واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان

غزال دانش‌بنیان چیست و چه تفاوتی با یونیکورن دارد؟

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : موش، فیل، غزال و اسب تک‌شاخ (یونیکورن) اصطلاحاتی است که در دنیای استارت‌آپی به شرکت‌های در حال رشد اطلاق می‌شود. معاونت علمی و فناوری به تازگی در یک رویداد به معرفی حدود 120 غزال دانش‌بنیان ایرانی پرداخت.

تک‌شاخ‌ها، شرکت‌هایی به ارزش یک میلیارد دلار

یونیکورن، در معنی لغوی اسب تک‌شاخ و موجودی افسانه‌ای و فانتزی است که در عرصه کارآفرینی به اصطلاحی برای نشان دادن ارزش یک کسب‌وکار تبدیل شده است. شرکت یونیکورن در دنیای اقتصاد به معنی این است که یک استارت‌آپ یا کسب‌وکار نوپا و کوچک که با سرمایه ناچیز کار خود را شروع کرده است، طی گذشت زمانی از شروع فعالیت خود به ارزش تجاری بیش از یک میلیارد دلار دست یابد.از ورود این مفهوم به دنیای استارت‌آپ‌ها، کمتر از 10 سال می‌گذرد. امروزه بیش از 450 استارت‌آپ مرز یک میلیارد دلاری شدن را رد کرده‌اند و همچنین اصطلاحات نوظهور دکاکورن و هکتاکورن نیز برای توصیف استارت‌آپ‌های 10 و 100 میلیارد دلاری به ادبیات کارآفرینی اضافه شده است.

چرا در ایران یونیکورن نداریم؟

نگاهی به مبالغ سرمایه‌گذاری استارت‌آپی نشان می‌دهد که میزان آن رابطه مستقیمی با تعداد یونیکورن‌های هر کشور دارد. بنا به گزارشات، مبلغ سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های ایران کم است و یکی از دلایل آن را می‌توان تورم موجود در کشور و نامناسب بودن بسترهای سرمایه‌گذاری دانست، اما از طرفی، به رسمیت شناختن دارایی‌های نامشهود در بورس که اخیرا محقق شده است، می‌تواند مسیر همواری را برای جذب سرمایه باز کند.یکی دیگر از دلایل شکل‌نگرفتن یونیکورن در زیست‌بوم نوآوری ایران این است که زنجیره ارزش محصولات در بسیاری از صنایع، آن‌طور که باید، شکل نگرفته است و نتیجه آن را می‌توان در آمار بالای خام‌فروشی در کشور نیز دید. به دلیل عدم اقبال صنایع به فناوری‌های دانش‌بنیان و تحقیق و توسعه، نوآوری‌ها نمی‌تواند رشد کند و به یونیکورن تبدیل شود.در یک سال اخیر، رویکردهای حمایتی از شکل‌گیری زنجیره ارزش، در حال تغییر از یارانه انرژی به اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه است که می‌تواند نقش مثبتی در افزایش فعالیت‌های نوآورانه، سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها و دانش‌بنیان‌ها ایفا کند.

غزال‌ها، دانش‌بنیان‌هایی با رشد سریع

غزال، عبارت دیگری است که در دنیای استارت‌آپی به شرکت‌های نوآور و با رشد سریع اطلاق می‌شود. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری غزال دانش‌بنیان را شرکتی با رشد سریع و تأثیرگذاری بالا معرفی کرده است. به گفته رضا اسدی‌فرد، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، عزال به شرکتی گفته می‌شود که حداقل 200 میلیارد فروش دارند و حداقل 200 نفر در آن‌ها کار می‌کند. علاوه بر این، این شرکت‌ها در بازه‌های 3 یا 5 ساله باید رشد خوبی و فراتر از تورم از خود نشان دهند.به گفته اسدی‌فرد، شرکت‌های غزال می‌توانند در سفرهای خارجی با مسئولان همراه شوند. از طرفی، این شرکت‌ها می‌توانند از معاونت علمی حمایت‌های گمرکی، اعتبار مالیاتی و سایر حمایت‌های دانش‌بنیان را دریافت کنند.

غزال‌ها و فیل‌ها

شرکت‌های بزرگ و قدرتمند که با دهه‌ها تجربه در بازار حضور دارند و درآمد عملیاتی ثابتی هم دارند با عنوان فیل شناخته می‌شوند. فیل‌ها درصد مشخصی از بازار را به تصاحب کرده‌اند و خود را تثبیت کرده‌اند. استارت‌آپ‌های سبک‌وزن‌تر که از چابکی بالایی برخوردار هستند، با عنوان غزال خطاب می‌شوند. این شرکت‌ها با ایجاد راه‌حل‌های نوآورانه به آسانی قادرند تا بازار خود را توسعه دهند.فیل‌ها و غزال‌ها گاهی به رقبای استراتژیک و گاهی به رفیق گرمابه و گلستان همدیگر تبدیل می‌شوند. یک غزال با نوآوری‌های خود به راحتی می‌تواند بازار را از دست فیل‌ها دربیاورد. معمولا استفاده از فناوری‌های روزآمدتر و چابکی بالا در غزال‌ها می‌تواند به ضرر فیل‌ها تمام شود. اما همیشه اینطور نیست. شرکت‌های باسابقه‌تر می‌توانند با همکاری و سپردن پروژه‌های خود به نوآورهای جوان، یک بازی برد-برد راه بیاندازند.در کشور ما، یکی از مهم‌ترین انتظارات از زیست‌بوم دانش‌بنیان این است که فناوری‌ها و نوآوری‌های خود را به شرکت‌های صنعتی تزریق کنند. تاکنون بازوها و حلقه‌های مهمی هم برای ایجاد این اتصال شکل گرفته‌اند. بروکرها و یا کارگزاران فناوری یکی از این بازیگران هستند که به عنوان واسطه ارزش‌آفرین کمک می‌کنند این ارتباط شکل بگیرد.یکی از مهم‌ترین اقدامات قانونی هم در راستای این امر، در نظر گرفتن اعتبار مالیاتی برای شرکت‌های صنعتی است. شرکت‌های بزرگ می‌توانند در دانش‌بنیان‌ها سرمایه‌گذاری کنند و درآمدهای حاصل از این همکاری را بدون پرداخت مالیات کسب کنند.
 
 در حال حاضر، از ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان موجود، ۱۷۰ شرکت قابلیت ورود به باشگاه غزال‌های دانش‌بنیان را خواهند داشت. مجموع فروش این شرکت‌ها ۴۷.۵ درصد، یعنی حدود نیمی از کل فروش دانش‌بنیان در کشور است.جدیدترین اخبار و گزارش‌های فناوری کشور را در صفحه اصلی علم و پیشرفت با آدرس زیر بخوانید:‎‎@ScientificAcademic