پزشکی و سلامت ,دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی

دکتر زهرا امینی در نشست ترجمان و تبادل دانش:

ضرورت توجه به درمان‌های تکمیلی در مراکز درمان نگهدارنده با متادون/ تاثیرگذاری مکمل روی و داروی ملاتونین مشاهده شد

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از اصفهان : دکتر زهرا امینی در نشست ترجمان و تبادل دانش از طرح‌های خاتمه یافته دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به ارائه دو طرح "بررسی تاثیر داروی «ملاتونین و زولپیدم» بر کیفیت خواب و عملکرد جنسی بیماران مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر تحت درمان با متادون  و "بررسی تاثیر استفاده از مکمل «روی» بر دوز داروی مصرفی، خواب، سلامت روان و احتمال بازگشت در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر تحت درمان با متادون "  پرداخت و گفت: مطالعاتی که انجام دادیم روی بیماران مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر بود که تحت درمان متادون قرار داشتند.  

وی افزود: فرم مصرف مواد در جامعه ما بیشتر به صورت مصرف مواد مخدر هست و افرادی که تحت درمان با متادون قرار می‌گیرند افرادی هستند که قبلا تحت مصرف مواد مخدر بوده‌اند.

دکتر امینی اظهار کرد: برای درمان وابستگی جسمی به مواد مخدر رویکردهای مختلفی هست یکی از این رویکردها درمان دارویی با داوری متادون است  که یکسری مراکز در سطح کشور بنام مراکز درمان نگهدارنده با متادون یا MMT وجود دارد. 

وی خاطرنشان کرد: داروی متادون یک داروی کنترل شده است که توسط معاونت غذا و دارو در اختیار این مراکز قرار می‌گیرد و خیلی هم نظارت جدی روی مصرف این دارو اعمال می‌شود چون بالاخره متادون هم خودش یک نوع ماده مخدر است.  

این محقق با بیان اینکه برای همین ما مداخلات را روی این افراد انجام دادیم؛ ادامه داد: این که چرا افراد مبتلا به سو مصرف مواد مخدر می‌شوند بحث جدایی هست اما معمولا یکسری مشکلاتی باعث می‌شود افراد به سمت مصرف مواد بروند؛ یا اینکه وقتی مصرف مواد را شروع کردند این مشکلات برای آنها بوجود می‌آید. 

امینی گفت: معمولا شاهد هستیم که افراد یا در حین مصرف یا حتی زمانی که تحت درمان با متادون هستند دچار یکسری مشکلاتی مثلا در بحث سلامت روان؛ افسردگی؛ اضطراب و استرس می‌شوند.

 امینی در ادامه یک نکته مهم را مورد تاکید قرار داد  و اظهار کرد: نکته این است که حتی متادون می‌تواند این مشکلات را تشدید کند برای همین حتما در کنار درمان متادون باید به این مشکلات توجه کنیم اگر می‌خواهیم بیمار دوباره به سمت مصرفی مواد بازگشت نداشته باشند. 

دکتر امینی اظهار کرد: احتمال لغزش و بازگشت به سمت مصرف مواد در این افراد خیلی زیاد است و اگر این مشکلات جانبی را رسیدگی نکنیم؛ دوباره به مصرف مواد باز خواهند گشت. 

وی تصریح کرد: یکی از مشکلات خیلی جدی عملکرد جنسی بخصوص در آقایان و مشکلات سلامت روان می‌باشد همچنین مشکل خواب هم در این افراد از مسائل جدی محسوب می‌شود بویژه مشکل خواب در برخی افراد باعث شروع استفاده از مواد می‌شود که بعد هم افزایش مصرف  مواد طی زمان این افراد را درگیر خواهد کرد.  

دکتر امینی با بیان این که حتی خود متادون در برخی افراد نقطه وابستگی آنها به متادون شده است؛ هشدار داد: افراد نباید به توصیه این افرادی که تحت درمان متادون بعلت سو مصرف مواد قرار گرفته‌اند به سمت مصرف متادون بروند؛ چرا که باعث وابستگی به مصرف متادون خواهند شد و ترک متادون یک پروسه عظیم  است و این افراد با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. 

امینی گفت: ما این مطالعه را با توجه به این که یک پروتکل استاندار برای درمان وابستگی به مواد وجود دارد که یکی از آنها متادون است؛ انجام دادیم و جامعه آماری این مطالعه افرادی بودند به مدت سه ماه متادون دوز ثابت بوده و از نظر جسمی مشکلی ندارند؛ اما همچنان مشکلات سلامت روان و مشکلات خواب و عملکرد جنسی در این بیماران بی پاسخ مانده بود. 

وی تصریح کرد: یکسری مطالعات را بررسی کردیم و مشخص شد که در بیماران مبتلا به مصرف مواد مخدر معمولا خیلی مداخله دیگری برای حل این مشکلات انجام نمی‌گیرد؛ علت آن هم این است که این افراد مشکلات خاص خودشان را دارند از جمله یکسری داروهایی که برای رفع مشکلات خواب وجود دارد و افراد عادی جامعه می توانند استفاده کنند برای رفع مشکل خواب این افراد یا جواب نمی‌دهند یا باید دوز خیلی بالاتری استفاده کنند علاوه براین احتمال وابستگی و سو مصرف داروها هم در این افراد نسبت به نرمال جامعه خیلی بالاتر است. 

وی ادامه داد: برای همین باید خیلی دقت کنیم در این که مداخله‌ای؛ چه مدت و با چه دوزی برای این افراد انجام شود. 

امینی تصریح کرد:  ما در یک مطالعه ‌سلامت روان و احتمال بازگشت به مواد مخدر و در مطالعه دیگر سلامت روان و عملکرد جنسی را بررسی کردیم.  

وی گفت: یک مطالعه تاثیر مکمل زینک یا روی روی افراد مبتلا به سو مصرف مواد مخدر تحت درمان متادون بود که ۸۰ نفر در دو گروه وارد مطالعه شدند و به یک گروه روزانه ۱۲ میلی گرم روی داده شد و یک گروه هم درمان استاندارد این مراکز که در کل کشور انجام می‌شود؛ داشتند.

امینی اظهار کرد: این افراد به مدت یکماه و هفته‌ای یکبار مورد بررسی قرار داشتند و بعد تا سه ماه پیگیری صورت گرفت؛ در ادامه دو پرسشنامه سلامت روان و احتمال بازگشت به مصرف مواد تکمیل و بررسی‌های لازم صورت گرفت. 

این محقق تصریح کرد: مکمل روی مورد استفاده در این مطالعه از نوع ایرانی و با دوز نوع ایرانی هفته‌ای دوبار که روزهای دوشنبه در مرکز به آنها داده شد و روزهای جمعه که دارو در اختیار بیماران قرار گرفت تا در منزل استفاده کنند. 

امینی اعلام کرد: خوشبختانه بعد از سه ماه نتایج به ما نشان داد؛ با سه ماه مصرف این دارو «مکمل روی» با دوز نوع ایرانی که دوبار در هفته باید استفاده می کردند؛ هم شاهد ارتقای سلامت روان( یعنی نمره افسردگی و اضطراب و استرس کاهش)  بودیم هم احتمال بازگشت خیلی کمتر شد و حتی روی خواب افراد هم خیلی تاثیر گذار بود. 

وی در خصوص اندازی‌گیری سطح روی در این افراد هم اظهار کرد:   طبق مطالعات سطح روی در جمعیت ایران از استاندارد توصیه شده شازمان بهداشت جهانی پایین‌تر است؛ همچنین برای سطح روی در افرادی که متادون مصرف کرده بودند؛ قبلا مطالعاتی انجام شده بود؛ که نتایج نشان دهنده پایین بودن سطح روی در این افراد به دلایل مختلف بوده است.    

دکتر امینی گفت:  براساس نتایج این طرح پژوهشی توصیه ما به همه کسانی که روی این افراد کار می‌کنند این است که در کنار پروتکل‌های استانداری که دارند به بحث مکمل‌ها مثل مکمل «روی» هم توجه شود بویژه اگر بیماری مراجعه کرده که مشکل سلامت روان هم دارد.

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از اصفهان : وی در ادامه اظهار داشت: در مطالعه دیگر سلامت روان و عملکرد جنسی را با دو نوع درمان دارویی بررسی کردیم و دنبال داروی ایمنی بودیم که باعث وابستگی هم نشود. 

وی بیان داشت: در این پژوهش به 34 نفر از افراد که تحت درمان با متادون بودند، داروی ملاتونین داده شد و برای 32 نفر داروی زولپیدم و 32 نفر در  گروه کنترل قرار گرفتند که به مدت دو ماه تحت آزمایش بودند.  

دکتر امینی با اشاره به اینکه متادون تنها باعث بهبود علائم جسمی در معتادین می‌شود، گفت: به منظور بهبود سلامت روان و عملکرد جنسی افراد با سوء مصرف مواد مخدر تحت درمان  متادون از دو داروی ملاتونین و زولپیدم استفاده شده هردو داروهای خوبی بود اما ملاتونین که ایمن‌تر هم هست اثر بهتری داشت.

وی گفت: در افراد با سوء مصرف مواد مخدر به دلایلی سطح «روی» پایین‌تر از افراد عادی جامعه است به همین خاطر شاهد شیوع اختلال خواب در این افراد هستیم. لذا نتایج حاصل از این دو طرح تحقیقاتی نشان داد که در افراد با سو مصرف مواد مخدر تحت درمان با متادون برای بهبود مشکلات خواب و سلامت روان و مسائل جنسی می‌توان بعنوان درمان‌های تکمیلی از مکمل روی و داروی ملاتونین استفاده نمود. بویژه توصیه ما درمانگرها این است که جنبه‌های مختلف را برای درمان کامل این افراد در نظر داشته باشند و  اگر به این مهم توجه لازم داشته باشیم پذیرش متادون هم برای بیمار خیلی بهتر می‌شود. 

 انتهای پیام/