابعاد فرهنگی و خرده فرهنگی، هنگامی كه گوينده و شنونده به ويژگي هاي فرهنگي و حتي خرده فرهنگي فرد مقابل توجه نمي كنند، ارتباط قطع مي شود. 

وی در خصوص زمان بندی ارتباط کلامی نیز این چنین می‌گوید، هر ارتباط زمان خاصی دارد. برخي از اين زمان بندي ها عمومي و كلي هستند و تقريبا همگان آن را رعايت مي كنند. مثلا كسي نيمه شب به ديگري تلفن نمي زند. منظور از زمان بندي، هم زمان برقراري ارتباط، هم مدت آن و هم طول كلام در هر يك از زمان هايي است كه فرد نقش گوينده را در ارتباط به عهده مي گيرد .

او ادامه داد، جایگاه اجتماعی افراد، مکان و فضاي اجتماعي از ديگر عواملي هستند كه مي توانند به ارتباط مؤثر يا نامؤثر منجرگردند.

مریم مجد همچنین به این نکته اشاره کرد و گفت: به خاطر داشته باشيد كه ارتباط تنها گفتن و شنيدن نيست تماس چشمي ابزاري خوب جهت انتقال پيام‏هاي ظريف اجتماعي حفظ توجه مخاطب و انتقال عاطفه است.

وی گفت: چهره و نوع حرکات نظیر تغییرات ابرو و دهان پيام هايي به سمت مخاطب مي فرستند كه ارتباط را تسهيل كرده و يا با مانع مواجه مي سازند. حالات چهره و حرکات بدنی  به شدت به فرهنگ و خصوصیات شخصیتی وابسته اند.

  کارشناس سلامت روان و معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در پایان گفت: برای  داشتن آینده و جامعه بهتر، فرزند پروری و شنیدن کودکان امری ضروری است.  

انتهای پیام/