پزشکی و سلامت ,علمی، پژوهشی و فناوری

هوش مصنوعی؛ دستیار پزشکی هوشمند برای سالمندان

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : مهسا روحی- موضوع پیری جمعیت سال‌هاست مطرح است و در مورد آن صحبت می‌شود. کارشناسان حوزه سلامت مدام درمورد فرزندآوری هشدار می‌دهد و بعید نیست تا ۱۰ سال آینده ایران نیز جزو کشور‌هایی باشد که جمعیت جوان آن کم می‌شود. در این میان تنها فرزند آوری می‌تواند این بحران را به یک فرصت تبدیل کند. متاسفانه قشر جوان مسائل اقتصادی را تنها دلیل خود برای نداشتن فرزند عنوان می‌کنند.

با نگاهی به دهه ۶۰ متوجه می‌شویم تعداد خانواده ها‌ی ۴ یا ۵ نفره بیشتر بود؛ این درحالی است که اکنون اکثر زوج‌ها ترجیح می‌دهند یک یا دو فرزند داشته باشند و بدتر از آن برخی دیگر کلا قید بچه‌دار شدن را زده‌اند و به نگه داری حیوانات خانگی رو آورده‌اند و نحوه تفکر آنها نسبت به نسل پیشین متفاوت شده است به طوری که می‌گویند در این شرایط اقتصادی یا اجتماعی جامعه چرا باید یک انسان دیگر را به دنیا بیاوریم! متاسفانه همین تفکرات غلط موجب شده است کشور‌های دنیا به سمت سالمندی حرکت کنند که در این میان ایران نیز از این قضیه مستثنی نیست.

اکنون اکثر زوج‌ها ترجیح می‌دهند یک یا دو فرزند داشته باشند و بدتر از آن برخی دیگر کلا قید بچه‌دار شدن را زده‌اند و به نگه داری حیوانات خانگی رو آورده‌اند و نحوه تفکر آنها نسبت به نسل پیشین متفاوت شده است

بررسی‌های جمعیتی سازمان ملل متحد بیان کننده این موضوع است که جمعیت جهان در حال پیر شدن است. نسبت جمعیت سالمند جهان ۶۵ ساله و بیش‌تر در سال ۲۰۲۰، برابر ۹/۳ درصد بود. با فرض ثبات باروری در مقدار کنونی خود، متوسط در سال ۲۰۵۰ این مقدار بیش از دو برابر خواهد شد، یعنی به مقدار ۲۲٫۸ درصد خواهد رسید. در سال ۲۰۲۰، نسبت جمعیت ۶۵ سال و بیش‌تر در کشور‌های پیشرفته ۱۷٫۶ درصد و برای سایر کشور‌ها ۶/۳ درصد برآورد شده است. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۵۰، ۱۵٫۶ درصد از جمعیت جهان ۶۵ ساله و بیش‌تر باشند، در حالی که این نسبت در کشور‌های توسعه‌یافته ۳۳٫۴ درصد و در کشور‌های در حال توسعه ۱۹٫۵ درصد و در کشور‌هایی که حداقل توسعه‌یافتگی را دارند ۹٫۵ درصد باشد.

هزینه‌های سنگین مراقب از سالمندان

این روز‌ها سیاست گذاران حوزه سلامت باید فکری برای سالمند شدن جمعیت کشور کنند. باید بدانیم که سالمندان نیاز‌های مختص خودشان را دارند و باید همه امکانات لازم برای آنها فراهم شود. در گذشته به دلیل سنتی بودن خانواده‌ها معمولا اگر فرد سالمندی در خانواده وجود داشت فرزندان از او مراقبت می‌کردند، اما امروزه با بیشتر شدن مشغله جوانان و همچنین کار کردن بانوان در بیرون از منزل دیگر فرصتی برای نگهداری از سالمندان وجود ندارد و برخی فرزندان والدینشان را به «خانه سالمندان» می‌برند.

با مدرن شدن وتغییرسبک زندگی، نگهداری از سالمندان با چالش‌های بسیاری مواجه است فرزندان درحالی از بار نگهداری سالمند خود شانه خالی می‌کنند که هزینه‌های بالای مراقبت از سالمندان، از جمله هزینه‌های پزشکی، دارو و خدمات خانگی، نیز سر به فلک کشیده است. مراقبت از سالمندان متفاوت است و باید به گونه‌ای باشد که نیاز‌های آنها را رفع کند.

از ساعت هوشمند تا ویلچر برقی؛ کمک فناوری به سالمندان

در حالی که اکثر سالمندان خود از تکنولوژی استفاده‌ای ندارند، اما تکنولوژی به خوبی توانسسته به آنها فرصتی برای راحت‌تر زندگی کردن بدهد. به گفته کارشناسان، فناوری‌های جدید زندگی را برای قشر سالمند راحت‌تر کرده است.

 در همین راستا علی دادگری، رئیس انجمن علمی پرستاری سالمندی و معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پرستاری در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، اظهار کرد: متاسفانه سالمندان با چالش‌های بسیاری مواجه هستند. چیدمان شهری به گونه‌ای است که سالمندان در زندگی روزمره خود با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. متاسفانه عابربانک‌ها، خط کشی خیابان‌ها، محل استقرارعابربانک‌ها، پیاده رو‌ها و ... هیچ کدام متناسب با نیاز سالمندان نیست. البته باید توجه داشت که سالمندان بیمار نیستند و نباید مانند یک فرد بیمار با آنها برخورد کرد.

باید توجه داشت که سالمندان بیمار نیستند و نباید مانند یک فرد بیمار با آنها برخورد کرد

وی به فناوری‌هایی که به کمک مراقبت از سالمندان آمده‌اند اشاره کرد و ادامه داد: در زمینه مراقبت از سالمندان حتی فناوری‌های بسیار ساده هم اثر گذار هستند به طوری که در این میان نباید ذهنمان به سمت فناوری‌های پیچیده حرکت کند. فناوری‌هایی مانند ساخت سمعک، عینک و عصا هرکدام به نوبه خود انقلابی در این زمینه ایجاد کرده‌اند.

دادگر تصریح کرد: در میان همه ابزار‌هایی که برای سالمندان ساخته شده و در بازار وجود دارند، بیشترین نیاز به ابزار‌های حرکتی است، زیرا اگر حرکتی وجود نداشته باشد موجب انزوا، تنهایی و گوشه گیری سالمندان می‌شود.

ساخت ویلچر برای سالمندان براساس آرگونومی بدن

رئیس انجمن علمی پرستاری سالمندی گفت: ویلچر‌هایی طراحی شده‌اند که به جابه جایی راحت سالمندان بسیار کمک می‌کنند. باتوجه به محدودیت‌های حرکتی که ممکن است برخی سالمندان با آن مواجه شوند، ساخت این ویلچر‌ها می‌تواند کیفیت زندگی سالمندان را ارتقا دهد. این ویلچر‌ها به استقلال بیشتر سالمندان ختم می‌شوند. ویلچر‌های ساخته شده از نظر آرگونومی وضعیت بهتری دارند و موجب می‌شوند سالمند راحت‌تر از روی ویلچر بلند شده و دوباره از آن استفاده کند. از سوی دیگر این ویلچر‌ها به فردی که سالمند را حرکت می‌دهد نیز کمک می‌کند تا راحت‌تر ویلچر را جابه جا کند و برایش مشکلی پیش نیاید.

سمعک‌های هوشمند؛ راهی نوین برای کمک به سالمندان

وی افزود: سمعک‌ها و عینک‌ها نقش مهمی در زندگی سالمندان دارند به طوری که اگر این دو ابزار نباشد ارتباط سالمند با محیط اطراف قطع می‌شود. کاهش شنوایی اتفاقی است که به صورت فیزیکی در همه سالمندان رخ می‌دهد که به دلیل ایجاد آرتروز در استخوان‌چه گوش است. در گذشته سمعک‌های ساخته می‌شد که بیشتر نقش مکانیکال داشتند؛ اما امروزه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، سمعک‌هایی ساخته می‌شوند که فقط مکانیکال نیستند و قابلیت تنظیمات به صورت الکترونیک را دارند. سمعک‌های امروزی صدا را بهتر منتقل کرده و موجب از بین رفتن نویز و صدا‌های اضافی می‌شوند. 

دادگر ادامه داد: در گذشته سمعک‌های موجود در بازار بزرگ بودند در حالی که سمعک‌های امروزی بسیار کوچک و متناسب با وضعیت گوش هر فرد است. برخی سالمندان به دلیل کم شدن شنوایی دچار توهم شنیداری می‌شوند که در طولانی مدت موجب ایجاد مشکلات روانی می‌شود به همین دلیل استفاده از سمعک برای برخی سالمندان نقش حیاتی دارد و پیشرفت در ساخت نمونه‌های جدید آن می‌تواند تاثیر شگرفی در سالمندان داشته باشد.

رئیس انجمن علمی پرستاری سالمندی گفت: پیرچشمی یکی دیگر از مشکلاتی است که در سنین میانسالی به سراغ افراد می‌آید. با بالا رفتن سن دید دور و دید نزدیک فرد دچار مشکل می‌شود. امروزه به مدد پیشرفت تکنولوژی، همکارانمان موفق شدند استفاده سالمندان از ۲ یا ۳ عدد عینک را به یک عدد عینک کاهش دهند.

پوشش بیمه‌ای برای تجهیزات سالمندی مناسب نیست

وی با اشاره به این که کشورمان در شرایطی قرار گرفته است که تمام تجهیزات به راحتی در اختیار سالمندان قرار می‌گیرند گفت: متاسفانه پوشش بیمه‌ای برای خرید تجهیزات گفته شده مناسب نیست به طوری که بسیاری از سالمندان در تهیه ابزار‌ها با مشکل مواجه هستند. 

دادگر تشریح کرد: مجموعه‌ای از تجهیزات پوشیدنی وجود دارند که به صورت دستبند و پا‌بند در بازار وجود دارند و برخی کمک‌ها را به سالمندان ارائه می‌دهند. این دستبند‌ها می‌توانند اطلاعات اولیه وضعیت سالمند را در اختیار خانواده فرد قرار دهند تا از تغییرات سالمند در طول روز مطلع باشند.

وی با اشاره به این که مچ‌بند‌های جدیدی در حال ساخت هستند که می‌توانند تغییرات فیزیک بدن سالمند را اطلاع دهند گفت: اگر سالمندی در منزل تنها باشد و زمین بخورد، این مچ‌بند‌ها می‌توانند موقعبت فرد سالمند را تشخیص دهند. همچنین اگر سالمند چند دقیقه‌ای حرکت نکند، مچ‌بند این موضوع را سریعاً به ۵ یا ۶ نفر از اعضای خانواده او اطلاع می‌دهد و می‌تواند به طور مستقیم با اورژانس ارتباط برقرار کند و موقعیت مکانی و وضعیت جسمانی فرد را به اورژانس گزارش دهد. این دستگاه اکنون در حال ساخت و تکمیل است. این ابزار برای سالمندانی که تنها زندگی می‌کنند بسیار کاربردی خواهد بود.

فیزیوتراپی خانگی سالمندان با دستکش پوشیدنی

رئیس انجمن علمی پرستاری سالمندی با بیان این که تکنولوژی‌ها به کمک سالمندان آمده‌اند گفت: پیشرفت تکنولوژی و فناوری کمک‌های بسیاری به سالندان کرده است از بازی‌هایی که می‌توانند تمرین ذهنی برای سالمند باشند گرفته تا دستکش‌های پوشیدنی که کاهش فعالیت در انگشتان دست را مرتفع کرده و منجربه یک فیزیوتراپی خانگی می‌شوند.