علمی، پژوهشی و فناوری

تغییر معماری شبکه؛ پروژه راهبردی که سرعت اینترنت را بالا می‌برد

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : در شروع کار دولت سیزدهم، معماری شبکه ارتباطی کشور اینگونه بود که اگر کسی در یک نقطه کشور مانند سیستان و بلوچستان یا یزد یا آذربایجان غربی می‌خواست از یک سرویس مانند تماشای آنلاین یک مسابقه فوتبال استفاده کند، باید درخواستش در شبکه تا تهران می‌آمد و در مراکزی به اسم «مراکز تبادل ترافیک اطلاعات» پردازش می‌شد و پاسخش بر می‌گشت. مثل اینکه شبکه تلفن کشور طوری باشد که هر کسی که بخواهد با هر فرد دیگری حتی در شهر خودش تماس بگیرد، اول باید وصل می‌شد دفتر مخابرات مرکزی در تهران، بعد از آنجا به طرف دیگر وصل شود.این ساختار باعث می‌شد داده‌ها با تاخیر به دست کاربر برسد، در حقیقت به هر میزان که مرکز تبادل ترافیک به کاربر نزدیک باشد و مسیر رفت و برگشت داده‌ها کوتاه‌تر شود استفاده از شبکه سرعت بیشتری پیدا می‌کند و کاربر می‌تواند سرویس با کیفیت‌تری دریافت کند.

 در نتیجه لازم است تا تعداد مراکز تبادل ترافیک در کشور اولا افزایش پیدا کرده و در گام دوم ارتقا یابد.وزارت ارتباطات به عنوان متولی اصلی ارائه اینترنت پرسرعت در دولت‌های گذشته اقدام به ایجاد مراکز تبادل ترافیک کرد تا اینکه امروز شاهدیم 8 مرکز تبادل ترافیک در شهرهای بزرگ کشور همچون تهران (مجتمع مخابراتی انقلاب اسلامی)، قم، اصفهان، تبریز، شیراز، مشهد، مرکز داده شهید سلیمانی(بومهن) و مرکز شهید فخری زاده (منطقه ویژه فرودگاه پیام) ایجاد شده است.هر چند تعداد این مراکز می‌تواند بیشتر باشد اما دولت سیزدهم تمرکز خود را بر روی ارتقا این 8 مرکز گذاشته است، تا جایی که ظرف یک سال گذشته بین 10 تا 15 درصد از ترافیک شبکه در 8 نقطه کشور توزیع و موجب افزایش کیفیت ترافیک داخلی شده است.

زارع پور علت این رشد و ارتقا را ایجاد شرایط مناسب و ارائه طرح‌های تشویقی دانسته و می‌گوید در این راستا اولا اپراتورها و دارندگان سرویس‌های پرمخاطب در کشور را ترغیب و تشویق کردیم تا در CDN که شبکه توزیع محتوا بوده و نزدیکترین سرور به کاربر است تا در کمترین زمان ممکن اطلاعات سایتی که میخواهد از آن بازدید کند را راه‌اندازی کنند، در ثانی با کمک ابزار تعرفه‌ای کاری کردیم که برای اپراتور صرفه داشته باشد که در این 8 نقطه ترافیک را محلی کند.بدون شک ارتقا یا ایجاد یک مرکز در هر نقطه از کشور نیازمن مشارکت 2 بخش دولتی و بخش خصوصی است. همانطور که وزیر ارتباطات گفت در بخش دولتی مشوق‌هایی برای بخش خصوصی در نظر گرفته شده تا خدمات خود را از مراکز بین المللی بر روی باندهای داخلی قرار دهند اما آیا این میزان از حمایت کافی است؟

 علی اصغر انصاری معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات در این باره معتقد است شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان یک شرکت کاملا دولتی وابسته به وزارت ارتباطات ماموریت توسعه شبکه هسته را بر عهده دارد و توانسته با اقدامات حمایتی نسبت به اول دولت سیزدهم رشد 200 درصدی در این بخش را ارائه کند.انصاری توسعه ظرفیت مراکز تبادل ترافیک را حاصل اقداماتی می‌داند که در لایه زیرساختی صورت گرفته است و پیش بینی می‌کند با راه‌اندازی قطب مراکز داده به عنوان محل تجمیع کریرها، اپراتورها، صاحبان خدمات و محتوای داخلی و خارجی در منطقه پیام واقع در استان البرز و روشن شدن 1000 رَک (محفظه‌ای فلزی برای نگهداری و محافظت از تجهیزات شبکه) در این منطقه ظرفیت آن 100 درصد رشد داشته باشد.

همانطور که گفته شد ارتقا مراکز داده می‌تواند کیفیت خدمات شبکه را تا حد قابل توجهی افزایش دهد اما در این راه لازم است که اولا تمرکز از تهران گرفته شود و از سوی دیگر سرعت ایجاد مراکز جدید افزایش یابد. از لحاظ فنی رفت و برگشت داده برای استان‌های جنوبی همچون سیستان و بلوچستان یا خوزستان به تهران چندان منطقی به نظر نمی رسد و می‌تواند در استانی نزدیکتر این خدمات دریافت شود، با همین رویکرد هم وزارت ارتباطات متعهد شده است تا 2 مرکز داده مشهد و اصفهان را تا پاییز امسال به بهره برداری برساند که نتیجه آن اتصال مستقیم و بدون واسطه مراکز داده و مراکز توزیع محتوا (CDN) به شبکه زیرساخت کشور است.بر همگان روشن است که اتصال زنجیره بخش خصوصی و دولتی نیاز به یک حلقه واسط دارد، این حلقه واسط قانون است. یکی از اسناد قانونی در راستای توسعه شبکه در کشور سند معماری شبکه اطلاعات است که باید متناسب با فناوری و نیازمند‌ی‌های جدید توسط مرکز ملی فضای مجازی به روز ‌می‌شود. البته احکان دیگری هم در این حوزه تعیین شده است که مسیر را برای همه دستگاه‌های متولی مشخص کرده است. به طور مثال در برنامه هفتم توسعه مقرر شده است که وزارت ارتباطات این طرح را تا پایان برنامه هفتم توسعه به 100 درصد برساند.