پزشکی و سلامت

متخصص زنان و زایمان در گفت و گو با علم و فناوری پاسخ می دهد:

مردان نیز به اندازه زنان در بروز ناباروری سهم دارند

دکتر ام البنین حسانی متخصص زنان و زایمان در گفت و گو با خبرنگار علم و فناوری در رابطه با ناباروری گفت: درباره برسی همزمان زن و شوهر گفت: ناباروری یک مسئله صرفاً زنانه نیست و طبق آمارهای جهانی سهم علل زنانه و مردانه در ناباروری تقریباً برابر است. در ایران حتی سهم علل مردانه بیش از علل زنانه است.

وی ادامه داد: زن و شوهر از ابتدای مسیر تشخیص و درمان ناباروری باید در کنار هم بررسی شوند. حتی اگر علت خاصی در خانم تشخیص داده شود، باز هم بررسی وضعیت آقا ضروری است، چون ممکن است هر دو طرف مشکل داشته باشند.

دکتر حسانی بیان کرد: بر اساس آخرین بررسی‌ ها در ایران ۱۲.۵ درصد از خانواده ها در ابتدای ازدواجشان گرفتار مشکل ناباروری هستند و ۱۶ درصد از زوجین نیز پس از فرزند اول دچار نا باروری اند که به طور متوسط می‌توان گفت که ۱۵ درصد از خانواده های ایرانی گرفتار مسئله ناباروری هستند.

وی علل مردانه ناباروری را یک طیف از علل شدید تا خفیف توصیف کرد و توضیح داد: یک سر طیف، یعنی جدی‌ ترین علت ناباروری، آواسپرمی قرار دارد. آزواسپرمی به وضعیتی گفته می‌شود که در آزمایش اسپرم هیچ اسپرمی یافت نشود.

او افزود:  حدود یک درصد مردان به آزواسپرمی مبتلا هستند و حدود ۱۰ درصد از مردان نابارور مشکل آزواسپرمی دارند.

وی در همین زمینه خاطرنشان کرد: آزواسپرمی هیچ علامتی ندارد. به این معنی که مرد به لحاظ ظاهر، فیزیولوژی و عملکرد جنسی کاملاً نرمال است. 

متخصص زنان و زایمان در گفت و گو تصریح کرد: مردان آزواسپرم نباید ناامید باشند، زیرا در اغلب موارد آزواسپرمی درمان می‌شود، البته نه با درمان‌های ساده، بلکه با روش‌های کمک باروری.

وی در ادامه این گفت و گو در مورد علل ناباروری در مردان گفت: این مسئله دلایل مختلفی دارد و مسائل متفاوتی می تواند سبب بروز ناباروری در مردان شود به طور مثال در صورتی که بیماری واریکوسل یا انسداد مسیر و لوله اسپرم‌ بر  سبب بروز ناباروری شده باشد از طریق جراحی می توان جهت باروری مردان اقدام کرد. 

دکتر حسانی افزود: مشکلاتی مانند تعداد کم اسپرم، کم‌ تحرکی اسپرم و مورفولوژی یا شکل غیرنرمال اسپرم، علل خفیف‌ تر ناباروری مردان است. به هر حال، یافتن علت ناباروری مهم‌ترین بخش کار است و نباید یک‌ دفعه به سراغ آی وی اف برویم. 

او در همین زمینه بیان کرد: ممکن است نیاز به انجام جراحی باشد یا مثلاً در بررسی سوابق پزشکی متوجه شویم که فرد داروی خاصی مصرف می‌کند، مانند برخی داروهای روانپزشکی یا فشار خون که در انزال اختلال ایجاد می‌کنند.

دکتر ام البنین حسانی متخصص زنان و زایمان درباره شاخص DFI یا شکست کروموزومی اسپرم توضیح داد: آزمایش اسپرم وگرام در روند تشخیص ناباروری همانند نوار قلب برای متخصصان قلب و عروق است. یعنی لازم است یک آزمایش اسپرم دقیق و قابل اعتماد در اختیار داشته باشیم.

وی در همین زمینه به خبرنگار ما گفت: در دهه‌ های گذشته نمونه اسپرموگرام به‌صورت چشمی زیر میکروسکوپ و توسط تکنیسین آزمایشگاه بررسی می‌شد و فقط شاخص‌های معمول مانند تعداد، تحرک و مورفولوژی و برخی شاخص‌های ما کروسکوپی مثل ویسکوزیته و PH ارزیابی می‌شد.

دکتر حسانی اضافه کرد: اما امروز با پیشرفت در این حوزه، از تست‌ هایی استفاده می‌شود که وابسته به فرد نیستند و با استفاده از این کیت‌های تشخیصی ساختار مولکولی اسپرم قابل ارزیابی است.

او همچنان بیان کرد: یکی از شاخص‌های مولکولی که با متد جدید ارزیابی می‌شود، DFI یا شکست کروموزومی اسپرم است. یعنی اسپرم‌ هایی را که در ژنتیک و بلوغ کروماتین دچار اختلال هستند، شناسایی کنیم. 

این فعال حوزه پزشکی تصریح کرد: البته اینکه درصدی از اسپرم، یعنی حدود ۱۵ درصد از اسپرم‌ ها  دچار چنین اختلالی باشد، طبیعی است. علت افزایش شکست کروموزومی اسپرم متنوع است. یعنی هر دلیلی که باعث کاهش قدرت باروری می‌شود، مانند واریکوسل، قرار گرفتن در معرض حرارت یا امواج مضر و استرس، می‌تواند باعث بالارفتن DFI شود.

حسانی درباره کاربرد این تست در درمان ناباروری گفت: در مواردی که آزمایش‌ های روتین نرمال است، علت خاصی یافت نمی‌شود و آی وی اف هم نتیجه بخش نیست، این تست را درخواست میکنیم.

 وی خاطرنشان کرد: همچنین، در سقط مکرر شاخص DFI بررسی می‌شود، زیرا ممکن است علت سقط مکرر بالا بودن این شاخص باشد. البته، این تست برای همه درخواست نمی‌شود. حتی در مراکز پیشرفته نیز این تست فقط در موارد خاص و با تشخیص پزشک درخواست می‌شود.

این مقام مسئول با خبرنگار ما گفت: اگر شاخص DFI بین ۱۵ تا ۳۰ باشد، آن را مرزی یا بردرلاین در نظر می‌گیریم و اگر بالای ۳۰ باشد، اختلال محسوب می‌شود.

او به  نکته مهمی اشاره کرد و افزود:  اگر DFI دچار اختلال بود، جای نگرانی نیست، زیرا معمولاً به درمان دارویی و در کنار آن، توصیه‌ های پزشکی، به خوبی پاسخ می‌دهد و ۲ ماه بعد دوباره این تست را درخواست می‌کنیم تا تغییرات را بررسی کنیم.

دکتر حسانی متخصص زنان و زایمان واریکوسل را شایع‌ ترین علت قابل تشخیص ناباروری مردان دانست و توضیح داد: درمان واریکوسل عمل جراحی است، اما همه موارد واریکوسل نیاز به جراحی ندارد. اگر فرد نابارور باشد، آزمایش اسپرم او نرمال نباشد و شرایط خانم هم در ماه‌ های آتی ثبات داشته باشد، جراحی واریکوسل را انجام می دهیم. 

او در همین زمینه اذعان کرد: البته، اگر نوجوانان با علائمی مثل درد مراجعه کنند و واریکوسل را تشخیص دهیم، بهتر است برای جلوگیری از آتروفی بیضه ها و ناباروری در آینده، در همان سنین جراحی واریکوسل انجام شود.

این متخصص بیان کرد: جراحی واریکوسل اگر به‌صورت غیر میکروسکوپی انجام شود، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد احتمال عود دارد، به‌ ویژه اگر شدید باشد. اما اگر به‌صورت میکروسکوپی انجام شود، احتمال عود بسیار کم است. 

راه‌های تشخیص و درمان ناباروری مردان که لازم است بدانید

وی در رابطه با راه‌های تشخیص و درمان ناباروری مردان گفت:  علل ناباروری در مردان شامل دو مرحله است مرحله اول معاینه فیزیکی و مرحله‌ ی دوم آزمایش‌ های تشخیصی است.

معاینه‌ فیزیکی:
او گفت: در  معاینه فیزیکی پزشک با معاینه بیمار به دنبال نشانه‌ های واریکوسل با بروز اتساع و تورم سیاه رگ های بیضه  و ناهنجاریهای ظاهری بیضه است. نحوه‌ی رویش مو در اطراف آلت تناسلی از علائم کمبود اسپرم است.  و بررسی غده‌ ی پروستات نیز در این معاینه انجام می‌شود.

آزمایش‌ های تشخیصی:
وی همچنین افزود: در مرحله‌ی بعد آزمایش‌ های تشخیصی برای یافتن علت ناباروری در مردان انجام می‌شود. همچنین از این آزمایش‌ ها می توان به، آزمایش ژنتیک، آزمایش مایع منی، آزمایش خون نام برد. 

درمان ناباروری مردان با اصلاح سبک زندگی

دکتر حسانی در این رابطه بیان کرد: سبک زندگی افراد میزان سلامت عمومی آن‌ها را تعیین می‌کند. برخی عوامل ناباروی مردان در ارتباط با محیط کار، شرایط زندگی و نوع ارتباط جنسی آنهاست.  

چگونه از بروز ناباروری مردان پیشگیری کنیم

دکتر ام البنین حسانی متخصص زنان و زایمان در پایان این گفت و گو ضمن تشکر از خانم شعبانی خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری گفت: اقدامات پیگیری کننده قطعی برای ناباروری مردان وجود ندارد، اما برخی راهکارها می‌تواند بروز آن را تا حد زیادی کاهش دهد. مانند، سیگار کشیدن، مشروبات الکی  و در معرض اشعه‌های مضر و مواد شیمیایی سمی قرار نگیرید.

خبرنگار/ فاطمه شعبانی

انتهای پیام/