زندگی در عصر مدرن با پیشرفت‌های چشمگیر علمی و فناورانه، همراه با چالش‌های بسیاری در حوزه سلامت جسم و روان مواجه شده است. استرس‌های روزمره، تغذیه ناسالم، کاهش فعالیت بدنی و گسست روابط اجتماعی از جمله عواملی هستند که سلامت انسان را به خطر انداخته‌اند. در این میان، توجه به سبک‌های زندگی که بتوانند به‌عنوان راهکاری جامع برای مقابله با این چالش‌ها عمل کنند، اهمیتی دوچندان پیدا کرده است. سبک زندگی ایرانی-اسلامی، با ریشه‌های عمیق فرهنگی و آموزه‌های دینی، الگویی بی‌نظیر است که نه‌تنها در بهبود کیفیت زندگی افراد مؤثر بوده بلکه از دیدگاه علمی و تجربی نیز تأیید شده است.

این سبک زندگی با تأکید بر تعادل میان جسم و روح، بهره‌گیری از تغذیه سالم، تقویت روابط اجتماعی و پایبندی به اصول معنوی، راهکاری عملی برای کاهش آسیب‌های جسمی و روانی ارائه می‌دهد. پرداختن به این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که نه‌تنها ارزش‌های فرهنگی و دینی ما را تقویت می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی جهانی برای زندگی سالم باشد.

 این گزارش، با استناد به منابع معتبر داخلی و بین‌المللی، به بررسی دقیق و علمی ابعاد مختلف این سبک زندگی و تأثیرات مثبت آن بر سلامت جسم و روان می‌پردازد.

دکتر مریم امینی، متخصص تغذیه، در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا که در تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۲۰ منتشر شد، تأکید می‌کند که برنامه غذایی سنتی ایران، شامل غذاهایی نظیر حبوبات، سبزیجات تازه و لبنیات، با بسیاری از اصول تغذیه مدرن سازگار است و به‌عنوان یک رژیم متعادل شناخته می‌شود. وی توضیح می‌دهد که مصرف غذاهای ساده و طبیعی، از جمله نان کامل و خرما، به تنظیم قند خون و کاهش احتمال ابتلا به دیابت کمک می‌کند. او همچنین به تأثیر پرهیز از پرخوری اشاره می‌کند که در فرهنگ اسلامی توصیه شده است و با یافته‌های علمی درباره جلوگیری از چاقی و بیماری‌های متابولیکی مطابقت دارد. دکتر امینی در ادامه این مصاحبه به مطالعات اخیر انجام‌شده در ایران اشاره می‌کند که نشان می‌دهد مصرف عسل طبیعی، که در سبک زندگی اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد، می‌تواند التهاب‌های داخلی بدن را کاهش داده و سیستم ایمنی را تقویت کند.

در گزارشی که CNN Health در سال ۲۰۲۳ منتشر کرد، رژیم غذایی سنتی ایرانی که بخشی از سبک زندگی اسلامی محسوب می‌شود، به‌عنوان یکی از سالم‌ترین رژیم‌های غذایی جهان معرفی شده است. این گزارش تأکید می‌کند که استفاده از مواد غذایی تازه و فصلی، از جمله سبزیجات بومی و حبوبات، نه‌تنها تأثیرات مثبتی بر سلامت جسمانی دارد بلکه از نظر زیست‌محیطی نیز پایدارتر از رژیم‌های غذایی صنعتی است. این الگوهای غذایی، برخلاف رژیم‌های مدرن پرچرب و پرقند، تأثیرات منفی بر بدن باقی نمی‌گذارد و میزان بیماری‌های قلبی و عروقی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

خواب و تنظیم استراحت

دکتر کمالی، متخصص مغز و اعصاب، در گفت‌وگو با روزنامه همشهری که در تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۸ منتشر شد، به اهمیت خواب شبانه در سبک زندگی اسلامی اشاره می‌کند. او توضیح می‌دهد که خواب بین ساعات ۱۰ شب تا ۶ صبح، که در آموزه‌های دینی توصیه شده است، با تنظیم ترشح هورمون ملاتونین، موجب بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس روزانه می‌شود. وی همچنین اضافه می‌کند که بیداری زودهنگام می‌تواند هوشیاری مغزی را افزایش داده و به تقویت حافظه کمک کند. دکتر کمالی در این مصاحبه از پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی تهران یاد می‌کند که نشان داده است خواب کافی و منظم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مغزی نظیر آلزایمر را کاهش دهد.

مطالعات انجام‌شده در دانشگاه هاروارد نیز که نتایج آن در سال ۲۰۲۱ در ژورنال تخصصی خواب منتشر شد، این موضوع را تأیید کرده است. این تحقیقات نشان می‌دهد که خواب منظم شبانه تأثیر مثبتی بر تنظیم فشار خون و کاهش ریسک بیماری‌های قلبی دارد. پژوهشگران در این مطالعه تأکید کرده‌اند که بیداری زودهنگام و خواب زودهنگام، که در سبک زندگی اسلامی جایگاه خاصی دارد، می‌تواند عملکرد سیستم عصبی را بهبود بخشد و سطح انرژی روزانه را افزایش دهد.

معنویت و سلامت روان

معنویت نیز یکی دیگر از جنبه‌های مهم سبک زندگی ایرانی-اسلامی است که تأثیر مستقیمی بر سلامت روان دارد. دکتر نرگس شفیعی، روان‌شناس، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر که در تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۵ منتشر شد، توضیح می‌دهد که اعمالی مانند نماز و دعا می‌توانند استرس و اضطراب را کاهش داده و موجب تقویت روحیه شوند. او در این مصاحبه به تحقیقی اشاره می‌کند که نشان داده است افرادی که به‌طور منظم زمان‌هایی را برای عبادت و تفکر اختصاص می‌دهند، سطح هورمون کورتیزول، که عامل اصلی استرس است، در بدن‌شان پایین‌تر از دیگران است. وی همچنین بیان می‌کند که معنویت می‌تواند حس هدفمندی را در زندگی تقویت کند و ارتباطات اجتماعی را بهبود بخشد.

در گزارش BBC Health که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، از ارتباط معنویت و سلامت روان به‌عنوان یک موضوع جهانی یاد شده است. این گزارش تأکید دارد که افرادی که به عبادت و مدیتیشن روزانه می‌پردازند، در مواجهه با بحران‌های روانی و چالش‌های زندگی بهتر عمل می‌کنند. محققان این گزارش، فرهنگ اسلامی را به‌عنوان یکی از الگوهای موفق در ایجاد ارتباط میان معنویت و آرامش روان معرفی کرده‌اند.

تحرک بدنی و فعالیت منظم روزانه

فعالیت بدنی نیز در سبک زندگی ایرانی-اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. دکتر علی احمدی، متخصص پزشکی ورزشی، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس که در تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۲ منتشر شد، تأکید می‌کند که ورزش‌های سنتی مانند زورخانه‌ای یا پیاده‌روی روزانه، به‌طور مستقیم با تقویت عضلات، سلامت قلب و بهبود گردش خون مرتبط است.

او توضیح می‌دهد که انجام حرکات ساده ورزشی در زندگی روزمره، که همواره در فرهنگ ایرانی توصیه شده، می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری‌های متابولیکی را کاهش دهد. دکتر احمدی همچنین به تأثیر روانی ورزش اشاره می‌کند و می‌گوید: "ورزش منظم باعث ترشح هورمون‌های شادی‌آور مانند اندورفین می‌شود که نه‌تنها اضطراب را کاهش می‌دهد بلکه احساس خوشحالی و رضایت را در افراد افزایش می‌دهد."

تحقیقات بین‌المللی نیز این موضوع را تأیید کرده است. مقاله‌ای که در نیویورک تایمز در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، به بررسی مزایای ورزش‌های سنتی ایرانی پرداخت و آن‌ها را به‌عنوان بخشی از سبک زندگی سالم معرفی کرد. در این مقاله آمده است که فعالیت‌های ورزشی با ریشه‌های فرهنگی، علاوه بر حفظ سلامت بدن، حس تعلق به فرهنگ و اجتماع را تقویت می‌کنند و این موضوع در ایجاد آرامش روانی بسیار مؤثر است.

این جنبه‌ها در کنار تأکید سبک زندگی ایرانی-اسلامی بر روابط اجتماعی قوی و پایدار، نشان‌دهنده جامعیت این الگو در تمامی ابعاد زندگی است. روابط خانوادگی و اجتماعی در این فرهنگ نه‌تنها به‌عنوان یک مسئولیت اخلاقی، بلکه به‌عنوان عامل اصلی شادی و رضایتمندی شناخته می‌شوند. پژوهشی که در پایگاه خبری ایرنا در تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۷ منتشر شد، نشان داده است که خانواده‌هایی که بر پایه ارزش‌های دینی و فرهنگی رفتار می‌کنند، ارتباطات نزدیک‌تری دارند و در مواجهه با بحران‌ها بهتر عمل می‌کنند.

این سبک زندگی، که بر پایه سادگی، تعادل و معنویت استوار است، الگویی جامع و علمی برای کاهش بیماری‌ها، افزایش کیفیت زندگی و ایجاد آرامش درونی ارائه می‌دهد. با وجود چالش‌های زندگی مدرن، تأثیرات مثبت این سبک زندگی، چه در تحقیقات علمی و چه در تجربه‌های روزمره، به‌خوبی اثبات شده است.

خبرنگار: محمد حیدری

انتهای پیام/