پزشکی و سلامت

نانوذرات گادولینیوم در بافت‌ها؛ دلیل مشکلات برخی بیماران پس از تصویربرداری MRI

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : این کشف می‌تواند علت بروز برخی عوارض شدید در تعداد محدودی از بیماران پس از MRI را توضیح دهد.

تیمی به سرپرستی دکتر برنت واگنر (Brent Wagner)، استاد گروه پزشکی داخلی در دانشکده پزشکی دانشگاه نیومکزیکو، ارتباطی میان اسید اگزالیک و شکل‌گیری نانوذرات گادولینیوم در بدن انسان یافته‌اند؛ ذراتی که می‌توانند در اندام‌هایی مانند کلیه، مغز و کبد تجمع پیدا کرده و با بیماری‌های شدید و نادر مرتبط باشند.

گادولینیوم، فلزی کمیاب است که در عوامل حاجب MRI برای افزایش وضوح تصویر به‌کار می‌رود. گرچه در اغلب افراد، این عوامل از بدن دفع می‌شوند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند، اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که آثار گادولینیوم حتی سال‌ها پس از تزریق، در بدن افراد از جمله در کلیه، مغز، خون و ادرار باقی می‌ماند.

دکتر واگنر در این‌باره گفت: تقریباً نیمی از بیمارانی که دچار عوارض شده‌اند، تنها یک‌بار در معرض گادولینیوم قرار گرفته‌اند. این مساله نشان می‌دهد عاملی وجود دارد که واکنش بدن را تشدید می‌کند و تشکیل نانوذرات ممکن است یکی از آن عوامل باشد.

تیم تحقیقاتی با تمرکز بر اسید اگزالیک، ترکیبی موجود در غذاهایی مانند اسفناج، ریواس، شکلات، انواع توت‌ها و مغزها، مواردی از واکنش این اسید با یون‌های گادولینیوم را بررسی کرد. آزمایش‌ها نشان دادند که اسید اگزالیک می‌تواند مقادیر کمی از گادولینیوم را از عامل حاجب آزاد کرده و موجب رسوب‌گذاری و شکل‌گیری نانوذراتی شود که درون سلول‌های اندام‌های مختلف نفوذ می‌کنند.

واگنر توضیح داد: ممکن است تنها برخی افراد این نانوذرات را تشکیل دهند، بسته به شرایط متابولیک بدن آن‌ها. اگر فردی در وضعیت پر اگزالات قرار داشته باشد یا ترکیبات بدنش میل پیوندی بالایی با گادولینیوم داشته باشند، احتمال تشکیل نانوذرات افزایش می‌یابد.

یکی از توصیه‌های قابل‌توجه واگنر، خودداری از مصرف ویتامین C پیش از انجام MRI با کنتراست است. زیرا بدن در اثر مصرف زیاد ویتامین C، اسید اگزالیک بیشتری تولید می‌کند. وی افزود: امیدوارم به نقطه‌ای برسیم که بتوانیم توصیه‌های دقیقی برای این دسته از بیماران ارائه دهیم.

این تیم پژوهشی در حال راه‌اندازی یک بانک جهانی داده برای بیماران است که نمونه‌هایی از خون، ادرار، مو و ناخن را جمع‌آوری خواهد کرد تا بتواند میزان تجمع گادولینیوم در بدن را اندازه‌گیری کند. هدف نهایی، شناسایی عوامل خطر و یافتن توضیحی برای اینکه چرا برخی افراد دچار عوارض جدی می‌شوند، در حالی‌که دیگران هیچ نشانه‌ای بروز نمی‌دهند.

واگنر در پایان گفت: می‌خواهیم عوامل خطر را به‌دقت شناسایی کنیم. شاید همین داده‌ها بتوانند پازل پیچیده تفاوت واکنش‌ها را تکمیل کنند.