پزشکی و سلامت ,علمی، پژوهشی و فناوری

توسط عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛

راهکار علمی، چالش دفن ایمن پسماندهای پزشکی در اصفهان

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری اصفهان : حمیدرضا پورزمانی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به عنوان مجری طرح انجام شده، در گفت‌وگو با خبرنگار علم و فناوری، اظهار کرد: مدیریت صحیح و دفع مناسب پسماندهای پزشکی مسئله‌ای مهم است که ارتباط مستقیمی با سلامت و کنترل عفونت در بیمارستان‌های شهر و جامعه دارد.

وی افزود: بهترین شیوه مدیریت پسماندهای پزشکی، به‌جای سوزاندن و دفع آنها، جلوگیری از تولید این نوع پسماندها است، مشروط بر اینکه از نظر قوانین محلی و منطقه‌ای منعی برای کمینه‌سازی وجود نداشته باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تصریح کرد: در صورتی که امکان بازیافت پسماند وجود نداشته باشد، باید از گزینه‌های تصفیه و دفع نهایی مانند روش دفن ایمن استفاده کرد تا اثرات بهداشتی و زیست‌محیطی پسماندهای بیمارستانی کاهش یابد. عناصر مدیریتی مهم در مدیریت زباله‌های بیمارستانی شامل کاهش پسماند در محل تولید، تفکیک، نگهداری، تصفیه و دفع است.

پورزمانی خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف طراحی یک لندفیل مطمئن برای دفن پسماندهای بیمارستانی تولیدی در شهر اصفهان و در همکاری میان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه اصفهان و سازمان مدیریت پسماند شهرداری اجرا شد. 

وی خاطرنشان کرد: در انجام این طرح شروین جمشیدی و اکبر قاضی‌فرد (دانشگاه اصفهان)، افشین ابراهیمی (دانشگاه علوم پزشکی اصفهان) و محمود هاشمی اصفهانیان، سعید فدایی و حسین کریمی مشارکت داشتند.

پورزمانی با اشاره به روش‌های مختلف دفع زباله‌های بیمارستانی اظهار کرد: علیرغم وجود روش‌های دیگر، دفن همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های دفع انواع مواد زائد جامد مطرح بوده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال‌های اخیر از این روش برای دفع برخی از مواد زائد خطرناک نیز استفاده شده که به عنوان لندفیل‌های مطمئن شناخته می‌شوند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: یک لندفیل مطمئن باید دارای آستری دولایه، سیستم جمع‌آوری و برداشت شیرابه (LCRS)، سیستم تشخیص نشتی و نرخ نشتی عملی (ALR) باشد.

پورزمانی با اشاره به آمار میزان پسماندهای دفن‌شده در سال‌های گذشته گفت: در سال ۹۶ و ۹۷ به ترتیب حدود ۶.۲۷۸.۱۳۰ و ۵.۱۶۳.۲۰۰ کیلوگرم پسماند وارد محل دفن سجزی شده است که بیشترین مقدار پسماند تولیدی مربوط به شهرستان اصفهان (۸۸ درصد) و کمترین مقدار مربوط به شهرستان برخوار (۰.۲ درصد) بوده است. میزان ورود پسماند به محل دفن در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶، به میزان ۱.۱۱۴.۹۳۰ کیلوگرم کاهش یافته است.

وی همچنین به آمار سال ۹۸ اشاره کرد و افزود: بر اساس این آمار، سالانه ۳.۹۴۷.۰۴۸ کیلوگرم پسماند اتوکلاو شده (معادل ۷۶.۴ درصد) و ۱.۲۱۶.۱۵۲ کیلوگرم پسماند اتوکلاو نشده (معادل ۲۳.۶ درصد) وارد محل دفن می‌شود.

پلاستیک‌ها ۴۳.۶ درصد از کل پسماندها را تشکیل می‌دهد

پورزمانی درباره آنالیز فیزیکی پسماندهای پزشکی گفت: بیشترین مقدار وزنی پسماندهای بیمارستانی مربوط به پلاستیک‌ها است که ۴۳.۶ درصد از کل پسماندها را تشکیل می‌دهد. پس از آن به ترتیب پارچه، سایر پسماندها، مایعات، کاغذ، مواد غذایی، شیشه، بافت بدن و فلزات بیشترین سهم را دارند.

متوسط نرخ تولید پسماندهای بیمارستانی ۱.۸ کیلوگرم به ازای هر تخت در روز محاسبه شده است

وی در خصوص میزان تولید پسماند بیمارستانی در هر بیمارستان در سال ۱۳۹۷ اظهار کرد: با توجه به تعداد تخت‌های فعال، متوسط نرخ تولید پسماندهای بیمارستانی ۱.۸ کیلوگرم به ازای هر تخت در روز محاسبه شده است.

پورزمانی با اشاره به مشکلات محل دفن فعلی تأکید کرد: مهم‌ترین چالش‌های این محل شامل کم بودن مساحت زمین در دسترس (حدود ۱۰ هزار متر مربع)، بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی (عمق آب در محل لندفیل ۳.۵ تا ۵ متر) و قرار گرفتن محل دفن در کنار زهکش منابع طبیعی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، افزود: با توجه به این مشکلات، پیشنهاد می‌شود در همان محدوده، محلی دیگر برای لندفیل مطمئن در نظر گرفته شود. همچنین، به دلیل مسیر و پتانسیل جریان آب سطحی و زیرزمینی، این احتمال وجود دارد که شیرابه محل دفن پسماندهای عادی به سمت پسماندهای پزشکی منتقل شود که در طول زمان، علی‌رغم اقدامات مهار، می‌تواند خطرات زیست‌محیطی و بهداشتی منطقه را افزایش دهد.

پورزمانی تصریح کرد: به نظر می‌رسد محل‌های مستعدتری از نظر خاک‌شناسی، با ضخامت و تراکم مناسب لایه رسی، در سایر مناطق تحت مالکیت سازمان مدیریت پسماند وجود داشته باشد که بتوان از آنها برای دفن پسماندهای پزشکی و عفونی استفاده کرد.

وی در پایان تأکید کرد: در صورتی که به هر دلیلی تغییر محل دفن امکان‌پذیر نباشد، ضروری است تمهیدات لازم برای جلوگیری از مخلوط شدن و مهار شیرابه پسماندهای عادی و پزشکی انجام شود و از رس‌های مرغوب موجود در منطقه برای آب‌بندی محل دفن پسماندهای پزشکی بهره گرفته شود.

 انتهای پیام/