پزشکی و سلامت

میزان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در ایران ۳ برابر متوسط جهانی

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : جلسه مانور سراسری پیشگیری از مخاطرات مونوکسید کربن، امروز چهارشنبه شانزدهم آبان‌ماه، سال ۱۴۰۳ با حضور قدرت الله محمدی مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، سید جلال ملکی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، کامران عبدولی معاون پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتش نشانی تهران و همچنین نمایندگان دستگاه‌های اجرایی و اساتید دانشگاه برگزار شد.

کامران عبدولی معاون پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتش نشانی تهران در این مراسم اظهار کرد: هفته آخر آبان‌ماه به عنوان هفته فرهنگ‌سازی، پیشگیری و کاهش مخاطرات گاز مونواکسید کربن نام‌گذاری شده است.

وی افزود: با توجه به آمار قابل‌توجه حوادث و مسمومیت‌ها، لازم است مردم اطلاعات کافی در زمینه اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات هشداردهنده، به‌ویژه در برابر خطرات گاز مونوکسیدکربن داشته باشند. در این راستا، برنامه‌های گسترده‌ای ازجمله برگزاری نشست‌های تخصصی، مانورهای ایمنی، اطلاع‌رسانی عمومی از طریق رسانه‌ها و پیام‌رسان‌های مختلف، تولید محتوای آموزشی و حضور در مراکز عمومی و فرهنگی مانند مدارس، مترو، مساجد و سراهای محله‌ها در نظر گرفته شده است.

عبدولی با اشاره به آمار حوادث مرتبط با مسمومیت و نشت گاز گفت: در ۵ سال گذشته، بیش از ۴۲۰۰ حادثه مرتبط با مسمومیت گاز مونوکسیدکربن رخ داده است.

وی ادامه داد: نصب آشکارسازهای گاز مونوکسیدکربن، فیوز گازی، شیر برقی گاز و شیر حساس به زلزله از جمله تجهیزات ضروری ایمنی در ساختمان‌هاست که می‌تواند از بروز حوادث ناشی از نشت و انفجار گاز جلوگیری کند. این تجهیزات که به سادگی قابل نصب و استفاده هستند، نقش مهمی در حفاظت از جان شهروندان ایفا می‌کنند.

معاون پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتش نشانی تهران با اشاره به اینکه به منظور نهادینه کردن فرهنگ ایمنی، سازمان آتش‌نشانی با همکاری دانشگاه‌ها، محتوای علمی و آموزشی جامعی تهیه کرده و تلاش می‌کند با اطلاع‌رسانی گسترده و ارائه آموزش‌های لازم در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، سطح آگاهی جامعه را ارتقا دهد، ادامه داد: همچنین به‌منظور پاسخگویی به سوالات شهروندان درباره مسائل ایمنی، ستادی سراسری راه‌اندازی شده است. این ستاد به صورت ۲۴ ساعته آماده ارائه اطلاعات و راهنمایی‌های لازم در خصوص ایمنی ساختمان‌ها به شهروندان است.

عبدلی تصریح کرد: امیدوارم با مشارکت همگانی و ترویج فرهنگ ایمنی، میزان بروز حوادث کاهش یافته و سطح ایمنی ساختمان‌ها افزایش یابد.

رضا غلام‌نیا، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم در این مراسم اظهار کرد: بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد میزان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در ایران حدود سه برابر متوسط جهانی است؛ آماری نگران‌کننده که نشان‌دهنده ضرورت تحلیل عمیق‌تر دلایل این حوادث است. این موضوع در نشست اخیر سازمان آتش‌نشانی و سایر نهادهای ایمنی و بهداشتی مورد بررسی قرار گرفت، تا مشخص شود علت این میزان بالای حوادث مسمومیت با گاز تا چه اندازه به رفتار و آگاهی شهروندان و تا چه اندازه به مشکلات سخت‌افزاری و کیفیت تجهیزات گرمایشی و پخت‌وپز بازمی‌گردد.

وی ادامه داد: سهم بالایی از این حوادث به مشکلات فنی و نواقص سخت‌افزاری سیستم‌های گرمایشی و تجهیزات شهری بازمی‌گردد، و کمتر به اشتباهات فردی و عدم آگاهی عمومی مربوط است. با این حال، پیشنهاد شد که اقدامات بیشتری در جهت آموزش شهروندان و افزایش آگاهی عمومی نیز صورت گیرد.

وی با اشاره به این موضوع که تحلیل‌ها نشان می‌دهد که برخی گروه‌های سنی و مشاغل خاص، بیشتر در معرض خطر حوادث مسمومیت قرار دارند، تصریح کرد: از این رو، تهیه دستورالعمل‌های خاص و آموزش به این گروه‌ها می‌تواند در کاهش این نوع حوادث مؤثر باشد.

در ادامه علیرضا ژرفی، رئیس امور HSE و پدافند غیر عامل و مدیریت بحران شرکت گاز استان تهران نیز در این مراسم اظهار کرد: آمار حوادث مرتبط با گاز مونوکسیدکربن نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده است.

وی همچنین راهکارهایی را به منظور کاهش حوادث اشاره کرد و گفت: نظارت بر کیفیت تجهیزات گرمایشی و گازی: افزایش نظارت بر کیفیت تجهیزات تولیدی و نصب سیستم‌های گرمایشی ایمن می‌تواند از بسیاری از این حوادث جلوگیری کند، تدوین استانداردهای نصب و ایمنی در ساختمان‌سازی: بر اساس دستورالعمل‌های نظام مهندسی، الزام به رعایت اصول ایمنی در ساختمان‌ها و نصب تجهیزات ایمنی می‌تواند حوادث را به میزان قابل توجهی کاهش دهد، راه‌اندازی سامانه اختصاصی گزارش حوادث: به منظور مستندسازی و تحلیل علل ریشه‌ای حوادث، پیشنهاد شد سامانه‌ای راه‌اندازی شود تا اطلاعات مربوط به حوادث ایمنی ساختمان‌ها و گاز شهری، به‌طور اختصاصی و با رعایت حریم خصوصی افراد، ثبت و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد.

نماینده اداره گاز در ادامه این نشست به لزوم ایجاد تغییر در رویکردها و تمرکز بر عوامل ساختاری و فنی برای کاهش نرخ مسمومیت و تلفات ناشی از گاز تاکید کرد و سازمان‌ها و نهادهای مختلف را به همکاری در این زمینه فراخواند. یکی از موضوعات اصلی مطرح‌شده در این جلسه، لزوم اجرای مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان به ویژه در حوزه ایمنی گاز و بازرسی‌های ادواری دوساله بود.

به گفته ژرفی، اجرای دقیق این مقررات می‌تواند بسیاری از حوادث گازی را کاهش دهد. بازرسی‌های ادواری می‌تواند مشکلات ایمنی ناشی از سهل‌انگاری و ناآگاهی مشترکان را کاهش داده و ایمنی را در واحدهای مسکونی و تجاری افزایش دهد.

ژرفی با اشاره به اهمیت کنترل و بازرسی تأسیسات گازکشی، تاکید کردند که بازرسی‌های دوره‌ای به ویژه در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری می‌تواند تا ۸۰ درصد از مرگ‌ومیرها و مسمومیت‌های ناشی از گاز را کاهش دهد. در این راستا، با شناسایی و رفع هرگونه نقص در سیستم‌های لوله‌کشی و تأسیسات گازی، کارشناسان و متخصصان با هشدارها و توصیه‌های لازم، صاحبان ساختمان‌ها را از اقدامات ضروری برای حفظ ایمنی آگاه می‌سازند.

وی ادامه داد: یکی از راهکارهای مؤثر برای کاهش حوادث، آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده به شهروندان است. شرکت گاز استان تهران از طریق رسانه‌های گروهی، پیامک‌ها، بنرها و تابلوهای تبلیغاتی، پیام‌های آموزشی را برای آگاهی مردم از روش‌های ایمن استفاده از وسایل گازسوز منتشر می‌کند. به گفته مسئولان، افزایش آگاهی عمومی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش چشمگیر حوادث گازگرفتگی داشته باشد.

در ادامه نماینده شرکت گاز پیشنهاد کرد که آموزش ایمنی در زمینه گاز و تأسیسات گازی در قالب کتاب یا درس جداگانه‌ای در مدارس تدریس شود. این اقدام به منظور افزایش آگاهی دانش‌آموزان و نسل جدید در زمینه اصول ایمنی و پیشگیری از حوادث ضروری تلقی می‌شود و می‌تواند در کاهش حوادث آینده مؤثر باشد.

به گفته مسئولان شرکت گاز، همکاری و هماهنگی بیشتر نهادهای مربوطه با هدف ارتقای ایمنی عمومی و فرهنگ‌سازی، به ویژه در فصول سرد سال، می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر کاهش حوادث گازی و حفظ ایمنی شهروندان داشته باشد.

داریوش صمدببین، نماینده سازمان نظام مهندسی هم در این مراسم گفت: فرهنگ سازی را باید به شهرهای دیگر هم منتقل کنیم و بیشتر حوادث ما در حوزه گاز شهری و Co به بی توجهی مربوط می‌شود.

جواد نوفرستی، مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور هم در این مراسم گفت: پیرامون کاهش حوادث مونوکسیدکربن نیاز به یک کمپین ملی داریم. سال گذشته ۱۷ درصد فوتی‌های مونوکسیدکربن مربوط به تهران بوده است. در نیمه اول سال ۴۰ نفر جان خود را بر اثر مسمومیت گاز Co از دست دادند و حدود ۸۰ درصد حوادث دودکش عامل کشنده بوده است‌. در چادر، خودرو و عمره هم گاز مونوکسیدکربن حادثه ایجاد می‌کند.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران هم در این مراسم گفت: ما نقص قوانین داریم و باید یک تغییر نگاه در مسئولین ایجاد شود. همه دستگاه‌ها باید پای کار بیایند و تازمانی که این امر رخ ندهد، اتفاق خاصی نخواهد افتاد.

قدرت اله مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران هم در این مراسم اظهار کرد: ما مسئولان ایمنی، مسئول جان مردم هستیم.

وی افزود: آموزش‌های شهروندی و همه ی بخش‌های دیگر باید بیشتر فعال شوند. بیشترین اتصالی برق در منازل مرتبط با طراحی هاست. ریشه همه مسائل در کشور ما به به فرهنگ باز می‌گردد.

محمدی با اشاره به این موضوع که باید از شبکه‌های اجتماعی و تلفن همراه در حوزه آموزش‌های شهروندی استفاده کرد، گفت: باید در حوزه ایمنی و آموزش از روش تکرار استفاده کنیم‌.

وی تصریح کرد: در یک مغازه ۱۲ متری که در شادآباد دچار حریق شد ۲۰۰ هزار اسپری وجود داشت که این موضوع بسیار خطرناک است. حریق بازار شادآباد حدود ۱۵ همت خسارت مالی به دنبال داشت که اگر دستورالعمل‌های ایمنی رعایت می‌شد شاهد این خسارات نمی‌بودیم. این بازار ۱۱ بار اخطار ایمنی دریافت کرده بود.

محمدی تاکید کرد: باید از ظرفیت بیلبوردهای شهری در اتوبان‌ها و همچنین ظرفیت مترو در آموزش‌های شهروندی و کاهش حوادث استفاده کرد.

همچنین در این جلسه که با حضور کارشناسان و مسئولان سازمان آتش‌نشانی برگزار شد، بر اهمیت آموزش عمومی و استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای شناسایی و پیشگیری از خطرات گاز تأکید شد.

مسئولان اعلام کردند که در مواقع حادثه، سازمان آتش‌نشانی در قالب پاسخ‌گویی سریع وارد عمل می‌شود، اما در پیشگیری از وقوع حوادث، استفاده از سنسورهای مونوکسید کربن و دستگاه‌های هشداردهنده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، مسئولان در خصوص ضرورت افزایش آگاهی شهروندان و آموزش‌های پیشگیرانه در فضای مجازی و رسانه‌های گروهی به ویژه در زمینه استفاده صحیح از وسایل گازسوز سنتی، تأکید کردند.