به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : در سال‌های اخیر، سن ازدواج در ایران به‌طور چشمگیری رشد کرده است؛ تغییرات فرهنگی و اجتماعی باعث شده بسیاری از زنان در دهه‌های سوم و چهارم زندگی خود همچنان تصمیمات مربوط به ازدواج و فرزندآوری را به تأخیر بیندازند؛ این تغییرات اجتماعی و فرهنگی، همراه با چالش‌های مختلف اقتصادی، باعث شده است که برخی از زنان برای حفظ گزینه‌های باروری خود در آینده، به فناوری‌های نوین مانند فریز تخمک روی آورند.
فریز تخمک به زنان این امکان را می‌دهد که تخمک‌های خود را در سنین جوانی ذخیره کنند و در صورتی که شرایط ازدواج و فرزندآوری در سنین بالاتر برایشان فراهم شد، از تخمک‌های فریز شده برای بچه‌دار شدن استفاده کنند. این روند، با چالش‌هایی نظیر هزینه‌های بالا و عدم پوشش بیمه‌ای مناسب روبه‌رو بوده اما اخیراً این چالش‌ها در برنامه هفتم توسعه دیده شده و راهکارهایی برای آن در نظر گرفته شده است.
تأکید قانون بر پوشش بیمه‌ای فریز تخمک
براساس ماده 81 قانون برنامه هفتم توسعه "در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، جهاد دانشگاهی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری مکلف شده است ظرف سه‌ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون، برنامه ساماندهی روش‌های جایگزین نوین در حوزه ناباروری از جمله رحم اجاره‌ای و انجماد (فریز) تخمک، ساماندهی مراکز ارائه‌دهنده این خدمات پس از کسب نظر از مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و رعایت آن در جهات فقهی مطابق نظر ولی فقیه در سقف بودجه سنواتی (منابع قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت) و تمهیدات قانونی جهت پوشش بیمه پایه را به‌عمل آورده و به‌تصویب هیات وزیران برساند."
در این ماده قانونی همچنین آمده است که "امکان فریز تخمک و بهره مندی از بیمه پایه مربوط به آن، شامل دختران مجرد بالای 30 سال نیز می‌شود."
نگرانی از مُد شدن فریز تخمک در کشور
با وجود این، همچنان نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر این که پوشش بیمه‌ای فریز تخمک، بدون اعمال هیچ شرایط استاندارد و محدودیتی، باعث شود بسیاری از زنان با استفاده از این روش، بارداری خود را بدون دلایل علمی لازم، به تأخیر بیندازند و این موضوع در کشور به امری رایج و به اصطلاح مُد تبدیل شود و کشور که در آستانه سالمندی قرار دارد، در سیاه‌چاله جمعیتی گرفتار شود.
فریز تخمک به همه زنان توصیه نمی‌شود
دکتر مهناز اشرفی، فلوشیپ ناباروری بیمارستان اکبرآبادی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره فریز تخمک اظهار کرد: در موارد اضطراری، یعنی برای زنانی که بالای 35 سال سن دارند و نگران از دست دادن تخمک‌های خود به دلایل مختلف هستند، ممکن است نیاز به فریز تخمک باشد. این روش به زنان کمک می‌کند تا در صورت تأخیر در ازدواج یا مشکلات دیگر، همچنان امکان بارداری را در آینده حفظ کنند. با این حال، باید توجه داشت که هر گونه دستکاری در تخمک، از جمله فریز کردن آنها، ممکن است خطراتی برای فرزند آینده ایجاد کند و بنابراین فریز تخمک به همه افراد از جمله زنانی که هیچ مشکلی برای ازدواج و فرزندآوری ندارند، توصیه نمی‌شود.
فریز تخمک نباید تبدیل به مُد شود
وی افزود: پوشش بیمه‌ای فریز تخمک باید براساس اصول علمی انجام شود؛ در غیر این صورت ممکن است تبدیل به مُد شود و زنان به میل خود و بدون داشتن هیچ مشکلی، زمان طلایی باروری را عقب بیندازند به پشتوانه این که چند تخمک یا جنین فریز شده در بیمارستان‌ها دارند.
افراد واجد شرایط برای فریز تخمک
اشرفی با اشاره به افراد واجد شرایط برای فریز تخمک بیان کرد: مبتلا بودن به بیماری‌هایی مانند اندومتریوز، بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی، انجام شیمی درمانی و مشکلات مربوط به تخمدان‌ها، از جمله مواردی است که ممکن است فرد را نیازمند فریز تخمک کند؛ البته در صورتی که فردی به این بیماری‌ها مبتلا باشد نیز باید پیش از فریز تخمک مشاوره‌های علمی لازم را از پزشک متخصص دریافت کند.
یک راهکار برای استاندارد بودن پوشش بیمه‌ای فریز تخمک
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره راهکار پیشگیری از استفاده بیش از حد جامعه از این روش باروری، تأکید کرد: فعلاً فریز تخمک تحت پوشش بیمه قرار نگرفته است اما در صورتی که قانون اجرایی و این روش بیمه شود؛ یکی از راهکارها این است که در موارد خاصی که نیاز به فریز تخمک وجود دارد، کمیسیون تشکیل شود و این موضوع را تأیید کند زیرا به طور کلی بیمه‌شدن این خدمات برای افراد دارای مشکلات، می‌تواند بسیار مفید باشد.
روش انجام فریز تخمک
فریز تخمک یک روش درمانی است که در موارد ضروری، مانند نارسایی تخمدانی یا بیماری‌هایی که ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد، انجام می‌شود. در روش فریز، در ابتدا فرد تحت دارودرمانی قرار می‌گیرد و سپس تعدادی از تخمک‌ها با یک روش جراحی از بدن او جدا و به آزمایشگاه منتقل می‌شوند. تخمک‌ها در "ازُت" با دمای منفی 96 درجه سانتیگراد منجمد و تمام فعالیت‌های بیولوژیک آن متوقف می‌شود و تا مدت نامحدود می‌تواند نگهداری شود و زمانی که فرد قصد باروری دارد با انجام روش‌هایی، این تخمک به بدن مادر منتقل می‌شود تا بتواند از تخمک فریزشده خودش برای فرزنددار شدن استفاده کند.