پزشکی و سلامت

شیر مصنوعی حتی یک قطره هم برای تغذیه شیرخوار استفاده نشود

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی اظهار کرد: تامین سلامت جامعه و افراد در بزرگسالی، ریشه در سلامت کودکی و حتی داخل رحم مادر دارد به ویژه وقتی به سلامت معنوی نیز توجه کنیم. وقتی سلامت معنوی با اهمیت باشد در انتخاب همسر نیز آن را مد نظر می‌گیرید تا تفاوت‌های جدی بین زوجین و اختلاف و تنش وجود نداشته باشد و بر روی جنین و کودک، تاثیر منفی ایجاد نکند.

رییس انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران ادامه داد: علاوه بر مراقبت‌های بارداری که از مادر صورت می‌گیرد باید خانواده‌ها به ویژه همسر در مورد روابط صحیح و عاطفی توجه ویژه داشته باشند. تغذیه با شیر مادر باید از لحظات اول تولد و در ساعت اول به دلایل عدیده از جمله کاهش مرگ و میر (کاهش حدود ۲۳ درصدی)، پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها و همچنین خفیف بودن بیماری برای شیرخواران نسبت به سایر نوزادان آغاز شود.

وی شیر مادر را نه تنها یک غذای کامل بلکه دارای نقش محافظت برای نوزادان دانست و گفت: شیر مادر حاوی بهترین مواد مغذی برای نوزادان است که قابل هضم و قابل جذب‌ترین تغذیه برای شیرخواران است. شیر مادر همچنین دارای انواع مواد ایمنی بخش و حتی سلول‌های زنده برای دفاع از عفونت‌های احتمالی است که در اختیار نوزاد قرار می‌گیرد.

مرندی تصریح کرد: شیر مادر می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از عفونت‌های گوارشی، ادراری، تنفسی و بسیاری از بیماری‌ها مانند مننژیت، انگل‌ها مانند ژیاردیا و ویروس‌ها داشته باشد به نحوی که آغوز شیر مادر از ورود انگل، میکروب و ویروس به جدار روده و داخل بدن جلوگیری می‌کند.

وی تغذیه انحصاری با شیر مادر تا پایان ۶ ماه را مناسب‌ترین تغذیه برای نوزادان دانست و گفت: تغذیه با شیر مادر برای نوزاد و مادر، جنبه برقراری ارتباط عاطفی و ارتقای وضعیت روانی نوزاد را به دنبال دارد و افرادی که از شیرمادر تغذیه کرده اند در آینده و بزرگسالی، از وضعیت و تعادل روانی بهتری برخوردارند و بیماری‌های آلرژی و روانی کمتری می‌گیرند.

وزیر اسبق بهداشت تاکید کرد: بهتر است شیر مادر انحصاری، به نوزاد داده شود و حتی از یک قطره شیر مصنوعی برای تغذیه شیرخوار نیز استفاده نشود، چون پروتئین شیر گاو بسیاری از مشکلات مانند آسم و اگزما را برای نوزاد ایجاد و یا آنها را تشدید می‌کند. توصیه بر این است که تا پایان ۶ ماه به صورت انحصاری از شیر مادر برای تغذیه نوزاد استفاده شود و با وجود تغذیه با شیرمادر و ویتامین آ و دی، شیرخوار حتی به آب هم نیاز ندارد.

رییس فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه تولید آغوز شیر مادر در روز‌های اول زایمان کم است، گفت: کم بودن آغوز شیرمادر ممکن است موجب نگرانی برخی از خانواده شود که باید بدانند نوزادی که به دنیا می‌آید خداوند در بدن او مقداری آب اضافی، گلیکوژن بیشتر در کبد و عضلات و همچنین چربی قهوه‌ای ذخیره کرده است.

مرندی یادآور شد: ممکن است در روز‌های اول زایمان حجم آغوز شیر مادر حتی به اندازه یک قاشق مرباخوری باشد، اما آکنده از مواد مغذی، دفاعی و مورد نیاز نوزاد است و از سوی دیگر، آب اضافی، گلیکوژن و چربی قهوه ای، نیاز‌های نوزاد را نسبت به کم بودن آغوز، برطرف می‌کند. برخی از همکاران ما در جامعه پزشکی تا از زبان مادر می‌شنوند که حجم شیر کافی نیست، بلافاصله توصیه به استفاده از شیرخشک می‌کنند که این بزرگترین ضربه به سلامت نوزاد است.

وی با تاکید بر انحصاری بودن شیر مادر در ۶ ماه اول برای نوزاد، خاطرنشان کرد: هر قدر میزان شیردهی طولانی‌تر باشد و در ماه‌های بیشتری انجام شود، تاثیر بیشتری در سلامت نوزادان دارد. اگر نوزادی فقط چندماه از شیرمادر تغذیه کند ممکن است دچار انواع عفونت ها، آلرژی و مشکل در تکامل و رشد روبرو شود. در دنیا تاکید بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی نوزاد و همراه با غذای کمکی است.

رییس انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران خاطرنشان کرد: در اسلام و در دنیا بر اساس بررسی‌ها و مطالعات انجام شده توصیه بر این است که تا دو سالگی تغذیه با شیرمادر انجام شود، اما برخی از همکاران ما در جامعه پزشکی نسبت به پیشگیری از بیماریها، ترویج اموری مانند تغذیه با شیر مادر، ارتقای سلامت، عدالت در سلامت، همکاری‌های بین بخشی و توانمندی‌های شبکه بهداشت و درمان آَشنایی محدودی دارند.

مرندی با اشاره به اهمیت توجه ویژه جامعه و نظام سلامت به ۱۰۰۰ روز اول زندگی نوزاد، گفت: ۱۰۰۰ روز اول زندگی نوزاد و اهمیت تغذیه با شیرمادر و تکامل و رشد در این دوران بسیار مهم است. جنین داخل رحم وقتی به دنیا می‌آید تمام سلول‌های مغزی و عصبی که مورد نیاز است را در اختیار دارد و بعد از تولد، این سلول‌ها ساخته نمی‌شوند، اما صد‌ها میلیارد سلول عصبی، هر کدام ۱۵ هزار دنباله دارند که باید با همدیگر متصل شوند و سیناپس ایجاد شود. این سیناپس‌ها راه تشکیل شخصیت و بالا بردن هوش و تمام ابعاد زندگی مغزی، تکاملی و هوشی هر فرد است.

وی افزود: والدین باید در دوران قبل و حین بارداری آموزش‌هایی را ببینند که چطور با همدیگر برخورد کنند و بلافاصله پس از تولد باید نوزاد در آغوش مادر قرار گیرد تا تماس پوستی و نگاه مادر و نوزاد، برقرار شود و با صحبت و لالایی گفتن برای نوزاد، تمام حواس پنج گانه او تحریک و سیناپس‌ها تشکیل شود. وقتی نوزاد در لحظات اول شیر مادر می‌خورد، حس چشایی شکل می‌گیرد و وقتی در آغوش مادر است، بوی بدن او را احساس می‌کند بنابراین هر قدر حواس پنج گانه بیشتر و گسترده‌تر به صورت عاشقانه نه با خشونت، تحریک شود نوزاد در آینده از ضریب هوشی بالاتری برخودار می‌شود.

وزیر پیشین بهداشت در پایان محور تکامل و رشد مطلوب نوزاد را تغذیه با شیر مادر عنوان و تاکید کرد: تماس پوستی مادر و نوزاد محدود به ساعت اول تولد نیست بلکه باید ادامه پیدا کند و اشتبا‌ها نوزاد در ساعات و روز‌های اول به بخش نوازدان، منتقل نشود.