پایگاه خبری علم و فناوری

1403-10-29 14:43
- شماره خبر : 13870

پزشکی و سلامت

کارشناس دارو عنوان کرد؛

مصرف داروهای سالانه هر ایرانی 4 برابر آمار جهانی است

یک کارشناس دارو گفت: مصرف داروهای سالانه هر فرد در ایران 4 برابر آمار جهانی است و حدود 40 درصد از ایرانیان به صورت خودسرانه، دارو مصرف می کنند.

دکتر زینت آریان پور کارشناس دارو در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری با اشاره به مصرف صحیح دارو و عوارض استفاده بی رویه آن اظهار داشت: ایران جزء 20 کشور نخست در دنیا که بیشترین مصرف دارو را دارد و در آسیا بعد از کشور چین در رتبه دوم قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه داروی بدون عارضه وجود ندارد و باید در مصرف صحیح دارو دقت لازم را داشت، افزود: فاکتورهای زیادی در اثربخشی و بروز عوارض جانبی دارو تاثیر دارد به طوری که انتخاب داروی صحیح با مقدار و طول مدت مصرف مناسب از مهم ترین آنهاست.

دکتر آریان پور در همین زمینه تصریح کرد: اگر مصرف دارو، کمتر از حداقل دوز موثر آن باشد اثر بخشی آن کم می شود و چنانچه مصرف بیش از حد باشد با تشدید عوارض جانبی و بروز مسمومیت دارویی همراه خواهد بود.

این کارشناس دارو همچنان ادامه داد: عوارض دارویی معمولا در سالمندان، کودکان، افراد دارای بیماری های زمینه ای مانند بیماریهای قلبی و عروقی، آسم و افرادی که چندین دارو همزمان مصرف می کنند و گروه های خاص مانند خانم های باردار و شیرده، بیشتر دیده می شود.

آریان پور با بیان اینکه اطلاع یافتن دقیق بیمار در خصوص نحوه و میزان مصرف دارو و توجه به توصیه های پزشک و داروساز از ابتدا تا انتهای دوره درمان ضروری است، تصریح کرد: بیماران طی تکمیل دوره درمان در صورت مشاهده ابتدایی ترین علایم بهبودی، نباید خود سرانه دارو را قطع کنند.

این کارشناس در خصوص مسمومیت دارویی گفت : مصرف اشتباه یا بیش از حد یک دارو می تواند منجر به مسمومیت دارویی شود و خود درمانی مهمترین علت این نوع مسمومیت است.

وی در همین زمینه خاطر نشان کرد: کودکان، سالمندان و افراد دارای بیماری های خاص به دلیل شرایط ویژه ای که دارند بیشتر در معرض خطر بروز مسمومیت دارویی هستند.

دکتر زینت آریان پور کارشناس دارو برای پیشگیری و تشخیص به موقع مسمومیت دارویی، توصیه کرد: حجم زیادی از دارو در منزل نگهداری نشود و به تاریخ انقضای آنها توجه شود و به علائم غیر عادی ایجاد شده به دنبال مصرف یک دارو جدی گرفته شود.

وی یکی دیگر از مشکلات مصرف بی رویه، نابجا و خودسرانه دارو را بروز مقاومت های داروئی دانست و افزود: مصرف خود سرانه دارو از جمله آنتی بیوتیک ها، زمینه مقاومت دارویی را در فرد ایجاد می کند به طوری که در شرایط تهدید کننده حیات بیمار، آنتی بیوتیک مناسبی برای کنترل عفونت وجود نخواهد داشت.

سالمندان بزرگ ترین گروه سنی در مصرف دارو هستند

دکتر آریان پور اظهار داشت: افراد سالمند، در مقایسه با جوانان، از بیماری و ناتوانی بیشتری رنج می برند و داروی بیشتری را مصرف می‌کنند. بدون شک بسیاری از دارو های تجویز شده، بیماری و خطر مرگ را در این گروه سنی كاهش می دهد.

کارشناس دارو همچنان تصریح کرد: بین مزایا و خطرات داروها تعادلی برقرار نیست و در افراد سالمند، احتمال بالاتری از بروز عوارض نامطلوب دارویی وجود دارد.

وی همچنین تاکید کرد: تجویز داروی نامناسب براي سالمندان يک مسئله مهم است چون اين امر خطر حوادث نامطلوب و هزینه های مراقبت های بهداشتی را افزایش می دهد.

این کارشناس گفت: به دلایل بسیاری، سالمندان در معرض خطر مشکلات مرتبط با مصرف دارو هستند. تغييرات مرتبط با سن در متابوليـسم و دفع دارو و تأثیر دارو در بدن داروها، واکنش به داروها را در بیماران سالمند، تغییر می دهد.

وی ادامه داد: تقریبا نیمی از داروهای موجود در بازار در درمان بیماری‌های مختلف سالمندی به کار می‌رود با وجود این اغلب تحقیقات دارویی نمونه‌های خود را از افراد زیر 55 سال انتخاب می‌کنند.

زینت آریان پور در همین زمینه تصریح کرد: به همین دلیل تصمیم‌ گیری در مورد نوع مصرف و دوز مصرفی و مسمومیت احتمالی اغلب در سالمندان بررسی نمی شود. به ویژه آنكه توزیع و متابولیسم داروها در سالمندی به شدت تغییر می‌یابد.

این کارشناس علوم سالمندی گفت: توزیع دارو كه بستگی به تركیب بدنی بیمار دارد در سالمندان مختل شده كه ناشی از تفاوت تركیبی در سالمندان 2 برابر شدن درصد چربی و كاهش 33 درصدی آب بدن است.

دکتر آریان پور در خصوص فرمول دوز داروها در سالمندان گفت: فرمول های خاص برای دوز بندی داروهای مختلف در سالمندان ارائه شده كه می‌تواند از بروز مسمومیت جلوگیری کند.وی یاد آور شد: آنتی هیستامین ها، داروهای آنتی بیوتیک، قلبی و عروقی و آنتی ترومبوتیک ها، داروهای مسکن، داروهای گوارشی و شل کننده‌ های عضلانی از جمله مهم‌ترین داروهایی هستند که باید در مصرف و میزان آن دقت زیادی داشت.

کارشناس دارو در رابطه با آمار جهانی مصرف دارو در سالمندان گفت: در سال 1950 جمعيت 60 سال به بالا 8 درصد كل جمعيت جهان را به خود اختصاص داده بود كه در سال 2009 به 11 درصد رسيد و انتظار می رود در سال 2050 به 22 درصد برسد.

وی در خصوص مصرف داروهای اعصاب و روان در سالمندان، گفت: در صورتی که احساس افسردگی و یا سایر اختلالات خلقی داشتید حتماً به روانپزشک و یا روانشناس مراجعه کنید و از مصرف دارو به صورت خود سر و یا با راهنمایی دوستان و آشنایان بپرهیزید.

دکتر آریان پور در پایان توصیه کرد: خود مراقبتی باید جایگزین مصرف خودسرانه و نا بجای دارو شود. مصرف غذای سالم، پرهیز از استعمال دخانیات، شناسائی و توجه به علائم شایع و اولیه بیماری ها و در نهایت مراجعه بموقع به پزشک و افراد دارای تخصص در شرایط بروز بیماری از عوارض مصرف نابجای دارو پیشگیری می کند.