پزشکی و سلامت

نوشابه مشکی علاج یک بیماری تابستانی!

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : به اورژانس بیمارستان مراجعه و برای ویزیت به اتاق پزشک می‌رود و می‌گوید: «من چند روزه که بدون هیچ دلیل خاصی سرگیجه دارم، اتفاقاً با چند تا از همکارامم حرف می‌زدیم می‌گفتن ما هم احساس سرگیجه می‌کنیم! دلیلش چیه آقای دکتر؟» در حال حاضر بسیاری از افراد با علائمی مانند سردرد، بی‌حالی، برافروختگی، ضعف، گرفتگی عضلانی، سرگیجه و... به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که علت اصلی آن دمای بالای هوا و گرمازدگی است. سرگیجه یکی از واکنش‌های بدن است که به دلایل زیادی از جمله فشارخون بالا، فشارخون پایین، گرمازدگی و... ایجاد می‌شود.برای بررسی علت سرگیجه ناشی از گرمازدگی به سراغ بابک یکتاپرست سخنگوی سازمان اورژانس کشور رفته‌ایم. یکتاپرست در خصوص علت سرگیجه در فصل تابستان می‌گوید: سرگیجه بدون دلیل اتفاق نمی‌افتد؛ یکی از دلایل سرگیجه دمای بالای هوا و تعریق بدن است. وی در پاسخ به این پرسش که دلیل تعریق بدن چیست؟؛ می‌گوید: سلول‌های بدن به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که در دمای ۳۷ درجه بیشترین فعالیت را دارند. به همین دلیل بدن انسان به گونه‌ای عمل می‌کند که دمای بدن در دمای ۳۷ درجه باقی بماند تا سلول‌ها به خصوص سلول‌های مغزی بتوانند کارشان را به درستی انجام دهند. همچنین زمانی که عضلات فعالیت می‌کنند، گرما در بدن تولید می‌شود. این گرما باید به روش‌های مختلف از بدن خارج شود که یکی از این روش‌ها تعریق بدن است. در هنگام تعریق، بدن آب و املاح را باهم از دست می‌دهد. اما عمدتاً برای جبران آن آب خالص مصرف می‌شود؛ بنابراین آب مورد نیاز بدن جبران می‌شود اما املاح از دست رفته جایگزین نخواهد شد.
 
املاح مورد نیاز بدن در تابستان چیست؟
وی در پاسخ به این پرسش که بدن انسان در اثر تعریق چه املاحی را از دست می‌دهد؟، می‌گوید: نمک، پتاسیم، چربی‌ها و... جزو املاح بدن محسوب می‌شوند. منیزیم، چربی‌ها، پتاسیم، کلر، سدیم و... از طریق عرق می‌توانند دفع شوند اما غالب آن پتاسیم و سدیم است که در فعالیت عضلات بدن، سلول‌ها مانند سلول‌های مغزی دخیل هستند. اگر تنظیم این املاح برهم بخورد فرد می‌تواند دچار تشنج شود. یکتاپرست در خصوص عوامل برهم زدن تنظیم دمای بدن و ایجاد گرمازدگی می‌گوید: چند عامل تنظیم دمای بدن را برهم می‌زند؛ افزایش دمای محیط، افزایش فعالیت بدنی، عدم تهویه مناسب در محیط و گرم بودن آن و ... فرد را دچار گرمازدگی می‌کند. نکته جالبی که درباره گرمازدگی وجود دارد این است که گرمازدگی فقط در فصل تابستان اتفاق نمی‌افتد؛ قهرمانان اسکی هم گرمازده می‌شوند؛ زیرا این افراد فعالیت ورزشی سنگین انجام می‌دهد اما لباس‌هایی می‌پوشند که اجازه تبادل دما را به بدن آنها نمی‌دهد، در نتیجه ورزشکار در زمستان و در پیست اسکی دچار گرمازدگی می‌شود.
 
 
علائم گرمازدگی چیست؟
سخنگوی سازمان اورژانس در خصوص علائم گرمازدگی توضیح می‌دهد: از آنجایی که بدن در اثر گرما و تعریق نمک و املاح از دست می‌دهد، فرد احساس تشنگی، برافروختگی و تعریق، خستگی، گرفتگی عضلانی، ضعف و بی‌حالی، تشنج و در حالت شدید دچار اختلال سطح هوشیاری، کما و مرگ خواهد شد.

بهترین روش درمان گرمازدگی
وی در خصوص بهترین روش درمان گرمازدگی توضیح می‌دهد: بهترین راه درمان، پیشگیری است. افراد برای پیشگیری باید در بازه زمانی که هوای گرم است «۱۱ صبح تا ۵ بعداز ظهر» زیر تابش مستقیم نور خورشید قرار نگیرند، مگر اینکه کار ضروری داشته باشند.بهتر است افراد کارهای ضروری خود را در ساعت‌های اولیه روز که هوا کمی خنک‌تر است انجام دهند؛ خصوصاً افراد در خطر مانند خانم‌های باردار، افراد سالمند، کودکان و نوزادان، دیابتی‌ها، افراد مبتلا به فشارخون به دلیل ضعیف بودن قدرت بدنی، باید بیشتر مراقبت کنند. یکتاپرست در ادامه توضیح می‌دهد: اگر افراد مجبور هستند که در ساعت‌های پیک گرما بیرون بیایند، باید به نحوی از بدن خود در برابر اشعه آفتاب و گرما حفاظت کنند.
 
نوشابه مشکی داروی درمان گرمازدگی
وی در ادامه توضیح می‌دهد: این افراد باید لباس رنگ روشن با جنس نخی و خنک بپوشند، توصیه می‌شود از پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان خودداری شود؛ زیرا به بدن اجازه تبادل حرارت را نمی‌دهد و دمای بدن افزایش پیدا می‌کند.اما لباس‌های آزادتر به دلیل جریان داشتن هوا دمای بدن را تعدیل می‌کنند. همچنین به افرادی که در ساعات روز بیرون از منزل تردد دارند توصیه می‌شود از کرم‌های ضدآفتاب با SPF ۳۰ به بالا و عینک آفتابی استفاده کنند؛ زیرا اشعه یووی می‌تواند بر روی قرنیه چشم اثر بگذارد و در طولانی مدت منجر به کاتاراکت شود. یکتاپرست در خصوص نکات تغذیه‌ای برای پیشگیری از گرمازدگی توضیح داد: افراد باید در این بازه زمانی آب فراوان و مایعات حاوی املاح مانند نوشابه‌های مشکی که پتاسیم بالایی دارند، یک سری از میوه‌ها مانند موز که دارای املاح است، دمنوش‌ها، شربت‌ها و عرقیات سنتی مانند عرق کاسنی، شربت خاکشیر و تخم شربتی برای پیشگیری از گرمازدگی بسیار مفید هستند؛ زیرا تخم شربتی زمانی که وارد آب می‌شود باز شده و آب را نگه می‌دارد اما به تدریج این آب را در معده آزاد می‌کند. همچنین در این ایام باید از املاح و نمک بیشتری در غذای روزانه استفاده شود تا نمکی را که بدن در اثر تعریق از دست داده جبران شود.