به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از زنجان، امروزه  آب به آن اندازه مهم شده است که روزی نفت برای کشورها مهم بود و به سبب آن سیاست و امنیت کشورها تحت تأثیر قرار گرفته و سال های اخیر  نیز مقوله ای تحت عنوان بحران آب بر سر زبان ها افتاده است.

بحران آب  از مشکلات متعددی ناشی می‌شود که یکی از این عوامل عدم مدیریت و استفاده نا صحیح از منابع آبیست. غفلت هایی که نسبت به آب و منابع آبی در  در کشوررخ داده است سب شده است که کارشناسان اذعان کنند که فلات ایران نه تنها در  بحران آب نیست بلکه در دل  بحرانی جدی تر قرار دارد.

بحران آب، آری یا نه؟

مراد از بحران آب این نیست که شرایطی پدید آمده استه  که به سبب مرتبط نشدن نیازهای آبی در بخش یا کل کشور شاهد بی ثباتی یا تنش‌های اجتماعی باشیم بلکه به این معناست که در صورت شدت گرفتن تغییرات در کمیت و کیفیت  توزیع آب قادر به پاسخ دهی به نیازهای روزافزون نبوده و روند توسعه درازمدت کشور به تعویق افتاده یا به کلی مختل می شود.

بر همین اساس کارشناسان برای سنجش این تغییرات از شاخص های متعددی استفاده می‌کنند من جمله این شاخص ها  که برای سنجش میزان آب کشورها به کار می‌رود ، وضعیت پراکندگی بارندگی است و آمار ها نشان می دهد  میزان بارندگی در ایران ۲۲۸ میلی‌متر می باشد که کمتر از یک سوم بارندگی جهانی است.

از مهمترین مشکلات حاضر مربوط به آب در کشور می توانیم به توزیع غیر یکنواخت آب در طول  مکان و زمان ، عدم توازن بین عرضه و تقاضا آب ، بالا بودن تامین هزینه‌های تامین آب با روش های نوین، کاهش شدید ذخایر آب زیرزمینی ، دفع غیر صحیح فاضلاب های خانگی و پسابهای صنعتی و خسارت‌های زیست ‌محیطی اشاره کنیم روزی فلات ایران شاهد مدیریت پایدار آب بوده است.

دولتمردان علت اصلی بحران آب را تغییر اقلیم ، وقوع خشکسالی های مکرر و تحریم ‌های بین‌المللی معرفی می‌کنند اما شاید در حقیقت موارد بالا ارتباط کمی با این مقوله داشته باشند و باید علت اصلی را در عدم برنامه‌ریزی جامع و دیدگاه های سطحی نگرانه مسئولین جست چرا که به شدت یافتن این مسئله می افزاید و نیاز جدی است تا نخبگان و مدیران نگاه ویژه ای به این مسئله داشته باشند.

نظرات کارشناسان مختلف درباره ترسالی

مسئله دیگری که در دو سال اخیر با آن مواجه هستیم اتمام  دوره خشکسالی و وارد شدن به ترسالی در کشور است. ایران پس از یک دوره طولانی مدت خشکسالی در چهل سال گذشته در سال های 1397 و 1398 با ثبت رکورد هایی در بارش های سالانه گمان ها را به سمتی برده است که همگان صحبت از آغاز دوره ترسالی می کنند.

بارندگی های دو سال گذشته ایران در سال 99 نیز ادامه داشته است اما باید به این نکته توجه داشت که که بارندگی های امسال حدودا 10 درصد کاهشی بوده است. با این وجود برخی از کارشناسان صحبت از ترسالی و برخی دیگر این موضوع را رد کرده و نظریه های دیگری را مطرح می کنند.

در این رابطه جهانگیر پرهمت قائم مقام ستاد توسعه آب به ایسنا گفته است که نمی‌توان به طور قاطع اظهار نظر کرد ولی روند موجود یک روند ترسالی را نشان می‌دهد و امیدواریم این روند ترسالی رخ داده باشد همچنین حسین طبری محقق حوزه های هیدرولوژی و تغییر اقلیم در دانشگاه کی یو لون بلژیک معتقد است که وقوع دوسال تر متوالی نمی تواند لزوما حاکی از ورود به دوره  ترسالی باشد چرا که ترسالی و خشکسالی حاصل نوسانات اقلیمی است.

اسماعیل کهرم بوم شناس و مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار ایمنا می گوید: ایران امسال وارد ترسالی شده است چرا که از سال آبی گذشته تاکنون بارش های فراتر از نرمال را شاهد بودیم و همچنان نیز می بارد این در حالی است که امیر گندمکار اقلیم شناس با رد این موضوع اعتقاد دارد برآیند بررسی‌ها نشان می‌دهد که امسال یکی از خشکترین پاییزهای چندسال اخیر خواهیم بود.

تغییر اقلیم و اتفاقات ناشی از آن

حمیدرضا خورشیدی، مدیرکل هواشناسی استان اصفهان با اشاره به اینکه با پدیده تغییر اقلیم در ایران مواجه هستیم به ایمنا گفت: این تغییر اقلیم باعث می‌شود برخی مناطق به سمت رخداد خشکسالی‌های چندین ساله پیش برود یا در برخی مناطق بارش‌های سنگین و سیل آسا را شاهد باشیم که هر دو خوب نیست زیرا نمی‌توان گفت چون حجم بارش‌ها اندکی افزایش می‌یابد وضعیت خوب می‌شود، شاید بارش‌های با حجم زیاد در زمان کوتاه رخ دهد و خسارت همراه داشته باشد بنابراین نمی‌توان گفت که اگر به سمت ترسالی می‌رویم، ترسالی مطلوبی است.

در این شرایط کارشناسان نظریه ها و سناریو های متعددی را مطرح می کنند و در مورد قطعیت هر کدام از آن ها نمی توان نظر داد اما بارش سال های اخیر چالشی جدی برای کارشناسان این حوزه به وجود آورده است تا اندوخته های خود را محک بزنند و منتظر زمان باشنند تا صحت و سقم گفته هایشان مشخص شود

با این وجود تصمیمات اتخاذ شده از سمت دولت و زیر مجموعه وابسته به آن که مسئولیت خطیری را در این حوزه بر عهده دارند بسیار حائز اهمیت است به خصوص زمانی که پدیده تغییر اقلیم ثابت شود و خطرات ناشی از بارش های فراوان مقطعی و حتی خشکسالی در برخی مناطق به وقوع بپیوندد.

انتهای پیام/