علمی، پژوهشی و فناوری

پنجشنبه 9 اسفند 1403

ارگونومی؛ علمی برای سازگاری انسان و محیط کار

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری :

ارگونومی، که گاهی به آن "مهندسی انسانی" نیز گفته می‌شود، علمی چندرشته‌ای است که به بررسی تعامل بین انسان و عناصر مختلف یک سیستم می‌پردازد. هدف نهایی ارگونومی، طراحی و بهینه‌سازی سیستم‌ها، محصولات و محیط‌ها به گونه‌ای است که با توانایی‌ها و محدودیت‌های انسان سازگار باشد و در نتیجه، سلامت، ایمنی و بهره‌وری را افزایش دهد.

چرا ارگونومی مهم است؟

در دنیای مدرن امروز، انسان‌ها زمان زیادی را در محیط‌های کاری و زندگی مختلف سپری می‌کنند. اگر این محیط‌ها به درستی طراحی نشده باشند، می‌توانند منجر به مشکلات متعددی شوند، از جمله:

اختلالات اسکلتی-عضلانی: مانند کمردرد، گردن درد و سندرم تونل کارپال

خستگی و فرسودگی: ناشی از وضعیت‌های نامناسب بدن و تکرار حرکات

کاهش بهره‌وری: به دلیل ناراحتی و عدم تمرکز

افزایش حوادث و آسیب‌ها: ناشی از طراحی نامناسب تجهیزات و محیط کار

حوزه‌های اصلی ارگونومی:

ارگونومی فیزیکی: به بررسی ویژگی‌های فیزیکی انسان مانند اندازه بدن، قدرت و تحمل می‌پردازد و به طراحی محیط‌ها و تجهیزاتی کمک می‌کند که با این ویژگی‌ها سازگار باشند.

ارگونومی شناختی: به بررسی فرآیندهای ذهنی انسان مانند ادراک، حافظه و تصمیم‌گیری می‌پردازد و به طراحی سیستم‌هایی کمک می‌کند که اطلاعات را به طور واضح و قابل فهم ارائه دهند.

ارگونومی سازمانی: به بررسی عوامل سازمانی مانند ساعات کاری، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی می‌پردازد و به ایجاد محیط‌های کاری سالم و کارآمد کمک می‌کند.

کاربردهای ارگونومی:

طراحی محیط کار: از طراحی صندلی و میز مناسب گرفته تا نورپردازی و تهویه مطبوع

طراحی محصولات: از طراحی ابزار و تجهیزات دستی گرفته تا طراحی نرم‌افزار و رابط کاربری

طراحی سیستم‌های حمل و نقل: از طراحی خودرو و هواپیما گرفته تا طراحی سیستم‌های کنترل ترافیک

طراحی محیط‌های زندگی: از طراحی خانه و مبلمان گرفته تا طراحی فضاهای عمومی

نکاتی برای رعایت اصول ارگونومی:

وضعیت بدنی مناسب: هنگام کار، بدن خود را در وضعیت مناسب قرار دهید و از خم شدن و پیچ خوردن خودداری کنید.

استراحت منظم: به طور منظم استراحت کنید و حرکات کششی انجام دهید.

تجهیزات مناسب: از تجهیزاتی استفاده کنید که با اندازه بدن شما سازگار باشند.

تنظیم نور و صدا: نور و صدای محیط کار خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که راحت باشید.

سازماندهی محیط کار: محیط کار خود را به گونه‌ای سازماندهی کنید که دسترسی به وسایل مورد نیاز آسان باشد.

با رعایت اصول ارگونومی، می‌توان محیط‌های کاری و زندگی سالم‌تر، ایمن‌تر و کارآمدتری ایجاد کرد.