علمی، پژوهشی و فناوری

تفاوت الکترونیکی‌سازی با دیجیتالیزه‌کردن اقتصاد چیست؟

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : شاهین میرزایی کارشناس اقتصاد دیجیتال در گفتگو با تسنیم، در پاسخ به سؤالی در مورد تفاوت شرایط و الزامات حوزه اقتصاد دیجیتال با الکترونیکی کردن فرآیندها گفت: ما در عصری زندگی می‌کنیم که بحث دیجیتالی شدن در سراسر جهان به‌شدت گسترش یافته و رو به پیشرفت است، اما ما همچنان در وضعیت حدود 10 تا 12 سال پیش قرار داریم که موضوع الکترونیکی شدن به‌شدت داغ بود و در همه‌جا مطرح می‌شد، تفاوتی که بین دیجیتالی شدن و الکترونیکی شدن وجود دارد، بسیار مهم است.

وی افزود: دیجیتالی شدن با این هدف شکل گرفته است که وقتی شما می‌خواهید به تحول دیجیتال دست یابید، صرفاً به‌دنبال این نیستید که تعدادی نرم‌افزار نصب کنید و آنها را روی اینترنت قرار دهید تا مردم از آن استفاده کنند، به‌عنوان مثال، ارائه خدماتی که قبلاً حضوری انجام می‌شدند، به‌صورت آن‌لاین و از راه دور انجام شوند، این فرآیند به‌معنای الکترونیکی شدن است؛ یعنی همان کاری را که قبلاً انجام می‌دادیم، این بار به‌صورت آن‌لاین انجام می‌دهیم، اما تحول دیجیتال فراتر از این است و به‌معنای بازنگری کامل در فرآیندها به‌شکلی است که خدمات به‌طور اختصاصی برای مشتریان طراحی شوند،
به‌عنوان مثال، اگر مشتری یک راننده کامیون است، باید به‌نحوی از خدمات دریافت تسهیلات استفاده کند که با نیازها و شرایط خاص او همخوانی داشته باشد، اگر مشتری یک پزشک است، نیازهای متفاوتی دارد و باید فرآیند دیگری را طی کند، همچنین، اگر یک شرکت فعال در حوزه کشاورزی است، باید رویکرد متفاوتی برای ارائه تسهیلات به آن در نظر گرفت، به‌عبارت دیگر، همه چیز باید مبتنی بر نیازها و خواسته‌های مشتری (مشتری‌محور) باشد.

اقتصاد دیجیتال به‌معنای ارائه خدمات بر محور مشتری است

میرزایی ادامه داد: در گذشته، روال کار به این شکل بود که شرکت‌ها به مشتریان می‌گفتند؛ «این خدماتی است که ارائه می‌دهیم، اگر می‌خواهید استفاده کنید، در غیر این صورت می‌توانید به‌دنبال گزینه‌های دیگر بروید.»، اما اکنون، شرکت‌ها با تحول دیجیتال به‌سمت این رویکرد رفته‌اند که خدمات خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که با نیازها و ویژگی‌های مشتریان مختلف همخوانی داشته باشد و همه این خدمات را در بستر اینترنت ارائه کنند، برای مثال، در صنعت پست و لجستیک، ممکن است نهایتاً یک بسته به‌صورت فیزیکی تحویل داده شود، اما فرآیند سفارش‌گذاری و پیگیری آن برای مشتری عادی و یک شرکت بزرگ که همواره در حال ارسال قطعات است، کاملاً متفاوت خواهد بود. تحول دیجیتال باعث شده است این فرآیندها به‌شکلی بهینه‌تر و مؤثرتر انجام شوند.

وی اظهار کرد: در نهایت، علت توجه به تحول دیجیتال در استارت‌آپ‌ها نیز همین بوده است، به‌عنوان مثال، در حوزه بانکی، بانک‌ها به‌دلیل بزرگی و وجود مقررات مختلف، به‌سختی توانستند با این تحول همراه شوند، اما اهمیت تحول دیجیتال به‌ویژه در این حوزه بسیار قابل توجه است.

امکان تصمیم‌گیری‌های بزرگ در نقطه نهایی اقتصاد دیجیتال

این کارشناس اقتصاد دیجیتال با بیان اینکه به‌دلیل ساختارهای بالادستی و نبود انعطاف در بدنه بانک‌ها، این نهادها نمی‌توانند برای هر بخش از مشتریان خود، فرآیندهای مرتبط را شناسایی و محصولات متناسب با نیازهای آنها را طراحی کنند، گفت: بنابراین، امکان پیاده‌سازی آنچه تحول دیجیتال از بانک‌ها انتظار دارد، فراهم نمی‌شود. تحول دیجیتال به‌دنبال آن است که مشتریان بدون نیاز به درگیر شدن در پیچیدگی‌های خدمات بانکی، به‌سادگی و راحتی از این خدمات بهره‌مند شوند. به‌عنوان مثال، همان‌طور که پیش‌تر در مورد شرکت‌های پست و لجستیک توضیح دادم، یک لینک در پشت صحنه قرار می‌گیرد که امکان خرید اقساطی را برای مشتری فراهم می‌کند، بدون اینکه مشتری با مشکلات خدمات بانکی مواجه شود. سپس، این سیستم کل زنجیره فرآیند لجستیکی را که برای تحویل کالا به درب منزل مشتری ضروری است، مدیریت می‌کند. در عین حال، این سیستم به بانک متصل است و پرداخت‌های مستقیم و اقساطی را به‌راحتی انجام می‌دهد.

وی گفت: این امر منجر به شکل‌گیری یک پلت‌فرم یا اکوسیستم کامل می‌شود که در آن بانک، بیمه، شرکت‌های پست و لجستیک، فروشگاه‌ها و مشتریان همه با یکدیگر تعامل دارند و تمام فرآیندها به‌صورت یکپارچه مدیریت می‌شود. حالا اگر به این اکوسیستم‌های دیجیتال توجه کنید، متوجه خواهید شد که چگونه می‌توانند به رشد اقتصاد کمک کنند. با شکل‌گیری این اکوسیستم‌ها و ورود بازیگران مختلف به آنها، اطلاعات به‌صورت متمرکز جمع‌آوری می‌شود و امکان تحلیل و تصمیم‌گیری‌های بزرگ اقتصادی فراهم می‌گردد.

عدم‌جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت الکترونیک مانعی در برابر اقتصاد دیجیتال

در زمان حاضر، به‌دلیل نبود اکوسیستم‌ها و پلت‌فرم‌های دیجیتال مناسب، بسیاری از اطلاعات به‌صورت متمرکز جمع‌آوری نمی‌شوند و حتی در برخی موارد، این اطلاعات هنوز به‌صورت دیجیتال وارد سیستم‌ها نشده‌اند، این موضوع مانع از تحلیل و استفاده بهینه از اطلاعات می‌شود به‌عنوان مثال، گزارش‌های سالانه که اکنون برخی از پلت‌فرم‌ها منتشر می‌کنند، به بازیگران بازار کمک می‌کند تا روند حرکت بازار را درک کنند، با این حال، این پلت‌فرم‌ها با تمام گستردگی‌اش، تنها بخشی از مبادلات تجاری کشور را پوشش می‌دهد.

میرزایی تأکید کرد: با وجود اینکه 90 درصد تراکنش‌ها هنوز به‌صورت کارت‌محور انجام می‌شود و پلت‌فرم‌ها بخشی از آن 10 درصد پرداخت‌های اینترنتی را مدیریت می‌کند، اما اعتماد مردم به این پلت‌فرم‌ها نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری‌ها بر اساس اطلاعات محدود انجام می‌شود. حال تصور کنید اگر بتوان تمام این اطلاعات را در پلت‌فرم‌های دیجیتال جمع‌آوری و مفهوم واقعی دیجیتالی شدن را پیاده‌سازی کرد، چقدر راحت‌تر می‌توان بر اقتصاد کشور تأثیر گذاشت و آن را به‌سمت صحیح هدایت کرد. این فرآیندها می‌تواند منجر به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر، جلوگیری از سرمایه‌گذاری‌های نادرست و هدایت منابع به‌سمت اولویت‌های واقعی شود، اما این امر مستلزم داشتن اطلاعات دقیق، تحلیل آنها و وجود سیستم‌های مناسب برای استخراج و تجمیع این اطلاعات است تا بتوان به نتایج مطلوب دست یافت.