علمی، پژوهشی و فناوری

تامین امنیت غذایی با کشاورزی پایدار

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از استان مرکزی به نقل ازروابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی این استان؛ امنیت غذایی به معنای تهیه غذای سالم و کافی برای آحاد مختلف مردم و دارای دو مولفه اصلی شامل غذای کافی و غذای سالم است که باید هر دو مولفه همزمان محقق شود تا به امنیت غذایی دست پیدا کنیم.
عادل غدیری رئیس بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: تمامی عواملی که می‌توانند در میزان تولید، کمیت و کیفیت تولید غذا تاثیرگذار باشند قادر به تهدید امنیت غذایی نیز هستند و می‌توانند تولید مواد غذایی را با مشکل مواجه کنند. به عنوان مثال تنش‌هایی که در تولید برخی مواد غذایی نظیر تولید مرغ، گندم، دانه‌های روغنی ... ایجاد می‌شود از جمله عوامل تهدیدکننده امنیت غذایی هستند. از طرفی، اگر تولید موادغذایی به میزان کافی باشد، اما سالم نباشد نظیر مصرف بیش از حد سموم و کودهای شیمیایی و آلودگی عناصر سنگین در محیط، باز هم می‌تواند امنیت غذایی را به خطر بیندازد.
عادل غدیری گفت: دانش‌ بنیان کردن کشاورزی نخستین گام برای تامین امنیت غذایی است تا با نفوذ دانش در گستره بخش کشاورزی بتوان تولید را از نظر کمی و کیفی ارتقا داد. مواردی نظیر بذر اصلاح شده، مکانیزاسیون صحیح، اصول کاربردی مبارزه تلفیقی و مبارزه بیولوژیکی با آفات و علف‌های هرز، در کشاورزی دانش‌ بنیان مورد توجه قرار دارد و موجب ارتقای کمی و کیفی تولیدات کشاورزی خواهد شد و سلامت جامعه را تامین می‌ کند.
وی اظهار کرد: پدیده خشکسالی و افزایش دما از مهمترین عواملی است که در تغییرات اقلیمی و بدنبال آن در امنیت غذایی اثرگذار است. پدیده خشکسالی موجب خواهد شد تا در مزارع دیمی که وابسته به بارش‌ها هستند تنش ایجاد شود که بر این اساس ناگزیر به کشت گیاهان با نیاز آبی کمتر و مقاوم به شرایط خشکی هستیم. از طرفی باید به دنبال کاشت بذور زودرس بود و از دوره تنش خشکی فرار کرد تا عملکرد قابل قبولی ایجاد شود.
عادل غدیری افزود: افزایش عملکرد در واحد سطح وابسته به تکنولوژی و دانش است و بدون دانش‌ بنیان کردن بخش کشاورزی نمی‌توان به افزایش عملکرد در واحد سطح دست یافت. افزایش عملکرد راهبردی برای جلوگیری از کاهش تولید مواد غذایی در آینده است و همچنین باید تدابیر لازم برای جلوگیری از ضایعات تولیدات کشاورزی را اتخاذ کرد تا تلفات محصولات به حداقل برسد.
مراجعه به اصول کشاورزی ارگانیک و تولید محصولات سالم با هدف به حداقل رساندن مصرف سموم و کودهای شیمیایی، کنترل آفات و علف‌های هرز به شیوه بیولوژیکی و تلفیقی، استفاده از آفت کش‌ها و علف‌کش‌های گیاهی و کاهش مصرف مواد مصنوعی، راهکارهایی برای افزایش کیفیت و سلامت محصولات کشاورزی است.

وی خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه بسیاری از عوامل بیماری‌ زا پس از برداشت محصول و در مراحل انبارداری خسارت وارد می‌کنند باید با بکارگیری روش‌های علمی نگهداری محصول در سردخانه و انبار، مانع بروز خسارت و کاهش کیفیت تولیدات شد.
وی ادامه داد: تأمین امنیت غذایی بدون استفاده از تکنولوژی‌های نوین در آینده بسیار سخت و حتی غیرممکن است. تکنولوژی‌هایی نظیر فناوری نانو، استفاده از پهپادها در مدیریت مزرعه و کاهش مصرف مواد شیمیایی، بهره‌ گیری از ظرفیت هوش مصنوعی و فناوری‌های مربوط به مکانیزاسیون می‌توانند در امنیت غذایی نقش اثرگذاری داشته باشند. کشاورزی سنتی از مبنای دانش‌ بنیان فاصله دارد و در آینده محکوم به شکست است چرا که جوابگوی تولید غذای سالم برای نسل آینده نخواهد بود.
رئیس بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی افزود: در تولید محصولات کشاورزی باید به گونه‌ ای برنامه‌ ریزی کرد که در تولید محصولات استراتژیکی نظیر گندم، سیب زمینی، مواد پروتئینی، حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد تولید مازاد مصرف سالانه داشته باشیم.
وی در خصوص تاثیر رژیم‌ های غذایی ناپایدار و مصرف بیش‌ از حد منابع طبیعی بر امنیت غذایی نیز گفت: تدوین برنامه‌های لازم در حوزه اصلاح الگوی مصرف، حذف عادت‌های غذایی ناسالم، پرهیز از فست‌ فودها و ترویج سبک تغذیه سالم ضروری است. استفاده از فست‌ فودها فشار زیادی بر تولید برخی محصولات نظیر سیب زمینی، روغن و ... وارد کرده است که حتی بیشتر از مصرف جهانی است.

وی افزود: اصلاح سبک زندگی و روش صحیح تغذیه، در پایداری امنیت غذایی بسیار تاثیرگذار است و زمانی که نتوانیم سبک زندگی و الگوی مصرف را تغییر دهیم ناگزیر به فشار آوردن به مراتع و جنگل‌ها برای تغییر کاربری و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی خواهیم شد تا بتوان میزان تولیدات را افزایش داد که در بلندمدت خسارات جبران‌ ناپذیری را به منابع طبیعی و ثروت ملی وارد می‌کند.