دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ,علمی، پژوهشی و فناوری

لزوم توجه به ظرفیت علمی حوزه علوم انسانی و اجتماعی جهت ارتقای جایگاه علمی کشور

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری،  سید احمد فاضل‌زاده در روز دوشنبه ٢١ آبان ١۴٠٣ به عنوان سخنران کلیدی در نخستین کنفرانس بین‌المللی کرامت انسانی و چالش‌های خانواده در جهان معاصر که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، حضور یافت و درخصوص جایگاه و ظرفیت علمی حوزه علوم انسانی و اجتماعی جهت ارتقای جایگاه علمی کشور سخنرانی کرد.

این کنفرانس بین‌المللی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی، آیت الله سید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها و یاسر عبدالزهرا رایزن فرهنگی عراق در تهران برگزار شد.

فاضل‌زاده در ابتدای سخنرانی خود بیان داشت که مقام معظم رهبری همواره بر اهمیت علوم انسانی تأکید دارند و بیان فرموده‌اند: یک تحوّل بنیادین در علوم انسانى در کشور به‌وجود بیاید. تحول و ارتقاء علوم انسانی بویژه تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی با تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و با انگیزه، اصلاح و بازنگری در متون، برنامه‌ها و روش‌های آموزشی و ارتقاء کمی و کیفی مراکز و فعالیت‌های پژوهشی مربوطه باید انجام شود.

وی در ادامه به بیان جایگاه علمی ایران در جهان و جهان اسلام اظهار داشت: مؤسسه ISC، وظیفه رصد و پایش علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران و سایر کشور‌های اسلامی را برعهده دارد.

رئیس موسسه ISC به تولیدات علمی ۲۰ کشور پیشرو جهان در سال ۲۰۲۴ پرداخت و گفت: کشور جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر در پایگاه‌های اسکوپوس و وب آو ساینس در جایگاه ۱۷ قرار دارد. لازم به ذکر است جمهوری اسلامی ایران در بین کشور‌های پیشرو اسلامی در سال ۲۰۲۴ در پایگاه اسکوپوس در جایگاه دوم قرار دارد.

وی در ادامه با اشاره به تعداد تولیدات علمی ایران در هر یک از نمایه‌های استنادی هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی و نمایه استنادی گسترش یافته علوم پایگاه وب او ساینس در دوره ۱۰ ساله ۲۰۲۳-۲۰۱۴، گفت: سهم جهان از تولیدات علمی در نمایه استنادی گسترش یافته علوم ۸۲/۱۰ درصد و در ایران ۹۳/۱۱ درصد، در نمایه استنادی علوم اجتماعی سهم جهان ۱۳/۵۰ درصد و در ایران ۶/۳۹ درصد می‌باشد. سهم جهان در نمایه هنر و علوم انسانی ۴/۴۰ درصد است ولی در ایران این عدد به ۰/۵ درصد می‌رسد.

فاضل‌زاده افزود: این آمار نشان می‌دهد که تولیدات علمی ایران در سطح بین‌المللی در نمایه استنادی علوم از نرخ جهانی بیشتر و در نمایه‌های علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی از نرخ جهانی کمتر است. در جهان تقریباً از هر ۱۰۰ مقاله ۱۸مقاله در نمایه علوم انسانی و اجتماعی نمایه می‌شود و لی در ایران تقریباً از هر ۱۰۰ مقاله نمایه شده فقط ۷ مقاله در نمایه علوم انسانی و اجتماعی است. از این تعداد سهم جهان تقریباً از هر ۲۰۰ مقاله ۹ مقاله در نمایه هنر و علوم انسانی است ولی در ایران تقریباً از هر ۲۰۰ مقاله نمایه شده فقط ۱ مقاله در نمایه هنر و علوم انسانی نمایه شده است.

وی با اشاره به حوزه‌های موضوعی نشریات نمایه شده در ISC در سطح کلان ۱۴۰۲، بیان کرد از ۱۹۷۴ نشریه ۷۹۴ نشریه در حوزه علوم اجتماعی و ۳۹۲ در حوزه هنر و علوم انسانی است که بر این اساس بالغ بر ۶۰ درصد نشریات علمی کشور در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی در ISC نمایه شده است.

رئیس مؤسسه ISC افزود: با توجه به اینکه قریب به ۵۰ درصد دانشجویان و ۳۰ درصد اعضای هیئت علمی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی فعالیت دارند، اما تعداد برونداد‌های پژوهشی این حوزه متناسب با سهم فعالان پژوهشی در این حوزه نیست و تعداد برونداد‌های علمی این حوزه مخصوصاً در سطح بین‌المللی باید افزایش یابد که منجر به ارتقاء جایگاه علمی کشور می‌شود.

فاضل‌زاده در ادامه به تبیین تولیدات علمی بین‌المللی نمایه شده با موضوع کرامت انسانی نمایه شده در پایگاه ISC پرداخت و اظهار داشت: بیش از ۳۰۰ مدرک با این موضوع در ISC نمایه شده است که در این مدارک عبارت کرامت انسانی با واژگان اخلاق، حقوق بشر، اسلام، عدالت و آزادی بیشترین هم رخدادی را داشته‌اند. مدارک بازیابی شده در موضوع کرامت انسانی بر اساس موضوعات کلان موضوعی ۷۴/۰۴ درصد در حوزه علم انسانی، ۱۷/۹ درصد در حوزه علوم پزشکی و ۰/۹۳ درصد در حوزه هنر و معماری است و بیشترین تولیدات این حوزه توسط دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تربیت مدرس تهیه شده است.

فاضل‌زاده در پایان از شرکت‌کنندگان و پژوهشگران بین‌المللی حاضر در کنفرانس جهت بازدید از مؤسسه ISC دعوت به عمل آورد و خواستار افزایش تعاملات علمی و فناوری با این مؤسسه شد.