پزشکی و سلامت

شناسایی ۱۴ عامل خطرناک و قابل کنترل زوال عقل

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : گزارش کمیسیون Lancet در سال 2024، از دست دادن بینایی و کلسترول بالا را به عنوان عوامل خطرناک جدید برای زوال عقل شناسایی کرده است و آنها را به 12 مورد فشار خون بالا، چاقی، دیابت، کم‌تحرکی، مصرف دخانیات، آلودگی هوا، آسیب‌های سر، افسردگی، نشنیدن کافی، تحصیلات پایین، مصرف الکل و محرومیت اجتماعی، که در گذشته شناخته شده بودند، اضافه می‌کند. کنترل این عوامل از طریق تغییرات سبک زندگی و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند ریسک زوال عقل را کاهش دهد.

این گزارش بر اهمیت مدیریت زودهنگام و مادام‌العمر این عوامل، از جمله برای افرادی که استعداد ژنتیکی برای ابتلا به زوال عقل دارند، تأکید می‌کند. این گزارش 13 توصیه را ارائه می‌دهد که هم افراد و هم دولت‌ها را برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل آگاه می‌کند.

این توصیه‌ها شامل مدیریت از دست دادن شنوایی و بینایی، حفظ فعالیت ذهنی و اجتماعی، محافظت از سر در ورزش، مدیریت خطرات عروقی مانند کلسترول و دیابت، بهبود کیفیت هوا و تقویت جوامع حمایتی است.

تحقیقات متمرکز بر انگلستان نشان می‌دهد که اجرای این اقدامات می‌تواند با پرداختن به عوامل خطرناک مانند: مصرف بیش از حد الکل، آسیب‌های مغزی، آلودگی هوا، سیگار، چاقی و فشار خون، حدود 4 میلیارد پوند صرفه‌جویی کند.

با توجه به سومین کمیسیون Lancet در زمینه پیشگیری، مداخله و مراقبت از زوال عقل، پرداختن به 14 عامل خطرناک قابل کنترل از دوران کودکی و احتیاط در مورد این عوامل در طول زندگی، می‌تواند حدود نیمی از موارد زوال عقل را پیشگیری یا به تأخیر بیندازد. این موضوع بسیار مهم است، چرا که امید به زندگی در جهان افزایش می‌یابد و پیش‌بینی می‌شود تعداد موارد زوال عقل در تمام کشورها به طور قابل توجهی افزایش یابد. این یافته‌ها به تازگی در کنفرانس بین‌المللی انجمن آلزایمر (AAIC 2024) ارائه شده است.

بر اساس آخرین شواهد موجود، گزارش جدید دو عامل خطرناک جدید را اضافه می‌کند که با 9 درصد از کل موارد زوال عقل مرتبط هستند و تخمین زده می‌شود 7 درصد از موارد زوال عقل مربوط به لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا کلسترول بد در میانسالی از حدود سن 40 سالگی و 2 درصد موارد مربوط به از دست دادن بینایی درمان نشده در مراحل زندگی بعدی باشد.

این عوامل خطرناک جدید علاوه بر 12 عامل خطرناک دیگر هستند که در گذشته توسط کمیسیون Lancet در سال 2020 شناسایی شده بودند، که با 40 درصد از کل موارد زوال عقل مرتبط هستند.

این کمیسیون که توسط 27 متخصص زوال عقل پیشرو در جهان تهیه شده است، از دولت‌ها و افراد می‌خواهد که برای مقابله با خطرات در طول زندگی، جاه‌طلبی داشته باشند، با این استدلال که هر چه زودتر بتوانیم سطوح عوامل خطر را بررسی کرده و کاهش دهیم، بهتر است. این گزارش مجموعه جدیدی از سیاست‌ها و تغییرات سبک زندگی را برای کمک به پیشگیری و مدیریت بهتر زوال عقل تشریح می‌کند.

نیاز به اقدامات بیشتر برای کاهش خطرات زوال عقل

به دلیل پیری سریع جمعیت در سراسر جهان، انتظار می‌رود تعداد افراد مبتلا به زوال عقل تا سال 2050 حدود سه برابر شود و از 57 میلیون نفر در سال 2019 به 153 میلیون نفر برسد.

همچنین کاهش امید به زندگی، باعث افزایش افراد مبتلا به زوال عقل در کشورهای کم درآمد می‌شود. هزینه‌های بهداشت جهانی و اجتماعی مربوط به زوال عقل سالانه بیش از 1 تریلیون دلار تخمین زده می‌شود.

با وجود این، در برخی از کشورهای با درآمد بالا، از جمله ایالات متحده آمریکا و بریتانیا، نسبت افراد مسن مبتلا به زوال عقل کاهش یافته است، به ویژه در میان آنهایی که در مناطقی با سطح اقتصادی و اجتماعی بالا زندگی می‌کنند. این کاهش در افراد مبتلا به زوال عقل احتمال دارد تا حدی به دلیل ایجاد انعطاف‌پذیری ذهنی و فیزیکی در طول زندگی و آسیب کمتر عروقی و در نتیجه بهبود مراقبت‌های بهداشتی و تغییرات سبک زندگی باشد، که اهمیت اجرای رویکردهای پیشگیری را در مراحل اولیه نشان می‌دهد.

با وجود این، اکثر طرح‌های ملی زوال عقل، توصیه‌های خاصی در مورد تنوع، برابری، یا شامل افراد از فرهنگ‌ها و قومیت‌هایی که به طور نامتناسبی تحت تأثیر خطرات زوال عقل هستند، ارائه نمی‌کنند.

پروفسور گیل لیوینگستون، نویسنده اصلی این مقاله گفت: «گزارش جدید ما نشان می‌دهد که کارهای بیشتری برای کاهش خطر زوال عقل را می‌توان و باید انجام داد. هیچ وقت برای اقدام، خیلی زود یا دیر نیست.»

وی تصریح کرد: «ما اکنون شواهد قوی‌تری داریم که نشان می‌دهند قرار گرفتن طولانی‌تر در معرض عوامل خطرناک، تأثیر بیشتری در زوال عقل دارد و خطرات در افراد آسیب‌پذیر قوی‌تر عمل می‌کنند. به همین دلیل حیاتی است که ما تلاش‌های پیشگیرانه را برای افرادی که بیشتر به آنها نیاز دارند، از جمله اشخاصی که در کشورهای با درآمد کم و متوسط ​​زندگی می‌کنند و شرایط اقتصادی-اجتماعی نامناسبی دارند، مضاعف کنیم.»

لیوینگستون تأکید کرد: «دولت‌ها باید نابرابری‌ها را با ایجاد سبک زندگی سالم تا حد امکان برای همه کاهش دهند.»

برای کاهش خطر زوال عقل در طول زندگی، این کمیسیون 13 توصیه را که باید توسط دولت‌ها و افراد اتخاذ شود، بیان می‌کند که برخی از آنها شامل موارد زیر است:

به تمام کودکان آموزش با کیفیت خوب ارائه دهید و از نظر ذهنی در میانسالی فعال باشید.
سمعک‌ها را برای تمام افرادی که کم‌شنوایی دارند در دسترس قرار دهید و قرار گرفتن در معرض صداهای مضر را کاهش دهید.
تشخیص و درمان کلسترول LDL بالا در میانسالی از حدود 40 سالگی انجام شود.
غربالگری و درمان اختلال بینایی را در دسترس همه قرار دهید.
افسردگی را به طور مؤثر درمان کنید.
در ورزش‌های تماسی و دوچرخه از کلاه ایمنی و محافظ سر استفاده کنید.
برای افزایش تماس اجتماعی، محیط‌های اجتماعی و مسکن‌های حمایتی را در اولویت قرار دهید.
کاهش قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا از طریق سیاست‌های سختگیرانه هوای پاک اهمیت دارد.
گسترش اقدامات برای کاهش استعمال دخانیات، مانند: کنترل قیمت، افزایش حداقل سن خرید و ممنوعیت سیگار هم است.
میزان شکر و نمک موجود در مواد غذایی، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها را کاهش دهید.

همان‌طور که پروفسور لیوینگستون توضیح می‌دهد، سبک زندگی سالم که شامل ورزش منظم، سیگار نکشیدن، فعالیت ذهنی در میانسالی و اجتناب از مصرف زیاد الکل است، نه تنها می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد، بلکه ممکن است شروع زوال عقل را نیز به عقب بیندازد. بنابراین اگر افراد دچار زوال عقل شوند، احتمال دارد سال‌های کمتری با آن زندگی خواهند کرد. این اقدامات پیشگیرانه پیامدهای زیادی برای کیفیت زندگی افراد، همچنین مزایای صرفه‌جویی در هزینه‌های زوال عقل برای دولت‌ها دارد.

 صرفه‌جویی 4 میلیارد پوندی در انگلیس

در مطالعه جداگانه‌ای که در مجله The Lancet Healthy Longevity در کنار کمیسیون Lancet منتشر شد، پروفسور لیوینگستون و ناهید مکدام، تأثیر اقتصادی اجرای برخی از این توصیه‌ها را شبیه‌سازی کردند.

یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که استفاده از مداخلات در سطح جمعیت با اثربخشی شناخته شده برای مقابله با عوامل خطرناک زوال عقل ناشی از مصرف زیاد الکل (بیش از 21 واحد در هفته)، آسیب مغزی، آلودگی هوا، سیگار کشیدن، چاقی و فشار خون بالا می‌تواند باعث صرفه‌جویی بیش از 4 میلیارد پوند در انگلیس شود.

دانشمندان تأکید می‌کنند که این مزایا ممکن است در کشورهای با درآمد پایین و متوسط ​​و هر کشوری که مداخلات در سطح جمعیت مانند: ممنوعیت عمومی سیگار کشیدن و آموزش اجباری وجود ندارد، بیشتر باشد.

با توجه به بار بسیار بیشتر عوامل خطرناک زوال عقل در کشورهای با درآمد کم و متوسط و ​​با افزایش مورد انتظار زوال عقل در چند دهه آینده ناشی از پیری سریع جمعیت و افزایش نرخ فشار خون بالا، دیابت و چاقی، ما نیاز به توسعه سیاست‌های فوری داریم.

اولویت حمایت از افراد مبتلا به زوال عقل

همچنین این گزارش پیشرفت‌های امیدوارکننده در نشانگر‌های خون و آنتی‌بادی‌های β ضد آمیلوئید برای بیماری آلزایمر را مورد بحث قرار می‌دهد. دانشمندان توضیح می‌دهند که نشانگرهای زیستی خون یک حرکت رو به جلو برای افراد مبتلا به زوال عقل هستند که به طور بالقوه مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهند و نفوذپذیری و هزینه آزمایش برای تشخیص دقیق را کاهش خواهند داد.

در حالی که آزمایش‌های بالینی امیدوارکننده‌ای وجود دارد، دانشمندان هشدار می‌دهند که درمان‌های آنتی‌بادی β آنتی‌آمیلوئید جدید، بدون داده‌های بلندمدت در دسترس هستند و نیازمند تحقیقات بیشتر و شفافیت گسترده‌تر درباره عوارض جانبی کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌باشند.

در نهایت، این گزارش خواستار حمایت بیشتر از افراد مبتلا به زوال عقل و خانواده‌های آنها شده است. محققان تأکید می‌کنند که در بسیاری از کشورها، مداخلات مؤثر شناخته شده برای سودمندی افراد مبتلا به زوال عقل هنوز در دسترس نیستند یا حداقل در اولویت قرار ندارند، از جمله مداخلات فعالیتی که کاهش علائم عصبی روانی و مهارکننده‌های کولین استراز برای کاهش زوال عقل در آلزایمر می‌شود. به طور مشابه، بسیاری از نیازهای خانواده‌ افراد مبتلا به زوال عقل نیز ارزیابی و برآورده نشده است. دانشمندان ارائه مداخلات مقابله‌ای چند جزئی را برای اعضای خانواده افراد مبتلا به زوال عقل که در معرض خطر افسردگی و اضطراب هستند، از جمله ارائه حمایت عاطفی، برنامه‌ریزی برای آینده و اطلاعات در مورد منابع پزشکی توصیه می‌کنند.

دانشمندان می‌گویند که هنوز اکثر شواهد برای زوال عقل از کشورهای با درآمد بالا به دست می‌آیند، نیاز است که مداخلات برای حمایت از فرهنگ‌ها، باورها و محیط‌های مختلف اصلاح شوند.

همچنین آنها اشاره می‌کنند که برآوردهای پیشگیری فرض می‌کنند که بین عوامل خطرناک و زوال عقل یک رابطه علنی وجود دارد، در حالی که آنها مراقب بودند که عوامل خطرناک را با شواهد قانع‌کننده در نظر بگیرند، آنها اعلام کردند که برخی از ارتباط‌ها ممکن است تا حدی رابطه علت و معلولی داشته باشند. به عنوان مثال، در حالی که افسردگی مداوم در میانسالی ممکن است علت باشد، افسردگی در اواخر زندگی امکان دارد ناشی از زوال عقل باشد. در نهایت، محققان تأکید می‌کنند که این اصلاح خطر بر جمعیت تأثیر می‌گذارد و تضمین نمی‌کند که هیچ فردی به طور قطع زوال عقل نخواهد گرفت.